Rozszczepka kloszowa
Rozszczepka kloszowa, uszaczek kosmaty (Schizophyllum amplum Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny rozszczepkowatych (Schizophyllaceae)[1]
_Nakasone_602546.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
rozszczepka kloszowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Schizophyllum amplum (Lév.) Nakasone Mycologia 88(5): 771 (1996) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Schizophyllum, Schizophyllaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go Joseph-Henri Léveillé w 1848 r. nadając mu nazwę Cyphella ampla. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadała mu Karen K. Nakasone w 1996 r.[1]
Ma 15 synonimów. Niektóre z nich[2]:
- Auriculariopsis ampla (Lév.) Maire 1902
- Lomatina flocculenta (Fr.) Höhn. & Litsch. 1907
- Merulius amplus (Lév.) Spirin & Zmitr. 2004
Władysław Wojewoda w 1973 r. nadał polską nazwę uszaczek kosmaty (wówczas gatunek ten zaliczany był do rodzaju Auriculariopsis, czyli uszaczek). Po przeniesieniu gatunku do rodzaju Schizophyllum nazwa ta stała się niespójna z nazwą naukową. Nazwę rozszczepka kloszowa podaje internetowy atlas grzybów[3].
W Europie Zachodniej ludowe nazwy nawiązują do nazwy ucho Judasza, którą powszechnie określany jest uszak bzowy, jako małe lub fałszywe ucho Judasza[4][5].
Morfologia edytuj
Początkowo prawie kulisty, następnie miseczkowaty, w starszym wieku prawie rozpostarty. Średnica 0,5–1,5(2) cm. Trzonu brak lub śladowej wielkości. Brzeg zazwyczaj wyraźnie podwinięty do wewnątrz. Górna strona kutnerowata o barwie ochrowej, w owocnikach wysuszonych biaława. Dolna strona z hymenium o barwie jasnobrązowej, gliniastej, czerwonobrązowej lub czekoladowej, gładka, lekko oprószona i pofałdowana. Miąższ bardzo cienki, skórzasty, bez wyraźnego zapachu i smaku[6].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników biały, lekko kremowy. Zarodniki cylindryczne, nieco wygięte, gładkie, bezbarwne, o wymiarach 7–9 × 2–3 µm[6].
Występowanie i siedlisko edytuj
Znane jest występowanie rozszczepki kloszowej w Europie, Ameryce Północnej, Azji, Australii i na Nowej Zelandii[7]. W. Wojewoda w zestawieniu wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski w 2003 r. przytacza liczne stanowiska z uwagą, że prawdopodobnie gatunek ten w Polsce nie jest rzadki i nie jest zagrożony wymarciem[8].
Grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach, zaroślach i na poboczach dróg. Rośnie na martwym drewnie topoli, zwłaszcza topoli osiki oraz wierzb, zwłaszcza wierzby kruchej. Owocniki wytwarza od kwietnia do października i od stycznia do marca[8]. Owocniki tworzą się zazwyczaj grupkami na korze drzew, zwłaszcza w dłuższych okresach wilgotnej pogody[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2021-08-29].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2021-08-29].
- ↑ Rozszczepka kloszowa [online], Na grzyby [dostęp 2021-10-09].
- ↑ Kleines Judasohr, Pappel-Becherrindenschwamm, Judasöhrchen, Pappel-Judasöhrchen [online], 123pilzsuche.de (niem.).
- ↑ Schizophyllum amplum [online], mycodb.fr (fr.).
- ↑ a b c Auriculariopsis ampla (Lév.) Maire [online], Grzyby Puszczy Knyszyńskiej [dostęp 2021-08-29].
- ↑ Discover Life [online] [dostęp 2021-08-29].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.