Wikipedia

Saul Pineles

Saul Pineles (ur. 1834 w Tyśmienicy, zm. 28 września 1903 w Wiedniu) – żydowski kupiec, przedsiębiorca budowlany, fabrykant.

Saul Pineles
Ilustracja
Saul Pineles (1868)
Data i miejsce urodzenia

1834
Tyśmienica

Data i miejsce śmierci

28 września 1903
Wiedeń

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Wiedniu

Zawód, zajęcie

przedsiębiorca

Miejsce zamieszkania

Wiedeń, Sanok

Narodowość

żydowska

Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodził się w 1834 w Tyśmienicy[1][2]. Pochodził z Wiednia[3]. Był kupcem[3].

Po ustanowieniu autonomii galicyjskiej został wybrany radnym miejskim w Sanoku w 1867 oraz 14 marca tego roku wybrany asesorem w urzędzie gminy miasta Sanoka[4][5][6]. W 1869 był jednym z czterech członków komitetu budowy z okazji 300-lecia unii lubelskiej[7][8]. Po kolejnych wyborach uzyskał reelekcję w radzie i został wybrany asesorem 14 kwietnia 1870[9][10]. Pod koniec 1890 jako właściciel realności i fabryki został uznany przynależnym do gminy Sanok wraz z żoną i trójką dzieci[11].

Jego przedsiębiorstwo budowlane prowadziło roboty przy umocnieniach w Przemyślu, wstrzymane w 1874, w związku z czy w późniejszych latach dochodził odszkodowania z tego tytułu[12][13]. Od 1885 na własny koszt budował gmach przy ówczesnym trakcie Rymanowskim w Sanoku[3]. Budowę ukończono w 1886[14]. Po uzyskaniu zgody na utworzenie w mieście C. K. Sądu Obwodowego władze miasta zobowiązały się najmować budynek przez okres 25 lat począwszy od 1 października 1886[3] (Sąd Obwodowy został otwarty 1 września 1887[15]). Budynek sądu w Sanoku mieści się przy ulicy Tadeusza Kościuszki 5[16].

W listopadzie 1882 nabył fabrykę papieru w Oberwaltersdorf[17]. Stworzył w niej fabrykę sztucznej wełny i nakryć koni[17]. Do końca życia był właścicielem tamtejszej fabryki sukni, nakryć i wełny, sygnowanej swoim imieniem i nazwiskiem (niem. Oberwaltersdorfer Roben- Decken und Wolfabrik Saul Pineles)[1][18].

Zamieszkiwał w Wiedniu pod adresem IX, Porzellangasse 50[1][2]. Zmarł 28 września 1903[1][2]. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu 30 września 1903[1][2].

Jego żoną była Clara (wzgl. Chaja) z domu Herzig (1834-1910)[11][1][2]. Jego dziećmi, urodzonymi w Sanoku, byli: Markus (wzgl. Mordechaj, 1853-1931, kupiec), Stanislaus (właśc. Samuel / Stanisław, 1857-1921, doktor prawa rzymskiego na Uniwersytecie Wiedeńskim), Etka (1859-1936, żona prof. dr. Josefa Herziga), Broncia (właśc. Bronisława, 1863-1934, artystka malarka), Friedrich (1868-1936, lekarz doktor)[11][1][2].

Pod koniec życia Saul Pineles oferował zbycie gmachu sądu w Sanoku na rzecz państwa[19][20]. Już po jego śmierci gmach sądu został nabyty z masy spadkowej 1 lutego 1905[21] i 7 czerwca 1905 odebrany na własność państwa[22].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g Saul Pineles. Nekrolog. „Neue Freie Presse”. Nr 14041, s. 18, 29 września 1903. (niem.). 
  2. ↑ a b c d e f Saul Pineles. geni.com. [dostęp 2020-05-21].
  3. ↑ a b c d Korespondencye. „Echo z nad Sanu”. Nr 4, s. 3, 24 maja 1885. 
  4. ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868. Lwów: 1868, s. 68, 400.
  5. ↑ Alojzy Zielecki: W epoce autonomii galicyjskiej. Struktury organizacyjne miasta. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 373. ISBN 83-86077-57-3.
  6. ↑ Marta Szramowiat. Samorząd miejski Sanoka okresu galicyjskiego. Przemiany gospodarcze w Sanoku. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 17, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  7. ↑ Alojzy Zielecki: W epoce autonomii galicyjskiej. Struktury organizacyjne miasta. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 375. ISBN 83-86077-57-3.
  8. ↑ Alojzy Zielecki: W epoce autonomii galicyjskiej. Społeczeństwo Sanoka u progu XX wieku. Życie kulturalne. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 462. ISBN 83-86077-57-3.
  9. ↑ Alojzy Zielecki: W epoce autonomii galicyjskiej. Struktury organizacyjne miasta. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 374. ISBN 83-86077-57-3.
  10. ↑ Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 19. ISBN 83-909787-8-4.
  11. ↑ a b c Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 374 (poz. 14-19), 375 (poz. 28, 30).
  12. ↑ Diesseitige Delegation. „Das Vaterland”. Nr 37, s. 7, 7 lutego 1880. (niem.). 
  13. ↑ Nachtragscredite. „Neue Freie Presse”. Nr 6167, s. 7, 28 października 1881. (niem.). 
  14. ↑ Kronika. Materiały do gospodarki skarbowej. „Kurjer Lwowski”. Nr 191, s. 3, 12 lipca 1887. 
  15. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 48, 65.
  16. ↑ Sąd Rejonowy w Sanoku. sanok.sr.gov.pl. [dostęp 2020-05-21].
  17. ↑ a b Gerhard A. Stadler: Das industrielle Erbe Niederösterreichs. Geschichte – Technik – Architektur. Wiedeń: Böhlau, 2006, s. 520. ISBN 3-20577460-4.
  18. ↑ Firma Protokollierungen. „Amtsblatt zur Wiener Zeitung”. Nr 73, s. 374, 30 marca 1905. (niem.). 
  19. ↑ Otóż dla kogo to interes!. „Gazeta Sanocka”. Nr 3, s. 2, 17 stycznia 1904. 
  20. ↑ Czy ubiją interes?. „Gazeta Sanocka”. Nr 4, s. 2, 24 stycznia 1904. 
  21. ↑ Historia. sanok.sr.gov.pl. [dostęp 2020-05-21].
  22. ↑ Kronika. Gratulujemy. „Gazeta Sanocka”. Nr 76, s. 3, 11 czerwca 1905. 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Saul_Pineles&oldid=71794897”