Rockbox

system operacyjny

Rockbox – darmowy i otwarty system operacyjny na licencji GPL, przeznaczony dla cyfrowych przenośnych odtwarzaczy multimedialnych (PMP, DAP), będący alternatywą dla oprogramowania (firmware) producenta danego urządzenia[1][2].

Rockbox
Logo Rockbox
Logo programu
Ilustracja
Interfejs użytkownika
Pierwsze wydanie

2 czerwca 2002; ponad 21 lat temu

Aktualna wersja

3.15
(15 listopada 2019; ponad 4 lata temu)

Licencja

GPL

Strona internetowa
IPod classic 6G z zainstalowanym Rockboxem

Rockbox został stworzony pod koniec 2001 przez Björna Stenberga, pierwsza implementacja została przeprowadzona dla platformy Archos Studio DAP[3]. Powodem stworzenia Rockboxa było niezadowolenie z dysproporcji pomiędzy funkcjonalnością fabrycznego interfejsu użytkownika, a możliwościami posiadanego urządzenia[3].

Rockbox jest alternatywnym systemem operacyjnym urządzenia (firmware). Możliwe jest rozszerzenie jego możliwości do poziomu zbliżonego do PDA za pomocą wtyczek (pluginów), umożliwiających uruchamianie aplikacji, narzędzi oraz gier, a także odtwarzanie filmów (ograniczone)[4]. Posiada interfejs użytkownika sterowania głosem, który jest przeznaczony do użytku osób niewidomych i niedowidzących (jak również dla sprzętu z uszkodzonym wyświetlaczem)[5]. Oprócz umożliwienia poszerzenia funkcjonalności sprzętu twórcy deklarują, że priorytetem jest jakość odtwarzanego dźwięku – dla większości obsługiwanych urządzeń jest dostępny większy zakres ustawień dźwięku w porównaniu z oryginalnym oprogramowaniem urządzenia[1]. Pozwala na obsługę 30 formatów plików dźwiękowych (w tym nie zaimplementowanych w oprogramowaniu producenta)[6]. Jest dostępny w 48 językach (w tym polskim), większość wersji językowych jest przetłumaczona w ponad 50%[7]. Rockbox jest tworzony przez społeczność wolontariuszy posiadających odpowiednią wiedzę techniczną, pozwalającą im na jego rozwijanie[1][8]. W projekt jest zaangażowanych około 700 osób i zespołów[9].

Działa na szeregu urządzeniach: od wczesnych odtwarzaczy Archos z 1-bitowym znakowym, zorientowanym blokowo wyświetlaczem, przez iPody z kolorowym ekranem o wysokiej rozdzielczości, po odtwarzacze iRiver z cyfrowym optycznym wyjściem audio i zaawansowanymi opcjami nagrywania[10].

Po instalacji Rockboxa możliwe jest korzystanie z fabrycznego oprogramowania – wybór systemu operacyjnego następuje przy uruchamianiu urządzenia, zazwyczaj przez przyciśnięcie odpowiedniego klawisza równocześnie z włączaniem urządzenia[11].

Urządzenia z programowym dekoderem edytuj

Rozpoczynając na początku 2004 projekt skupił się na portowaniu Rockboksa na urządzenia z serii iRiver firmy ReignCom opartych na procesorze ColdFire, skupiając się na serii H1xx odtwarzaczy z dyskiem twardym (H110/H120/H140). Urządzenia te dekodują strumień audio programowo, umożliwiając po zainstalowaniu Rockboksa na wsparcie większej ilości formatów plików dźwiękowych w porównaniu z oryginalnym firmware. Około rok później port dla serii H3xx stał się użyteczny oferując podobną funkcjonalność.

W listopadzie 2005 rozpoczęto pracę nad portem Rockboksa do przenośnych odtwarzaczy Apple iPod. W lutym 2006 roku port uzyskał status stabilnego. Dostępne jest większość opcji na wszystkich obsługiwanych modelach (iPod photo, iPod nano, iPod 4g, iPod Video [iPod 5g]) włączając odtwarzanie audio. Niedługo później dodano obsługę kolorowych ekranów we wszystkich dostępnych modelach (włączając serię H3xx).

Rockbox jest uruchamiany z dysku twardego na tych urządzeniach tuż po uruchomieniu urządzenia przez specjalny sektor ładujący (bootloader). W celu aktualizacji użytkownicy Rockboksa muszą skopiować pliki na napęd odtwarzacza i zresetować urządzenie. Zapis pamięci flash jest niezbędny tylko raz, przy zmianie bloku ładującego (bootloadera) umożliwiającego uruchamianie Rockboksa.

W niektórych urządzeniach (np. iriver seria H3xx) istnieje możliwość używania dwóch wersji firmware: oryginalnego od producenta lub Rockboksa. W przypadku iPodów standardowym sposobem przejścia do oryginalnego oprogramowania jest przytrzymanie przycisku menu przy włączaniu urządzenia.

Wersje edytuj

Oprogramowanie jest cały czas rozwijane, zalecane jest korzystanie z kompilacji dziennych lub najnowszego stanu kodu (tzw. bleeding edge), który jest dostępny dla wszystkich obsługiwanych platform[12].

W 2006 rozpoczęto prace nad wersją 3.0 o nazwie roboczej „Mayday”, której wydanie było planowane na 1 maja 2006 i zostało przesunięte na koniec maja, a następnie, z powodu problemów z podstawową funkcjonalnością, odsunięto je na czas nieokreślony. Z tego powodu w lipcu zniesiono zamrożenie w wersji oficjalnej rozwoju funkcji ponadstandardowych. Celem wersji 3.0 miało być rozszerzenie funkcjonalności i wyeliminowanie znanych błędów, zwłaszcza na docelowych platformach obsługiwanych przez oficjalne wydanie – Archos i iRiver. Następna wersja 3.1 o kryptonimie „Fireworks” przewidziana była na listopad 2006 i miała dodatkowo m.in. dawać pełne wsparcie dla iPodów od trzeciej generacji wzwyż oraz odtwarzacza iAudio[12].

Mimo okresu zawieszenia prac nad wersjami stabilnymi, Rockbox cały czas był rozwijany i dodawane były poprawki, funkcje, pojawiły się również wersje na nowe platformy (funkcjonalne). Pod koniec 2006 rozpoczęto udostępniać do ściągnięcia pliki binarne do Toshib Gigabeat, w 2007 ogłoszono dostępność Rockboksa dla iAudio M5 oraz Sandisk Sansy e200[12].

Ostatecznie Rockbox 3.0 został opublikowany 23 września 2008[12].

Ostatnia wersja to 3.14 – została opublikowana 1 maja 2017[13].

Możliwości edytuj

Kodeki edytuj

(dla urządzeń dekodujących programowo, najczęściej używane)[6]

Rockbox obsługuje ponad 30 kodeków dźwięku, w tym m.in. MP3, AAC, Opus, Ogg Vorbis i FLAC[1]:

Inne edytuj

Cechy Rockboxa[1]:

  • Gapless playback – odtwarzanie muzyki bez przerw pomiędzy utworami (ważne np. przy odsłuchu ciągłych nagrań zrealizowanych na żywo, jak koncerty) dla wszystkich formatów (łącznie z MP3, jeśli został użyty kodek LAME)
  • Replay Gain1
  • 10–zakresowy (konfigurowalny również w zakresie częstotliwości podziału) korektor graficzny1
  • regulacja głośności w wysokiej rozdzielczości, 64-100 poziomów (zależnie od modelu)
  • zegar czasu rzeczywistego (RTC)
  • obsługa Unicode
  • obsługa wideo MPEG
  • tworzenie playlist w locie
  • tryb losowego odtwarzania
  • konfigurowalny wygląd interfejsu użytkownika przez możliwość instalacji gotowych tematów, tworzenia i używania swoich tematów, pakietów czcionek i ikon oraz opcje w ustawieniach
  • 16-bitowe nagrywanie stereo, 44,1 kHz WAV (dla urządzeń obsługujących tę opcję)
  • radio FM, nagrywanie audycji radiowych (dla urządzeń obsługujących tę opcję)
  • zewnętrzny kontroler (dla urządzeń posiadających port kontrolera)
  • cyfrowe wyjście/wejście SPDIF (dla urządzeń posiadających ten port)
  • TagCache – generowanie i korzystanie z własnej bazy wgranych utworów korzystającej z metadanych dołączonych do plików muzycznych
  • AlbumArt – wyświetlanie okładek albumów (bez oficjalnego wsparcia)
  • Crossfader – wyciszenie utworów zamiast „twardego” przechodzenia między nimi.
  • obsługa arkuszy dyrektyw CUE
  • logowanie odtwarzanych utworów umożliwiające scrobblowanie ich do serwisu Last.fm

Wtyczki edytuj

Dostępne są wtyczki[4]:

1. Trzydzieści trzy odcienie szarości zostały osiągnięte na 2-bitowych (4 odcienie szarości) monochromatycznych urządzeniach dzięki wykorzystaniu wolnego odświeżania pasywnych wyświetlaczy ciekłokrystalicznych.
2. Rockbox obsługuje ROMy oryginalnego Game Boy oraz kolorowego Game Boy Color.

Nie obsługiwane edytuj

  • Digital Rights Management
  • tryb USB-host („USB OTG”)
  • Akcesoria Apple do iPodów (słuchawki z pilotem z FM, wyjście wideo)

Rockbox Utility edytuj

Rockbox Utility jest programem stworzonym przez społeczność Rockboxa ułatwiającym użytkownikom jego instalację, aktualizację i obsługę[14]. Możliwe jest wykonywanie następujących czynności[14]:

  • instalacja bootloadera
  • instalacja Rockboxa
  • instalacja pakietu dodatkowych czcionek
  • instalacja tematów pozwalających na zmianę wyglądu interfejsu
  • instalacja plików gier (np. Freedoom)
  • instalacja plików głosowych (ze strony internetowej)
  • tworzenie plików głosowych
  • tworzenie plików .talk
  • odinstalowanie programu ładującego (bootloadera)
  • odinstalowanie Rockboxa (częściowo lub całkowicie)
  • dostęp do instrukcji obsługi
  • przegląd wszystkich zainstalowanych części Rockboxa (wersja, czas instalacji itp.)

Rockbox Utility działa na następujących platformach[14]:

Aktualna wersja Rockbox Utility to 1.4.0 (stan na marzec 2019)[14].

Rockbox a gwarancja edytuj

Jeśli urządzenie zostało kupione przez konsumenta w Unii Europejskiej, obowiązuje prawnie wiążącą 2-letnia gwarancja, która nie zostanie unieważniona przez wymianę oprogramowania[15][16].

Zobacz też edytuj

  • iPodLinux – Port minidystrybucji μClinux do platformy iPod z dodanym interfejsem odtwarzacza muzyki

Przypisy edytuj

Linki zewnętrzne edytuj