Publiusz Serwiliusz Watia Izauryjski

Publiusz Serwiliusz Watia Izauryjski (Publius Servilius Vatia Isauricus) – prominentny polityk republikańskiego Rzymu. Syn Gajusza Serwiliusza Watii i Cecylii Metelli, córki Kwintusa Cecyliusza Metellusa Macedońskiego[1]. Ojciec konsula w 48 p.n.e., również Publiusza Serwiliusza Watii Izauryjskiego.

Po raz pierwszy wzmiankowany jest w roku 100 p.n.e.; Cyceron w mowie[2] w obronie Rabiriusza wymienia Serwiliusza w gronie młodych optymatów, którzy wzięli udział w stłumieniu ruchu Saturninusa. Pretor najprawdopodobniej w 90 p.n.e. W latach 89-88 p.n.e. zarządzał w randze propretora prowincją, Sardynią lub Cylicją, odbywając po powrocie triumf. Przy poparciu Sulli starał się o konsulat na 87 p.n.e. ale przegrał wybory na skutek wzrastającej niechęci stronnictwa popularów do Sulli[3]. W 87 p.n.e. w czasie wojny domowej był legatem Lucjusza Korneliusza Sulli. W 82 p.n.e. był ponownie legatem Sulli i rozgromił przeciwników w bitwie pod Kluzjum[4][5]. Konsul w 79 p.n.e. wyznaczony przez Sullę. Początkowo sprzeciwiał się odbyciu przez Pompejusza triumfu (Pompejusz nie sprawował jeszcze przewidzianych w cursus honorum urzędów uprawniających do triumfu) ale później zmienił zdanie[6]. Po konsulacie objął namiestnictwo (jako prokonsul) prowincji Cylicja[7] z zadaniem przeprowadzenia kampanii przeciwko piratom. Trudna sytuacja w prowincji Azji związana z wojnami Rzymu z Mitrydatesem rozzuchwaliła piratów operujących z wybrzeży Cylicji, którzy praktycznie panowali na morzu pomiędzy Kretą, Achają i Cyreną[8]. Serwiliusz najpierw pokonał piratów w bitwie morskiej a następnie po wyparciu ich z morza, przeniósł działania na ląd. Wygrał wiele bitew, zdobył szereg miast piratów (między innymi Olympos w Licji i Fazelis w Pamfilii), pokonując też Izaurów i zdobywając ich główna twierdzę, Izauros[9][10][8]. Frontinus podaje[11], że Serwiliusz zmienił bieg strumienia, z którego czerpali wodę obrońcy twierdzy, zmuszając ich w konsekwencji do poddania Iazuros. Pod jego rozkazami służył w Cylicji późniejszy dyktator, Gajusz Juliusz Cezar[12]..Po powrocie do Rzymu odbył triumf w 74 p.n.e. i otrzymał przydomek (agnomen) Izauryjski. Zwycięstwo Serwiliusza nad piratami nie było jednak ostateczne, wkrótce ponownie rozpanoszyli się na morzach i Rzym musiał znów wydać im wojnę, tym razem zlecając dowództwo Pompejuszowi[8]. W 63 p.n.e. Serwiliusz ubiegał się o godność najwyższego kapłana (pontifexa maximusa) po zmarłym wtedy Kwintusie Cecyliuszu Metellusie Piusie piastującym dotychczas ten urząd. O stanowisko to ubiegał się też inny znakomity senator Kwintus Lutacjusz Katulus Kapitoliński, ale obaj zostali pokonani przez Cezara[13]. W 55 p.n.e. został wraz z Markiem Waleriuszem Messalą wybrany cenzorem[14]. Zmarł w 44 p.n.e.

Zobacz też edytuj

Drzewo genealogiczne Serwiliuszów

Przypisy edytuj

  1. Cyceron w mowie Pro domo sua bezpośrednio zwraca się do Serwiliusza, mówiąc o Metellusie jako jego dziadku Marek Tulliusz Cyceron: Pro domo sua; 123. [dostęp 2009-04-25]. (łac.).
  2. Marek Tulliusz Cyceron: Pro C. Rabirio perduellionis reo ad quirites; 21. [dostęp 2009-04-23]. (łac.).
  3. Sulla, Rozdział dziesiąty. W: Plutarch z Cheronei: Żywoty sławnych mężów. edycja komputerowa www.histurion.pl.
  4. Księga druga, 28. W: Wellejusz Paterkulus: Historia rzymska. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2006, s. 74. ISBN 83-04-04830-2.
  5. Sulla, Rozdział dwudziesty ósmy. W: Plutarch z Cheronei: Żywoty sławnych mężów. edycja komputerowa www.histurion.pl.
  6. Pompejusz, 14 Sulla, Rozdział dziesiąty. W: Plutarch z Cheronei: Żywoty sławnych mężów. edycja komputerowa www.histurion.pl.
  7. Periocha księgi XC. W: Tytus Liwiusz: Dzieje Rzymu od założenia Miasta. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1982, s. 276.
  8. a b c Księga Pierwsza, 41. W: Lucjusz Anneusz Florus: Zarys Dziejów Rzymskich. Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1973, s. 65.
  9. Periocha księgi XCIII. W: Tytus Liwiusz: Dzieje Rzymu od założenia Miasta. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1982, s. 275.
  10. Księga druga, 39. W: Wellejusz Paterkulus: Historia rzymska. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2006, s. 90. ISBN 83-04-04830-2.
  11. III 7,1. W: Sekstus Juliusz Frontinus: Strategemata. [dostęp 2009-04-125]. (ang.).
  12. Boski Juliusz, Rozdział 3. W: Gajusz Swetoniusz Trankwillus: Żywoty Cezarów. Warszawa: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 1972, s. 32.
  13. Gajusz Juliusz Cezar, Rozdział 7. W: Plutarch z Cheronei: Żywoty sławnych mężów. T. II. Wrocław: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, 2004, s. 556. ISBN 83-7316-826-5.
  14. "M(arcus) Valerius M(arci) f(ilius) / Ma(ni) n(epos) Messall(a) / P(ublius) Serveilius C(ai) f(ilius) / Isauric(us) cens(ores) / ex s(enatus) c(onsulto) termin(arunt)"' w Corpus Inscriptionum Latinarum: 06, 1234g. [dostęp 2009-05-15]. (łac.).