Referendum w Irlandii w 2009 roku

Referendum w Irlandii w 2009 roku odbyło się 2 października[1]. Było to drugie głosowanie dotyczące możliwości ratyfikowania traktatu lizbońskiego przez Irlandię. Irlandczycy większością 67,1% głosów przy frekwencji 59% opowiedzieli się za przyjęciem nowego aktu prawnego[1].

Gwarancje dla Irlandii

edytuj

Po odrzuceniu traktatu lizbońskiego przez Irlandię w pierwszym referendum w czerwcu 2008, Unia Europejska, by rozwiać obawy mieszkańców „zielonej wyspy”, postanowiła przyjąć specjalne gwarancje dla Irlandii. Na posiedzeniu Rady Europejskiej w Brukseli 18-19 czerwca 2009 ogłoszono dokumenty mające ułatwić przyjęcie traktatu lizbońskiego przez Irlandczyków[2]:

  • Decyzja szefów państw i rządów UE zebranych na posiedzeniu Rady Europejskiej w sprawie obaw narodu irlandzkiego co do traktatu z Lizbony - gwarancje nienaruszalności irlandzkiego prawa w odniesieniu do prawa do życia, rodziny i edukacji, podatków oraz bezpieczeństwa i obrony.
  • Uroczyste oświadczenie dotyczące praw pracowniczych, polityki społecznej i innych kwestii.
  • Oświadczenie Irlandii dotyczące tradycyjnej neutralności wojskowej tego kraju.

Ponadto, Rada Europejska zgodziła się, by po wejściu w życie traktatu lizbońskiego w skład Komisji Europejskiej wchodził jeden obywatel z każdego państwa członkowskiego UE. Na żądanie premiera Irlandii Briana Cowena gwarancje te mają być w przyszłości dołączone do kolejnego traktatu akcesyjnego jako protokoły. Natomiast uroczyste oświadczenie nie ma mocy wiążącej.

Premier Irlandii uznał gwarancje za przełom, otwierający drogę do przyjęcia traktatu lizbońskiego w ponownym referendum. Przeciwnicy traktatu, m.in. Patricia McKenna z organizacji People’s Movement oraz Padraig Mannion z Peace and Neutrality Alliance, uznali natomiast gwarancje za „zasłonę dymną”[3]. Swoje rozczarowanie oświadczeniem o prawach pracowniczych wyraziła Europejska Konfederacja Związków Zawodowych (ETUC). Według jej przedstawicieli oświadczenie powinno być prawnie wiążące i zawierać obietnicę rewizji dyrektywy o delegowaniu pracowników[4].

Kampania

edytuj
Organizacja Lider Stanowisko
Fianna Fáil Brian Cowen Tak
Fine Gael Enda Kenny Tak
Partia Pracy Eamon Gilmore Tak
Zieloni John Gormley Tak
Sinn Féin Gerry Adams Nie
Libertas Declan Ganley Nie
Partia Socjalistyczna Joe Higgins Nie
People’s Movement Patricia McKenna Nie
National Platform Anthony Coughlan Nie
Partia Robotnicza Mick Finnegan Nie

Kampania zwolenników przyjęcia traktatu

edytuj

Miesiąc przed referendum premier Brian Cowen zainaugurował kampanię na rzecz poparcia traktatu lizbońskiego[5]. Rząd opublikował też darmowy 30-minutowy przewodnik po Traktacie Lizbońskim i rozprowadzał go wraz z innymi materiałami propagandowymi. Traktat poparł katolicki biskup Noël Treanor, mimo że prymas Irlandii Seán Brady stwierdził, iż za fiaskiem poprzedniego referendum stoi wrogość Unii Europejskiej wobec religii. Do Irlandii przyjechał także Lech Wałęsa (kilka miesięcy wcześniej wspierający eurosceptyczną partię Libertas), który przekonywał, iż trzeba przyjąć traktat, a potem go zmieniać.

Kampania przeciwników przyjęcia traktatu

edytuj

Z akcją protestacyjną wystąpiła Kampania przeciw Przyjęciu Konstytucji UE, która twierdziła, iż - nawet z gwarancjami - traktat lizboński jest de facto tym samym dokumentem, który Irlandczycy (a także Francuzi i Holendrzy w 2005) już raz odrzucili. Przeciwna ratyfikacji traktatu była też nacjonalistyczno-lewicowa partia Sinn Féin. Na początku września 2009 do polityki powrócił także Declan Ganley, twórca Libertas, który ponownie wezwał do odrzucenia dokumentu z Lizbony[6].

Sondaże

edytuj

Sondaż Red C z 26-28 stycznia 2009[7]:

  • za ratyfikacją - 58%;
  • przeciwko - 28%;
  • brak zdania - 14%.

Sondaż TNS mrbi z 9-10 lutego 2009[8]:

  • za ratyfikacją - 51%;
  • przeciwko - 33%;
  • brak zdania - 16%.

Sondaż TNS mrbi z maja 2009[9]:

  • za ratyfikacją - 66%.

Sondaż TNS mrbi z września 2009[10]:

  • za ratyfikacją - 46%;
  • przeciwko - 29%;
  • brak zdania - 25%.

Wyniki

edytuj
 
Wyniki w poszczególnych okręgach wyborczych

     TAK (67,1%)

     NIE (32,9%)

Z nieoficjalnych badań exit polls w piątkowy wieczór wynikało, że za traktatem głosowało 53% osób, jego zwolennicy nie byli jednak pewni zwycięstwa[11]. Oficjalne wyniki ogłoszono 3 października. Traktat poparło 1214268 głosujących (67,1%), zaś za jego odrzuceniem opowiedziało się 594606 osób (32,9%). Frekwencja wyniosła 59%[12].

Okręg wyborczy Elektorat Nieważne głosy Frekwencja (%) Głosy za (%) Głosy przeciw (%) ± Wzrost poparcia od 2008 (%)
Carlow-Kilkenny 104,387 294 60,254 (58.0) 42,499 (70.5) 17,755 (29.5) +20.5
Cavan-Monaghan 95,270 221 56,041 (59.1) 34,740 (62.0) 21,301 (38.0) +16.8
Clare 82,292 222 46,605 (56.9) 33,707 (72.3) 12,898 (27.7) +20.5
Cork East 84,411 178 48,343 (57.5) 31,956 (66.1) 16,387 (33.9) +23.1
Cork North Central 65,348 161 38,778 (59.6) 21,642 (55.8) 17,136 (44.2) +20.2
Cork North West 64,759 153 39,191 (60.8) 27,249 (69.5) 11,942 (30.5) +23.4
Cork South Central 89,655 183 53,914 (60.3) 36,040 (66.8) 17,874 (33.2) +20.2
Cork South West 58,657 151 35,379 (60.6) 23,764 (67.2) 11,615 (32.8) +22.8
Donegal North East 56,935 129 29,161 (51.4) 14,156 (48.5) 15,005 (51.5) +13.2
Donegal South West 60,340 127 31,417 (52.3) 15,623 (49.7) 15,794 (50.3) +13.1
Dublin Central 56,451 147 29,941 (53.3) 18,545 (61.9) 11,396 (38.1) +18.1
Dublin Mid West 62,651 104 34,859 (55.8) 21,435 (61.5) 13,424 (38.5) +21.9
Dublin North 83,251 193 50,866 (61.3) 36,971 (72.7) 13,895 (27.3) +22.1
Dublin North Central 50,946 105 33,316 (65.6) 23,692 (71.1) 9,624 (28.9) +20.5
Dublin North East 52,499 135 33,162 (63.4) 21,045 (63.5) 12,117 (36.5) +20.3
Dublin North West 49,813 114 28,584 (57.6) 15,734 (55.0) 12,850 (45.0) +18.6
Dublin South 98,225 191 58,221 (59.5) 47,549 (81.7) 10,672 (18.3) +18.8
Dublin South Central 80,756 214 44,596 (55.5) 25,854 (58.0) 18,742 (42.0) +19.0
Dublin South East 54,794 127 29,843 (54.7) 23,478 (78.7) 6,365 (21.3) +17.0
Dublin South West 68,497 140 39,370 (57.7) 23,192 (58.9) 16,178 (41.1) +24.0
Dublin West 52,649 63 31,281 (59.5) 21,429 (68.5) 9,852 (31.5) +20.6
Dún Laoghaire 76,503 160 56,568 (74.2) 45,917 (81.2) 10,651 (18.8) +17.7
Galway East 80,320 196 44,855 (56.1) 30,549 (68.1) 14,306 (31.9) +21.2
Galway West 86,538 178 46,732 (54.2) 31,000 (66.3) 15,732 (33.7) +20.2
Kerry North 55,511 146 30,736 (55.6) 19,543 (63.6) 11,193 (36.4) +23.2
Kerry South 52,023 135 30,262 (58.4) 20,092 (66.4) 10,170 (33.6) +23.8
Kildare North 73,606 160 42,014 (57.3) 32,012 (76.2) 10,002 (23.8) +21.6
Kildare South 56,177 98 30,959 (55.3) 21,568 (69.7) 9,373 (30.3) +21.6
Laois-Offaly 107,303 258 63,721 (59.6) 46,624 (73.2) 17,097 (26.8) +17.2
Limerick East 73,734 181 44,817 (61.0) 30,210 (67.4) 14,607 (32.6) +21.4
Limerick West 58,206 122 33,709 (58.1) 23,366 (69.3) 10,343 (30.7) +24.7
Longford-Westmeath 88,390 206 47,026 (53.4) 30,870 (65.6) 16,156 (34.4) +19.3
Louth 84,360 247 49,357 (58.8) 30,116 (61.0) 19,241 (39.0) +19.1
Mayo 95,466 204 55,188 (58.0) 34,056 (61.7) 21,132 (38.3) +23.4
Meath East 68,869 152 38,475 (56.1) 27,822 (72.3) 10,653 (27.7) +21.4
Meath West 58,585 132 35,607 (61.0) 23,103 (64.9) 12,504 (35.1) +20.4
Roscommon-South Leitrim 59,871 156 38,774 (65.0) 25,580 (66.0) 13,194 (34.0) +20.4
Sligo-North Leitrim 56,286 134 33,039 (58.9) 21,295 (64.5) 11,744 (35.5) +21.2
Tipperary North 48,446 144 36,614 (75.9) 25,768 (70.4) 10,846 (29.6) +20.6
Tipperary South 61,439 184 33,195 (54.3) 22,712 (68.4) 10,483 (31.6) +21.6
Waterford 73,589 223 44,860 (61.3) 30,744 (68.5) 14,116 (31.5) +22.8
Wexford 103,412 226 60,530 (58.8) 39,463 (65.2) 21,067 (34.8) +21.2
Wicklow 86,812 230 58,714 (67.9) 41,540 (70.7) 17,174 (29.3) +20.9
Razem 3,078,132 7,224 1,816,098 (59.0) 1,214,268 (67.13) 594,606 (32.87) +20.71

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Irlandia powiedziała „tak”. wyborcza.pl, 2009-10-03. [dostęp 2009-10-04].
  2. Konkluzje prezydencji. Rada Europejska, 19 czerwca 2009. [dostęp 2009-07-08].
  3. Cowen expects second referendum in October. RTÉ, 19 czerwca 2009. [dostęp 2009-07-08]. (ang.).
  4. European Summit: ETUC disappointed with the declaration on workers’ rights. Etuc.org, 19 czerwca 2009. [dostęp 2009-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 lipca 2009)]. (ang.).
  5. Irlandzka kampania na rzecz Lizbony. rp.pl, 2 września 2009. [dostęp 2009-09-17].
  6. Ganley wraca do gry. rp.pl, 15 września 2009. [dostęp 2009-09-17].
  7. Sondaż: Irlandczycy za ratyfikacją traktatu. rp.pl, 2009-02-01. [dostęp 2009-02-08].
  8. Sondaż: Irlandczycy popierają traktat lizboński. rp.pl, 2009-02-16. [dostęp 2009-02-16].
  9. Dwie trzecie Irlandczyków za traktatem. rp.pl, 2009-06-01. [dostęp 2009-06-02].
  10. Ubywa zwolenników traktatu. rp.pl, 2009-09-04. [dostęp 2009-09-06].
  11. O Unii decydowała Irlandia. rp.pl, 2 października 2009. [dostęp 2009-10-04]. (pol.).
  12. Results received at the Central Count Centre for the Referendum on Treaty of Lisbon 2009. referendum.ie, 3 października 2009. [dostęp 2009-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 października 2009)]. (ang.).