Radio Azatlyk
Radio Azatlyk (ros. Азатлык радиос, tatar. Azatlıq Radiosı) – działające od 9 grudnia 1953 roku w ramach rozgłośni Radio Wolna Europa radio nadające audycje w języku tatarskim i baszkirskim. W 2016 roku zaprzestano nadawania audycji na krótkich falach, a działalność przeniesiono do Internetu.
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Język | |
| Data założenia |
1953 |
| Strona internetowa | |
Historia edytuj
Pierwsze audycje w języku tatarskim nadawało radio Głos Ameryki już w 1951 roku. Były to codzienne półgodzinne audycje poświęcone polityce Stanów Zjednoczonych. Redaktorem naczelnym był emigrant Niäz Maqsudov. Emisji zaprzestano po otwarciu w Monachium redakcji radia Azatlyk w ramach Radia Wolna Europa[1]. Od 1995 roku siedziba radia mieści się w Pradze, gdy radio Wolna Europa na zaproszenie prezydenta Czech Václava Havla przeniosło się tam z Monachium[2].
Pierwsza audycja radia Azatlyk w języku tatarskim została wyemitowana 9 grudnia 1953 roku[1][3]. Radio nadawało audycje na falach krótkich. Od samego początku były one zagłuszane (tak jak inne audycje Radia Wolna Europa) przez władze ZSRR. Pierwsze audycje trwały 10–15 minut, z czasem były wydłużane w miarę powiększania się zespołu redakcyjnego. Pojawiły się cykle audycji takie jak: problemy komunizmu, półka na książki, encyklopedia Islamu czy przegląd wydarzeń światowych. Czytano książki tatarskich pisarzy i naukowców takich jak: historyk Ğäziz Ğöbäydullin, Muhammed Ayaz İshaki, Rizaetdin Fäxretdin, Därdmänd, Sadri Maksudi Arsal, Yosıf Aqçura, Ğabdulla Tuqay czy Şäyexzadä Babiç[1].
W 1988 roku przestano zagłuszać zachodnie audycje radiowe. Na początku lat 90. XX wieku radio miało swoich korespondentów na terenie Rosji, a w 1997 roku za zgodą prezydenta Tatarstanu Mintimera Szajmijewa otwarto biuro radia w Kazaniu[1]. W 1998 roku prezydent zgodził się na retransmisję audycji radia Azatlyk przez państwowe radio Tatarstan, a potem zadanie to przejęło radio Nowyj wiek. Współpraca trwała do 2008 roku. Wtedy zamknięto też oddział w Kazaniu. W 2017 roku redakcji radia zarzucono szpiegostwo[1], a po rozpoczęciu wojny z Ukrainą, w marcu 2022 roku, zablokowano w Rosji stronę internetową i media społecznościowe radia[4][1].
W 2016 roku radio przestało nadawać audycje radiowe, a cała działalność przeniosło do Internetu. Pierwsza strona internetowa powstała w 1999 roku i do 2008 roku była prowadzona w alfabecie łacińskim[1].
W 2016 roku powstał portal Idel.Rieali skierowany do mieszkańców Powołża[5].
W 2016 roku, aby wspomóc nauczanie języka tatarskiego powstał portal Eide!Online (tatr. Әjdә! Online). Znalazły się na nim lekcje, filmy, materiały audio pomagające w nauce języka[1][6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h От холодной войны до войны в Украине. 70 лет Радио Азатлык [online], RFE/RL [dostęp 2023-05-05] (ros.).
- ↑ Haqqımızda [online], Azadlıq Radiosu [dostęp 2023-05-07] (azer.).
- ↑ Диана Шишкина, «Никому и в голову не приходило, чтобы “Радио Свобода” вещало и по-татарски» (О татаро-башкирской редакции «Радио Свободная Европа/Радио Свобода»), „Гасырлар авазы - Эхо веков” (2), 2007, s. 44–54, ISSN 2073-7475 [dostęp 2023-05-05].
- ↑ Blokowanie środkowoazjatyckich mediów w Rosji – Studium Europy Wschodniej UW [online] [dostęp 2023-05-05] (pol.).
- ↑ Idel.Реалии :: О нас [online], RFE/RL [dostęp 2023-05-07] (ros.).
- ↑ Изучай татарский вместе с Әйдә! Online. [dostęp 2023-05-07].