Roman Wiszniowski
Roman Władysław Wiszniowski vel Roman Wisznia vel Ludwik Bielik vel Zbigniew Wysocki pseud.: „Harcerz”, „Irys”, „Tarcza”, „Sosna”, „Opacz”, „Orion”, „Wicher”, „Wiatr”, „On”, „Joasia” (ur. 13 kwietnia 1920 w Stanisławowie, zm. 16 lutego 1989[potrzebny przypis] w Lublinie) – żołnierz-ochotnik Wojska Polskiego w czasie kampanii wrześniowej, żołnierz Armii Andersa, oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i Armii Krajowej, porucznik łączności, cichociemny.
 Roman Wiszniowski (ze zbiorów NAC) | |
 porucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1939–1945 |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki |
75 Pułk Piechoty (II RP), |
| Stanowiska |
radiotelegrafista, instruktor, dowódca plutonu łączności radiowej |
| Główne wojny i bitwy |
II wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys edytuj
W 1939 roku ukończył Gimnazjum Matematyczno-Fizyczne im. Zawiszy Czarnego w Stanisławowie i uzyskał świadectwo dojrzałości. W czasach gimnazjalnych czynnie działał w harcerstwie, będąc drużynowym drużyny im. Zawiszy Czarnego w Stanisławowie.
We wrześniu 1939 roku ochotniczo zgłosił się do 75 pułku piechoty, następnie walczył w 6 pułku strzelców podhalańskich. Dostał się do niewoli niemieckiej, jednak następnego dnia uciekł. Wrócił do domu i na bazie drużyny harcerskiej zorganizował oddział pod nazwą „Awangarda”. 4 grudnia przy próbie przekroczenia granicy polsko-węgierskiej został aresztowany przez NKWD, skazany na 5 lat łagru i zesłany do niewolniczej pracy w okolicy Workuty. Po zwolnieniu na mocy układu Sikorski-Majski zgłosił się do Armii Andersa, gdzie 27 marca 1942 roku przydzielono go do 4 kompanii 7 Dywizji Piechoty. Od 20 maja służył 8 dywizjonie artylerii przeciwlotniczej 8 Dywizji Piechoty, a od 20 lipca – w kompanii sztabowej 20 pułku piechoty. W październiku 1942 roku dotarł do Wielkiej Brytanii, 8 listopada został przydzielony do Sekcji Dyspozycyjnej Naczelnego Wodza, gdzie ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Łączności.
Przeszedł szkolenie w zakresie dywersji i radiotelegrafii (łączności radiowej) i został zaprzysiężony 10 lipca 1943 roku na rotę Armii Krajowej w Oddziale VI Naczelnego Wodza. W nocy z 14 na 15 września 1943 roku został zrzucony do kraju w ramach akcji „Neon 7” dowodzonej przez kpt. naw. Antoniego Freyera (zrzut na placówkę odbiorczą „Spodek” 8 km na północny zachód od stacji kolejowej Garwolin). Po aklimatyzacji w Warszawie dostał w październiku przydział do Oddziału V Łączności Obszaru Lwowskiego AK, gdzie przybył 14 listopada 1943 roku. Otrzymał funkcję radiotelegrafisty, wkrótce także instruktorem, a od 1 lutego – dowódcą plutonu łączności radiowej „Palma” i „Opacz”. W listopadzie 1943 roku był przypadkowo aresztowany przez Niemców, wkrótce zwolniony, później poszukiwany przez Gestapo. Jego pluton łączności liczył 30 osób. Zorganizował pluton szkoleniowy, pluton nasłuchu BBC i zalążek plutonu zaopatrzenia „Łada”. Uruchomił radiostację (nr 36), nawiązał łączność z radiostacjami nr 35 (w Londynie) i nr 94 (we Włoszech). Przygotował do pracy kolejne radiostacje (nr nr 37, 38, 37/153, 157, 78, 38/175). Za tę pracę został odznaczony 15 lipca 1944 roku Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami. Zagrożony aresztowaniem został przeniesiony na urlop, następnie do oddziału partyzanckiego kpt. „Draży” (Dragana Sotiroviča), działającego w składzie 14 pułku Ułanów Jazłowieckich AK, gdzie również obsługiwał radiostację.
Brał udział w akcji „Burza” we Lwowie. Był ranny. Za udział w tych walkach został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po zajęciu Lwowa przez wojska radzieckie kontynuował działalność radiotelegraficzną w ramach organizacji NIE.
5 czerwca 1945 roku został aresztowany przez NKGB i skazany przez Wojenny Trybunał Wojskowy NKWD na 20 lat i ponownie wywieziony do Workuty. Wrócił do Polski w 1955 roku. Podjął pracę w Lubelskim Zjednoczeniu Budownictwa (m.in. kierował Branżowym Ośrodkiem Organizacji i Normowania Pracy). W 1980 roku przeszedł na emeryturę. Po powrocie do Polski, po 1956 roku czynnie działał w ZHP. Pracował również w Zespole Historycznym Cichociemnych w Warszawie.
Awanse edytuj
- kapral podchorąży – ze starszeństwem od 23 kwietnia 1943 roku
- podporucznik – 14 września 1943 roku
- porucznik –
Odznaczenia edytuj
Życie rodzinne edytuj
Był synem Antoniego i Heleny z domu Berger. Miał czterech braci: Mieczysława, Kazimierza, Stanisława i Bronisława. Ożenił się ze Stefanią Lechowicz (ur. w 1922 roku). Mieli syna Jana (ur. w 1961 roku).
Bibliografia edytuj
- Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 3. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2002, s. 117–119. ISBN 83-902499-5-2.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 435. ISBN 83-211-0537-8.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 170–171.