Samogłoska prawie otwarta centralna

typ samogłoski

Samogłoska prawie otwarta centralna – typ samogłoski spotykany w językach naturalnych. Symbol, który przedstawia ten dźwięk w Międzynarodowym Alfabecie Fonetycznym, to ɐ (a odwrócone o 180°). W latach 2011–2012 komitet Międzynarodowego Towarzystwa Fonetycznego zagłosował przeciw dodaniu do MAF odrębnego symbolu () dla samogłoski otwartej centralnej niezaokrąglonej[1].

Samogłoska prawie otwarta centralna
ɐ
Jednostka znakowa

ɐ

Unikod

U+0250

UTF-8 (hex)

c9 90

Inne systemy
X-SAMPA 6
Kirshenbaum &"
IPA Braille ⠲⠁
Przykład
informacjepomoc
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Zaokrąglenie tej samogłoski nigdy nie zostało sprecyzowane przez MAF[2], jednak w zdecydowanej większości przypadków jest to samogłoska niezaokrąglona.

Samogłoska prawie otwarta centralna niezaokrąglona

edytuj

Artykulacja

edytuj

Wymowa

edytuj

Podobnie do polskiego a, ale z językiem położonym nieznacznie wyżej.

Przykłady

edytuj
Język Słowo MAF Tłumaczenie Uwagi
angielski Received Pronunciation[3] up [ɐp] „w górę” Z reguły transkrybowana /ʌ/[3].
duński[4] spiser [ˈsb̥iːˀsɐ] „jem” Czasem transkrybowana /ʌ/.
kantoński [sɐm˥] „serce”
niemiecki oder [ˈʔoːdɐ] „albo” Czasem transkrybowana /ʌ/.
portugalski odmiana brazylijska[5] saca [ˈsäkɐ] „worek” Odpowiada samogłosce [ə] w odmianie europejskiej[6].

W niektórych językach występuje samogłoska otwarta centralna niezaokrąglona, nieposiadająca odrębnego symbolu IPA, zapisywana [ɐ̞], [ä] lub [ɑ̈] (najczęściej używany symbol to [ä]), kiedy niezbędne jest rozróżnienie:

Język Słowo MAF Tłumaczenie Uwagi
adygejski чӀвапь [tɕʼʷäpʲ] „ściana” Z reguły transkrybowana /a/ albo /ɝ/.
czeski laska [ˈlɐ̞skɐ̞] „miłość” Z reguły transkrybowana /a/.
hiszpański malo [ˈmɐ̞lo̞] „zły” Z reguły transkrybowana /a/.
limburski dialekt Hamont[7] zaak [zɐ̞ːk²] „sprawa” Z reguły transkrybowana //.
maryjski адакат [ɐ̞dɐ̞kɐ̞t] „znów” Z reguły transkrybowana /a/.
niemiecki Ratte [ˈʀɐ̞tə] „szczur” Z reguły transkrybowana /a/.
polski las [lɐ̞s] „las” Z reguły transkrybowana /a/.
portugalski[5][6] vá [vɐ̞] „proszę iść!” Z reguły transkrybowana /a/.
rumuński cal [kɐ̞l] „koń” Z reguły transkrybowana /a/.

Samogłoska prawie otwarta centralna zaokrąglona

edytuj

Artykulacja

edytuj

Wymowa

edytuj

Podobnie do polskiego a, ale z językiem położonym nieznacznie wyżej i z zaokrąglonymi ustami.

Przypisy

edytuj
  1. Keating 2012 ↓, s. 245.
  2. IPA 1999 ↓, s. 166.
  3. a b Roca i Johnson 1999 ↓, s. 186.
  4. Basbøll 2005 ↓, s. 58.
  5. a b Barbosa i Albano 2004 ↓, s. 229.
  6. a b Cruz-Ferreira 1999 ↓, s. 127.
  7. Verhoeven 2007 ↓, s. 221–222.

Bibliografia

edytuj
  • Plínio A. Barbosa, Eleonora C. Albano. Brazilian Portuguese. „Journal of the International Phonetic Association”. 34 (2), s. 227–232, 2004. DOI: 10.1017/S0025100304001756. (ang.). 
  • Hans Basbøll: The Phonology of Danish. Nowy Jork: Oxford University Press, 2005. ISBN 0-203-97876-5. (ang.).
  • Madalena Cruz-Ferreira: Portuguese (European). W: Handbook of the International Phonetic Association. Cambridge: Cambridge University Press, 1999, s. 126–130. ISBN 978-0-521-65236-0. (ang.).
  • International Phonetic Association (IPA): Handbook of the International Phonetic Association. Cambridge: Cambridge University Press, 1999. ISBN 978-0-521-65236-0. (ang.).
  • Patricia A. Keating. IPA Council votes against new IPA symbol. „Journal of the International Phonetic Association”. 42 (2), s. 245, 2012. DOI: 10.1017/S0025100312000114. (ang.). 
  • Iggy Roca, Wyn Johnson: A Course in Phonology. Blackwell Publishing, 1999. (ang.).
  • Jo Verhoeven. The Belgian Limburg dialect of Hamont. „Journal of the International Phonetic Association”. 37 (2), s. 219–225, 2007. DOI: 10.1017/S0025100307002940. (ang.).