Riley (marka samochodów)

Riley – brytyjska marka samochodów osobowych produkowanych w latach 1905–1969, a uprzednio (od 1896 roku) także rowerów i motocykli. Właścicielem marki była pierwotnie grupa przedsiębiorstw należących do rodziny Riley, od 1938 roku – koncern Nuffield Organisation, następnie – British Motor Corporation (od 1952 roku), British Motor Holdings (od 1966 roku) i ostatecznie British Leyland (od 1968 roku).

Riley

Riley 16 Kestrel z 1938 roku
Państwo	Wielka Brytania
Data założenia	1896
Data likwidacji	1969
brak współrzędnych

Historia

Początki marki sięgają przedsiębiorstwa Riley Cycle Company Ltd. z siedzibą w Coventry, założonego w 1896 roku przez Williama Rileya, prowadzącego początkowo produkcję rowerów. W 1898 roku 16-letni wówczas syn Williama, Percy skonstruował własny samochód. William wkrótce rozpoczął produkcję motocykli i trójkołowców, nie podzielał jednak entuzjazmu syna do produkcji pojazdów czterokołowych. W 1903 roku Percy założył wraz z dwoma braćmi własną spółkę – Riley Engine Company, podejmując w pierwszej kolejności produkcję silników spalinowych do motocykli, zarówno tych produkowanych przez ojca (marki Riley), jak i konkurencyjnej firmy Singer. Pierwszy, prototypowy samochód marki Riley powstał w 1905 roku, rok później rozpoczęła się produkcja seryjna. Produkcję motocykli i trójkołowców zakończono w 1907 roku, a rowerów w 1911 roku. W 1912 roku William skoncentrował działalność na produkcji kół szprychowych do samochodów pod szyldem Riley (Coventry) Ltd., a czworo jego synów – na produkcji kompletnych samochodów w ramach spółki Riley Motor Manufacturing Company. Podczas I wojny światowej w zakładach Rileya prowadzona była produkcja tłoków do silników lotniczych. Po jej zakończeniu, w 1918 roku nastąpiła konsolidacja spółek należących do rodziny Riley w ramach przedsiębiorstwa Riley (Coventry) Ltd., którego działalność koncentrowała się od tamtego czasu na produkcji samochodów.

Lata 20. i początek lat 30. XX wieku były szczytowym okresem w historii marki. W ofercie przedsiębiorstwa znajdowało się kilkanaście modeli, w tym sedany, coupé i tourery z silnikami 4-, 6- i 8-cylindrowymi. Za szczególnie udaną konstrukcję z tego okresu uznawany jest Riley Nine. Riley odnosił wówczas zarówno sukcesy komercyjne, jak i w sportach samochodowych. W latach 1936–1937 przedsiębiorstwo doświadczało problemów finansowych, na co wpływ miały nadmierna liczba produkowanych modeli, korzystających z niewielu wspólnych części, jak i wzmożona konkurencja, m.in. ze strony Jaguara. W 1938 roku znajdującą się na skraju upadłości spółkę zakupił William Morris, lord Nuffield, który włączył ją następnie do należącego do niego koncernu Nuffield Organisation. Gama modelowa uległa drastycznej redukcji – w 1939 oferowane były dwa modele – Riley 12 z silnikiem 1,5-litrowym oraz Riley 16 z silnikiem 2,5-litrowym, oba w wersjach sedan i kabriolet. Po wybuchu II wojny światowej, w 1940 roku wstrzymano produkcję samochodów na rzecz silników lotniczych dla potrzeb wojskowych.

Produkcja samochodów została wznowiona po zakończeniu działań wojennych w 1945 roku. Pierwszym produkowanym modelem był Riley RMA – nowo opracowany 4-drzwiowy sedan z silnikiem 1,5-litrowym. Ofertę wkrótce uzupełniły kolejne modele serii RM, wyposażone w silniki 2,5-litrowe – RMB (1946, sedan), RMC (1948, roadster) i RMD (1948, kabriolet). W 1948 roku produkcję samochodów Riley przeniesiono w celu redukcji kosztów z Coventry do Abingdon, gdzie już wcześniej mieścił się zakład produkcji samochodów marki MG, która również należała do Nuffielda.

W 1952 roku Nuffield Organisation i Austin Motor Company połączyły się, tworząc koncern British Motor Corporation (BMC), w skład którego wchodziły także marki Morris, Austin, MG, Wolseley oraz Vanden Plas. Marka Riley pozycjonowana była jako bardziej prestiżowa niż Morris i Austin, oferująca podobny poziom luksusu co Wolseley, lecz bardziej od niego usportowiona (Vanden Plas zajmował najwyższą pozycję w hierarchii, a MG miało charakter wybitnie sportowy). W praktyce nisza rynkowa zajmowana przez marki Riley i Wolseley była mocno zbliżona. W 1953 roku debiutował ostatni model Rileya konstrukcyjnie odmienny od tych oferowanych pod innymi markami grupy BMC – Riley Pathfinder. Kolejne były modelami bliźniaczymi – różniły się detalami stylistycznymi (charakterystyczną dla Rileya była pionowa maskownica), wyposażeniem i gamą oferowanych silników. Jednym z nich był Riley Elf (1961), stanowiący odmianę samochodu Mini. W 1969 roku, wkrótce po włączeniu BMC do koncernu British Leyland, markę wycofano ze sprzedaży w ramach racjonalizacji oferty nowo powstałego koncernu. Udział marki Riley w brytyjskim rynku wynosił wówczas niespełna 1%.

W rezultacie przejęcia w 1994 roku spółki Rover Group obecnym właścicielem praw do marki Riley jest koncern BMW. Kilkukrotnie pojawiały się spekulacje na temat jej wskrzeszenia, jednak nie doczekały się one realizacji.

Modele

Po 1945 roku:

• RMA – 1946–1952, 10 504 egzemplarze
• RMB – 1946–1952, 6900 egzemplarzy
• RMC – 1948–1950, 507 egzemplarzy
• RMD – 1948–1951, 502 egzemplarze
• RME – 1952–1955, 3446 egzemplarzy
• RMF – 1952–1953, 1050 egzemplarzy
• Pathfinder – 1953–1957, 5152 egzemplarzy
• 1.5 – 1957–1965, 40 577 egzemplarzy
• 2.6 – 1958–1959, 2000 egzemplarzy
• 4/68 – 1959–1961, 10 940 egzemplarzy
• 4/72 – 1961–1969, 14 151 egzemplarzy
• Elf – 1961–1969, 30 912 egzemplarzy
• Kestrel (1100, 1300) – 1965–1969, 21 529 egzemplarzy

• 
  Riley Nine Brooklands (1930)
• 
  Riley RMA (1946)
• 
  Riley Pathfinder (1956)
• 
  Riley Elf (1967)