Sąd referendarski, referendaria – królewski sąd dominialny w Rzeczypospolitej szlacheckiej.

Wykształcił się w XVI w., był prowadzony przez referendarzy. W jego kompetencji leżały sprawy wnoszone przez chłopów z królewszczyzn przeciwko ich dzierżawcom oraz starostom w formie suplik[1]. W sądzie orzekał jednoosobowo jeden z referendarzy, procedura sądowa była uproszczona i używano w niej języka polskiego; terminy dla stron były zawsze zawite. Sądem apelacyjnym dla sądu referendarskiego była asesoria.

Wyroki były egzekwowane przez komisarzy naznaczonych przez referendarza, jednak wobec rosnącej potęgi szlachty i magnatów, tak wnoszenie spraw, jak i egzekucja wyroków były utrudnione.

Przypisy

edytuj
  1. Tadeusz Łepkowski, Słownik historii Polski. Warszawa 1973, s.470