Roy Sullivan
Roy Cleveland Sullivan (ur. 7 lutego 1912 w hrabstwie Greene, zm. 28 września 1983 w hrabstwie Augusta) – amerykański strażnik parku narodowego Shenandoah, w stanie Wirginia. W trakcie wieloletniej pracy na terenie parku został siedmiokrotnie porażony przez wyładowania atmosferyczne, co powszechnie uważane jest za rekord liczby porażeń przeżytych przez jednego człowieka i jako takie zostało odnotowane w księdze rekordów Guinnessa[1]. W galeriach Guinnessa w Nowym Jorku oraz w Karolinie Południowej można zobaczyć należące do niego kapelusze, które zostały uszkodzone w wyniku wyładowań[2][3].
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
Życiorys edytuj
Wczesne życie edytuj
Urodził się i dorastał na terenie północnej Wirginii. W dzieciństwie pomagał ojcu w pracach polowych. W trakcie jednych ze żniw piorun miał rzekomo uderzyć w kosę trzymaną przez Sullivana, choć on sam nie odniósł w tym zdarzeniu żadnych obrażeń. Z powodu braku dowodów tego incydentu innych niż zeznanie samego Sullivana, nie został on uwzględniony przy ustalaniu rekordu. W 1936 roku rozpoczął pracę jako strażnik w nowo utworzonym Parku Narodowym Shenandoah[4][2].
Siedem porażeń edytuj
Do pierwszego potwierdzonego porażenia doszło w kwietniu 1942 roku. Sullivan próbował ukryć się przez burzą w nieoddanej jeszcze do użytku wieży obserwacyjnej. Wieża nie była jeszcze wyposażona w piorunochron i wyniku wyładowania atmosferycznego zajęła się ogniem. Sullivan, który pospiesznie opuścił wieżę, został porażony przez kolejne wyładowanie kilkadziesiąt metrów dalej. W wyniku tego epizodu odniósł niewielkie obrażenia, m.in. stracił paznokieć na palcu u nogi[4][2][5].
Następne porażenie miało miejsce w lipcu 1969 roku. Sullivan poruszał się wtedy ciężarówką po górskiej drodze na terenie parku. Zwykle w takich przypadkach metalowe nadwozie pojazdu chroni pasażerów, zachowując się jak klatka Faradaya. Sullivan został jednak porażony przez otwarte okno pozostawione w samochodzie. W wyniku zdarzenia doznał lekkich obrażeń twarzy, a także stracił przytomność. Ciężarówka, która była w ruchu, zatrzymała się na skraju urwiska[4][2][6].
Do kolejnego incydentu doszło rok później, gdy Sullivan przebywał na tyłach swojego domu. Piorun uderzył w transformator energetyczny, po czym odbił się w kierunku lewego barku mężczyzny. W wyniku tego porażenia Sullivan doznał poparzeń ramienia. Dość szybko powrócił do zdrowia i obowiązków zawodowych[4][2][6].
W 1972 roku Sullivan został porażony po raz kolejny, gdy przebywał w pracy. W wyniku uderzenia zapaliły się jego włosy, które próbował ugasić przy użyciu kaptura, a później także namoczonego ręcznika[4][2]. Po tym wydarzeniu nabrał przekonania, że prześladuje go swego rodzaju fatum. Zaczął panicznie bać się burz, których na wszelkie sposoby unikał. Ponadto wszędzie zabierał ze sobą wiadro wody w charakterze środka gaśniczego[2][3].
Mimo środków ostrożności 7 sierpnia 1973 roku Sullivan został porażony po raz kolejny. Do incydentu doszło w trakcie patrolu. Gdy zauważył formującą się burzę, próbował oddalić się przy pomocy samochodu. Gdy to się nie udało, zjechał na pobocze i przeczekał nawałnicę. Gdy wydawało mu się, że pogoda się polepsza, opuścił kabinę ciężarówki, po czym został niespodziewanie porażony w lewą część tułowia[2][3].
Do szóstego porażenia doszło 5 czerwca 1976 roku. Uderzenie poważnie zraniło go w stopę oraz staw skokowy[6].
Ostatnie porażenie nastąpiło w sobotni poranek 25 czerwca 1977 roku. W wyniku zajścia Sullivan doznał oparzeń brzucha i klatki piersiowej[2][3].
Wszystkie siedem porażeń zostało udokumentowane przez Taylora Hoskinsa, dozorcę parku narodowego Shenandoah[2][7]. Hoskins nigdy jednak nie był naocznym świadkiem żadnego z nich, a oficjalne opisy opierają się jedynie na zeznaniach samego Sullivana[7]. Lekarze, którzy po każdym incydencie badali strażnika, potwierdzili doniesienia[2][7].
Śmierć edytuj
Sullivan zmarł rankiem 28 września 1983 roku w wieku 71 lat. Przyczyną zgonu była rana postrzałowa brzucha, według oficjalnego raportu policji będąca wynikiem samobójstwa[2].
Statystyki edytuj
Szanse na porażenie człowieka przez wyładowanie atmosferyczne są szacowane na około 1:10 000[8]. Szanse siedmiokrotnego porażenia w wyniku niezależnych zdarzeń są oczywiście o wiele mniejsze. W przypadku Sullivana eksperci zwracają jednak uwagę, że z racji wykonywanego zawodu był on narażony tego typu wypadki wielokrotnie bardziej niż przeciętny człowiek[9]. W Wirginii występuje od 35 do 45 dni burzowych rocznie, z czego większość przypada na miesiące wakacyjne. W latach 1959–2000 w wyniku porażenia piorunem w Wirginii zginęło 58 osób, a rannych zostało co najmniej 238 osób. W tym samym czasie na terenie całych Stanów Zjednoczonych w wyniku porażenia zginęło 3239 osób, a 13 057 zostało rannych. Większość poszkodowanych stanowili mężczyźni w wieku od 20 do 40 lat[10].
Przypisy edytuj
- ↑ Most lightning strikes survived. Guinness World Records. [dostęp 2018-09-24]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Roy Cleveland Sullivan – Człowiek-piorunochron. Zalajkowane, 24 kwietnia 2017. [dostęp 2018-09-19]. (pol.).
- ↑ a b c d John Friedman: Out of the Blue: A History of Lightning: Science, Superstition, and Amazing Stories of Survival. Delacorte Press, 2008. ISBN 0-385-34115-6.
- ↑ a b c d e Hank Burchard: Lightning strikes four times. Lakeland Ledger, 2 maja 1972. [dostęp 2018-09-19]. (ang.).
- ↑ Phil Blackwell: 10 Unlikely Events That Actually Happened. Online Bingo UK. [dostęp 2018-09-19]. (ang.).
- ↑ a b c Roy Sullivan. Astrology Weekly. [dostęp 2018-09-19]. (ang.).
- ↑ a b c Darwin Lambert: The Undying Past of Shenandoah National Park. 1989. ISBN 978-0-911797-57-2.
- ↑ Beth Leonard: Lowering The Lightning Odds. BoatUs, lipiec 2014. [dostęp 2018-09-24]. (ang.).
- ↑ Karl Kruszelnicki: Curious and Curiouser. Sydney: Macmillan Australia, 1 listopada 2010, s. 174. ISBN 978-1-4050-4002-0.
- ↑ Barbara Watson: Virginia Thunderstorms and Lightning. [dostęp 2018-09-19]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- John Friedman: Out of the Blue: A History of Lightning: Science, Superstition, and Amazing Stories of Survival. Delacorte Press, 2008. ISBN 0-385-34115-6.
- Darwin Lambert: The Undying Past of Shenandoah National Park. 1989. ISBN 978-0-911797-57-2.
- Karl Kruszelnicki: Curious and Curiouser. Sydney: Macmillan Australia, 2010. ISBN 978-1-4050-4002-0.