SM U-78 (1916)

Niemiecki okręt podwodny

SM U-78niemiecki podwodny stawiacz min, ósmy okręt typu UE I, zbudowany w stoczni Vulcan w Hamburgu w roku 1915. Zwodowany 27 lutego 1916 roku, wszedł do służby w Kaiserliche Marine 20 kwietnia 1916 roku[2]. W czasie swojej służby SM[a] U-78 zatopił 16 statków o łącznej pojemności 26 678 BRT, uszkodził dwa statki o pojemności 11 332 BRT), zajął dwa jako pryz 3427 BRT) oraz zatopił jeden okręt (880 ton)[3].

SM U-78
Klasa

okręt podwodny

Typ

UE I

Projekt

Werk 60

Historia
Stocznia

Vulcan, Hamburg

Początek budowy

9 marca 1915

Wodowanie

27 lutego 1916

 Kaiserliche Marine
Wejście do służby

20 kwietnia 1916

Zatopiony

27 października 1918 przez HMS G2

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


755 ton
832 ton

Długość

56,8 metra

Szerokość

5,9 m

Zanurzenie testowe

50 m

Napęd
2 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne Benz (2 × 450 KM), 2 silniki/generatory elektryczne SSW (2 x 330 KM), 2 wały
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


9,9 węzła
7,9 węzła

Zasięg

powierzchnia: 7880 Mm / 7 węzłów
zanurzenie: 83 Mm / 4 węzłów

Uzbrojenie
2 zewnętrzne wyrzutnie torpedowe 500 mm (rufowa i dziobowa, zapas 4 torpedy), działo pokładowe 88 mm (w 1917 roku zamienione na działo 105 mm[1]), 2 aparaty minowe (34 miny kotwiczne)
Załoga

32

Budowa edytuj

U-78 był ósmym z dziesięciu okrętów typu UE I, będącego następcą typu U-66. Był jednokadłubowym okrętem przeznaczonym do działań oceanicznych, o długości 56,8 metra, wyporności w zanurzeniu 755 ton i o zasięgu 7880 Mm[4] przy prędkości 7 węzłów na powierzchni oraz 83 Mm przy prędkości 4 węzły w zanurzeniu[5]. Załoga składała się z 32 osób: 28 marynarzy i 4 oficerów[6]. Okręt był wyposażony początkowo w działo pokładowe o kalibrze 88 mm, które zostało w 1917 roku wymienione na działo o kalibrze 105 mm[1]. Wewnątrz kadłuba sztywnego okręt przewoził 34 kotwiczne miny morskie[4], stawiane z dwóch rufowych aparatów minowych o średnicy 100 cm. Każdy z nich mieścił po trzy miny. Po ich otwarciu, masa wody (w sumie 6 ton) musiała być kompensowana zalewaniem dziobowych zbiorników balastowych. Wygospodarowanie miejsca dla min oznaczało również przesunięcie przedziału silnikowego w kierunku dziobu[7]. Uzbrojenie torpedowe to dwie wyrzutnie (dziobowa i rufowa) kalibru 500 mm, typu zewnętrznego, z zapasem 4 torped.

Służba edytuj

Pierwszym dowódcą okrętu został 9 października 1915 roku mianowany Otto Dröscher[b][8]. Pod jego dowództwem U-78 odniósł swoje wszystkie zwycięstwa[3].

9 lipca 1916 roku jednostka została przydzielona do II Flotylli. 18 lipca 1916 roku na Morzu Północnym załoga okrętu zajęła jako pryz szwedzki parowiec „Vidar” (2178 BRT). Po przeszukaniu statek został zwolniony[9].

Pierwszym zatopionym przez U-78 statkiem był norweski parowiec „Aranda” (1838 BRT). 5 sierpnia 1916 roku płynący z Bonaventure do Glasgow z ładunkiem drewna statek wszedł na jedną z min postawionych pomiędzy Kanałem Północnym, a Hebrydami [10]. 2 września na minę postawioną w Kanale Bristolskim wpłynął brytyjski parowiec „Kelvinia” (5039 BRT)[11]. 13 grudnia na zachód od wysepki szkierowej Skerryvore, położonej około 19 kilometrów na zachód od wyspy Tiree (Hebrydy Wewnętrzne), na minę postawioną przez U-78 wpłynął statek pasażerski „Kursk” (ros. Курск)[12]. Zbudowany dla Russian American Line w 1910 roku w stoczni Barclay, Curle and Company[13] w Glasgow statek pasażerski o pojemności 7858 BRT) płynął z ładunkiem drobnicowym z Archangielska do Nowego Jorku[c].

7 kwietnia 1917 roku na minę postawioną u wybrzeży wyspy Coll w Szkocji wszedł brytyjski trałowiec HMS „Jason”. Okręt zatonął, a na jego pokładzie zginęło 25 marynarzy[14][15]. 17 czerwca 4 mile na północ od Cape Wrath U-78 zatopił brytyjski tankowiec o napędzie parowym SS „Fornebo”[16]. Statek o pojemności 4259 BRT, który został zbudowany w 1906 roku w Sir Raylton Dixon & Co. Ltd. (Middlesbrough) zatonął bez ofiar w ludziach.

Ostatnim zatopionym przez miny pochodzące z U-78 statkiem był brytyjski parowiec SS „Arnewood” (2259 BRT). 13 grudnia 1917 roku statek zatonął na minie postawionej 4 mile na wschód od półwyspu Sleat na wyspie Skye[17]. 15 stycznia 1918 roku Otto Dröscher został na dwa tygodnie zastąpiony przez porucznika Karla Thoureta. 1 lutego nowym dowódcą okrętu został mianowany por. mar. Johann Vollbrecht[18][d].

27 października 1918 roku w Skagerraku U-78 został wykryty i storpedowany przez załogę brytyjskiego okrętu podwodnego HMS G2. U-boot zatonął z całą załogą.

Uwagi edytuj

  1. SM – Seiner Majestät - [okręt] Jego Mości.
  2. Otto Dröscher (4 marca 1884 r. – ?) w czasie I wojny światowej dowódca SM U-78, SM U-14, SM U-79, SM U-71 i SM U-117. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Żelaznym i orderem Hohenzollernów.
  3. Kursk (ros. Курск) w 1921 roku statek, który przeszedł pod banderę duńską został przemianowany na Polonia, a w 1930 roku razem z SS „Pułaski” i SS „Kościuszko”, przeszedł pod banderę polską, do spółki Polskie Transatlantyckie Towarzystwo Okrętowe. Sprzedany został na złom do Włoch w roku 1939.
  4. Johann Vollbrecht (13 lutego 1891 r. – 27 października 1918 r.) w czasie I wojny światowej dowódca SM U-73. Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Żelaznym.

Przypisy edytuj

  1. a b Robert Gardiner (red.): Conway's All the World Fighting Ships 1906-1921. s. 178.
  2. WWI U-boats U 78. [w:] The U-boats of World War One 1914–1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-01-27]. (ang.).
  3. a b Ships hit by U 78. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-01-27]. (ang.).
  4. a b Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact... s. 102.
  5. Type UE 1 UE ocean minelayers class. u-boat.net. [dostęp 2015-12-20]. (ang.).
  6. Eberhard Moller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats From 1904 to the Present. s. 32.
  7. Showell Jak Mallmann: The U-boat century. s. 58.
  8. Kapitänleutnant Otto Dröscher. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-01-27]. (ang.).
  9. Vidar. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-01-16]. (ang.).
  10. Aranda. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-01-27]. (ang.).
  11. Kelvinia. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-01-28]. (ang.).
  12. Kursk. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-01-129]. (ang.).
  13. Caledonian Maritime Research Trust: KURSK. [w:] Clyde Built Ships The history of shipbuilding on the River Clyde [on-line]. Clyde Built Ships The history of shipbuilding. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
  14. HMS Jason. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-01-30]. (ang.).
  15. HMMS Jason ? [+1917]. [w:] Wreck Site [on-line]. wrecksite.eu. [dostęp 2016-01-31]. (ang.).
  16. SS Fornebo [+1917]. [w:] Wreck Site [on-line]. wrecksite.eu. [dostęp 2016-01-31]. (ang.).
  17. Arnewood. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-01-31]. (ang.).
  18. Kapitänleutnant Johann Vollbrecht. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-01-31]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Eberhard Moller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats From 1904 to the Present. Londyn: Greenhill Books Lionel Leventhal Ltd., 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
  • Robert Gardiner (red.): Conway's All the World Fighting Ships 1906-1921. Londyn: Conway Maritime Press Ltd., 1985, s. 178. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, marzec 2007. ISBN 1-85367-623-3.
  • Jak Mallmann Showell: The U-boat century. Londyn: Chatham Publishing, 2006, s. 57-59. ISBN 978-1-86176-241-2.