Samogłoska otwarta przednia niezaokrąglona

typ samogłoski

Samogłoska otwarta przednia niezaokrąglona – typ samogłoski spotykany w językach naturalnych. Symbol, który przedstawia ten dźwięk w Międzynarodowym Alfabecie Fonetycznym i X-SAMPA, to a. W latach 2011–2012 komitet Międzynarodowego Towarzystwa Fonetycznego zagłosował przeciw dodaniu do MAF odrębnego symbolu () dla samogłoski otwartej centralnej niezaokrąglonej[1].

Samogłoska otwarta przednia niezaokrąglona
a
Jednostka znakowa

a

Unikod

U+0061

UTF-8 (hex)

61

Inne systemy
X-SAMPA a
Kirshenbaum a
IPA Braille
Przykład
informacjepomoc
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

W dialekcie miasta Hamont języka limburskiego przednie [], centralne [äː] i tylne [ɑː] należą do odrębnych fonemów[2][3]. Takie potrójne rozróżnienie jest bardzo rzadko spotykane.

Języki, w których występuje ten dźwięk

edytuj

Samogłoska otwarta przednia niezaokrąglona występuje w językach:

Język Słowo MAF Tłumaczenie Uwagi
angielski Received Pronunciation[4] cat [kʰat] „kot” Realizowana jako [æ] przez konserwatywnych użytkowników[4].
duński[5] Dansk [ˈd̥ansɡ̊] „duński” Wymowa niektórych konserwatywnych użytkowników; inni użytkownicy wymawiają ją jako prawie otwartą [æ][6][7].
limburski[2][8][9][10] pèns [paːns²] „brzuch” Wyraz z dialektu Hamont[11].
polski[12] jajko [ˈjajkɔ] „jajko” Alofon /a/ między spółgłoskami miękkimi.

W niektórych językach występuje samogłoska otwarta centralna niezaokrąglona, nieposiadająca odrębnego symbolu IPA, zapisywana [ä], [ɑ̈] lub [ɐ̞] (najczęściej używany symbol to [ä]), kiedy niezbędne jest rozróżnienie:

Język Słowo MAF Tłumaczenie Uwagi
czeski laska [ˈläskä] „miłość” Z reguły transkrybowana /a/.
hiszpański malo [ˈmälo̞] „zły” Z reguły transkrybowana /a/.
limburski dialekt Hamont[13] zaak [zäːk²] „sprawa” Z reguły transkrybowana //.
maryjski адакат [ädäkät] „znów” Z reguły transkrybowana /a/.
niemiecki Ratte [ˈʀätə] „szczur” Z reguły transkrybowana /a/.
polski las [läs] „las” Z reguły transkrybowana /a/.
portugalski[14][15] vá [] „proszę iść!” Z reguły transkrybowana /a/.
rumuński cal [käl] „koń” Z reguły transkrybowana /a/.
sebei[16] (potrzebny przykład) Z reguły transkrybowana /a/.

Przypisy

edytuj
  1. Keating 2012 ↓, s. 245.
  2. a b Verhoeven 2007 ↓, s. 221.
  3. Choć Verhoeven pierwsze dwie samogłoski zapisuje jako /æː/ i /aː/, to z czworokątu samogłoskowego na stronie 221 wynika jasno, że mają dokładnie ten sam stopień otwarcia (całkowicie otwarty), /æː/ jest całkowicie przednie, /aː/ jest centralne, a /ɑː/ całkowicie tylne.
  4. a b Received Pronunciation. [dostęp 2015-11-01].
  5. Basbøll 2005 ↓, s. 32.
  6. Grønnum 1998 ↓, s. 100.
  7. Basbøll 2005 ↓, s. 45.
  8. Gussenhoven i Aarts 1999 ↓, s. 159.
  9. Heijmans i Gussenhoven 1998 ↓, s. 110.
  10. Peters 2006 ↓, s. 119.
  11. Verhoeven 2007 ↓, s. 222.
  12. Rocławski 1976 ↓, s. 75, 110.
  13. Verhoeven 2007 ↓, s. 221–222.
  14. Barbosa i Albano 2004 ↓, s. 229.
  15. Cruz-Ferreira 1999 ↓, s. 127.
  16. UPSID SEBEI. [dostęp 2016-02-16].

Bibliografia

edytuj
  • Plínio A. Barbosa, Eleonora C. Albano. Brazilian Portuguese. „Journal of the International Phonetic Association”. 34 (2), s. 227–232, 2004. DOI: 10.1017/S0025100304001756. (ang.). 
  • Hans Basbøll: The Phonology of Danish. Nowy Jork: Oxford University Press, 2005. ISBN 0-203-97876-5. (ang.).
  • Madalena Cruz-Ferreira: Portuguese (European). W: Handbook of the International Phonetic Association. Cambridge: Cambridge University Press, 1999, s. 126–130. ISBN 978-0-521-65236-0. (ang.).
  • Carlos Gussenhoven, Flor Aarts. The dialect of Maastricht. „Journal of the International Phonetic Association”. 29, s. 155–166, 1999. DOI: 10.1017/S0025100300006526. (ang.). 
  • Linda Heijmans, Carlos Gussenhoven. The Dutch dialect of Weert. „Journal of the International Phonetic Association”. 28, s. 107–112, 1998. DOI: 10.1017/S0025100300006307. (ang.). 
  • Patricia A. Keating. IPA Council votes against new IPA symbol. „Journal of the International Phonetic Association”. 42 (2), s. 245, 2012. DOI: 10.1017/S0025100312000114. (ang.). 
  • Jörg Peters. The dialect of Hasselt. „Journal of the International Phonetic Association”. 36, s. 117–124, 2006. DOI: 10.1017/S0025100306002428. (ang.). 
  • Bronisław Rocławski: Zarys fonologii, fonetyki, fonotaktyki i fonostatystyki współczesnego języka polskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Gdańskiego, 1976. (pol.).
  • Jo Verhoeven. The Belgian Limburg dialect of Hamont. „Journal of the International Phonetic Association”. 37 (2), s. 219–225, 2007. DOI: 10.1017/S0025100307002940. (ang.).