Rita Marko (ur. 17 lutego 1920 we wsi Dishnica k. Korczy, zm. 15 czerwca 2018 w Tiranie) – albański polityk pochodzenia macedońskiego lub wołoskiego[1], członek Biura Politycznego Albańskiej Partii Pracy w latach 1956-1990.

Rita Marko
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

17 lutego 1920
Dishnica

Data i miejsce śmierci

15 czerwca 2018
Tirana

Członek Biura Politycznego
Okres

od czerwiec 1956
do 1990

Przynależność polityczna

Albańska Partia Pracy

Minister gospodarki
Okres

od 5 lipca 1950
do 4 marca 1951

Przynależność polityczna

Albańska Partia Pracy

Poprzednik

Abedin Shehu

Następca

Adil Çarçani

Przewodniczący Zgromadzenia Ludowego
Okres

od 14 listopada 1956
do 21 czerwca 1958

Przynależność polityczna

Albańska Partia Pracy

Poprzednik

Gogo Nushi

Następca

Medar Shtylla

podpis

Życiorys edytuj

Był synem pasterza Sterjo i Parasqevi[2]. Ukończył siedem klas szkoły powszechnej i pracował jako pomocnik w warsztacie szewskim[3]. W 1936 wziął udział w strajku w Korczy, zorganizowanym przez organizację związkową Puna (Praca). W 1942 związał się w Korczy z Komunistyczną Partią Albanii i zaangażował się w działalność ruchu oporu[1]. W 1945 awansował na stanowisko komisarza politycznego VIII Brygady ANW w stopniu majora[3].

W latach 1949-1950 pełnił funkcję sekretarza komitetu okręgowego Albańskiej Partii Pracy w Korczy. W lipcu 1950 objął stanowisko ministra przemysłu, które pełnił do marca 1951[1]. W 1952 trafił do Komitetu Centralnego Albańskiej Partii Pracy, a w 1956 do jej Biura Politycznego. W 1950 zdobył mandat do Zgromadzenia Ludowego[4]. W latach 1956-1958 sprawował funkcję przewodniczącego prezydium parlamentu, a w latach 1958-1976 wiceprzewodniczącego[1]. W latach 1970-1982 kierował albańskimi związkami zawodowymi[1].

Aresztowany 4 grudnia 1991[2]. 2 lipca 1994 został skazany przez sąd w Tiranie na karę 8 lat więzienia za nadużycia władzy[1]. W lipcu 1995 opuścił więzienie[5]. W 1996 ponownie stanął przed sądem oskarżony o zbrodnie przeciwko ludzkości, więzienie opuścił rok później[3]. W grudniu 2015, wraz z innymi funkcjonariuszami państwa komunistycznego został pozbawiony odznaczeń, które mu wcześniej przyznano[6].

Zmarł 15 czerwca 2018 w Tiranie[5].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 297. ISBN 978-1-78076-431-3.
  2. a b Afrim Imaj, Gjyqi i Ramiz Alisë dhe byroistëve: Ja pse u dënuan liderët komunistë = 2022-08-23 [online], zemrashqiptare.net, 2009 (alb.).
  3. a b c Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 175.
  4. Ligjvenesit Shqiptare. parlament.al, 2016. [dostęp 2017-02-02]. (alb.).
  5. a b Vdes në moshën 98-vjeçare krahu i djathtë i Enver Hoxhës. albeu.com, 2018-06-15. [dostęp 2018-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-22)]. (alb.).
  6. Nga Nexhmija te Lenka Çuko ja komunistet qe do tu hiqen dekoratat = 2021-01-21 [online], panorama.com.al, 2015 (alb.).

Bibliografia edytuj