Samuel Kristeller (ur. 26 maja 1820 w Książu Wielkopolskim, zm. 15 lipca 1900 w Berlinie) – niemiecki lekarz, ginekolog i położnik.

Samuel Kristeller
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 maja 1820
Książ Wielkopolski

Data i miejsce śmierci

15 lipca 1900
Berlin

Zawód, zajęcie

lekarz ginekolog

Życiorys edytuj

Urodzony w rodzinie żydowskiej[1]. Studiował w Berlinie od 1839, dyplom uzyskał w 1844[2]. Po studiach pracował przez pewien czas w Gnesen, gdzie w 1850 został fizykiem powiatowym, czyli radcą do spraw zdrowotnych, będąc pierwszym Żydem w Prusach na tym stanowisku[3]. W 1851 powrócił do Berlina, gdzie był właścicielem prywatnej kliniki ginekologicznej i angażował się społecznie (np. prowadząc nieodpłatna praktykę dla ubogich). W czasie wojen w 1866 oraz 1870 i 1871 był naczelnym chirurgiem w szpitalach żołnierskich. W 1867 został radcą sanitarnym, a w 1873 tajnym radcą sanitarnym (geheimer Sanitätsrat)[1].

Był założycielem Lekarskiej Kasy Zapomogowej w Berlinie, współzałożycielem Niemieckiego Towarzystwa Ginekologicznego[4] i prezydentem wykonawczym Komitetu Żydowskiego (należał doń od 1882). Działał w Towarzystwie na rzecz Propagowania Rzemiosła wśród Żydów oraz w Towarzystwie Pomocy Żydom w Rosji i Rumunii[1].

Działalność pisarska edytuj

Pisał liczne eseje do czasopism medycznych, jak również przełożył na język niemiecki kilka poematów hebrajskich. Napisał „Cytaty z Biblii z zasad żydowskiej nauki o moralności”[1].

Osiągnięcia medyczne edytuj

Wprowadził rękoczyn położniczy, nazwany na jego cześć manewrem Kristellera. Odkrył rolę czopu śluzowego szyjki macicy (czopu Kristellera) w zapłodnieniu. Zmodyfikował kilka narzędzi porodowych, między innymi wprowadził specjalny mechanizm w kleszczach porodowych, który umożliwiał modyfikowanie ich nacisku na główkę płodu[1].

Życie prywatne edytuj

Jego synem był Paul Kristeller, historyk sztuki[5].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Krzysztof Budzyń, Docent doktor Samuel Kristeller (1820-1900), w: Śremski Notatnik Historyczny, nr 5/2010, s. 89–91, ISSN 1899-4237
  2. Kristeller, Samuel. W: J.L. Pagel: Biographisches Lexikon hervorragender Ärzte des neunzehnten Jahrhunderts. Berlin-Wiedeń: Urban & Schwarzenberg, 1901, s. 914 i 915.
  3. Dawid Jung, Szpital przy ul. św. Jana 9: Samuel Kristeller [w:] 13 pomysłów na Gniezno i okolice. Przewodnik tematyczny dla turystów (red. nauk. Armin Mikos von Rohrscheidt), Gniezno 2016, s. 115.
  4. Konrad Neitzel: Chirurgen des 19. Jahrhunderts. Tuttlingen: Aesculap AG & CO. KG, 2001, s. 62 i 63.
  5. Franz Menges. Kristeller, Samuel W: Neue Deutsche Biographie Bd. 13 Berlin, 1982