Wikipedia

Sensō-ji

Sensō-ji (jap. 浅草寺) – najstarsza świątynia buddyjska w Tokio, położona w dzielnicy Taitō, ważne centrum kultu poświęcone bogini (bosatsu 菩薩) miłosierdzia, współczucia i życzliwości Kannon (także Kanzeon)[1][4]. Bierze ona na siebie cierpienie i pomaga odzyskać siły utracone w walce. Świątynia jest jedną z głównych atrakcji turystycznych stolicy Japonii, przyciąga co roku ok. 30 mln odwiedzających[5][b].

Sensō-ji
浅草寺
Ilustracja
Państwo

 Japonia

Miejscowość

Tokio

Wyznanie

buddyzm

Rodzaj

świątynia buddyjska

Historia
Data budowy

645

Położenie na mapie Tokio
Mapa konturowa Tokio, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Sensō-ji浅草寺”
Położenie na mapie Japonii
Mapa konturowa Japonii, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Sensō-ji浅草寺”
Położenie na mapie prefektury Tokio
Mapa konturowa prefektury Tokio, po prawej znajduje się punkt z opisem „Sensō-ji浅草寺”
Ziemia35°42′53,0″N 139°47′48,3″E/35,714722 139,796750
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Wewnętrzne sanktuarium (naijin) widziane z zewnętrznego sanktuarium (gejin); w centralnej części znajduje się miniaturowa świątynka (zushi)[1][a], w której jest ukryta statuetka (hibutsu-honzon) boginii Kannon[2][3]

Nazewnictwo

edytuj

Pełna nazwa świątyni: 金龍山浅草寺 Kinryū-zan Sensō-ji. W użyciu także Asakusa-dera, Asakusa Kannon (popularnie: Asakusa). Złożenie zapisane znakami 浅草寺 jest czytane po sinojapońsku Sensō-ji, a po japońsku Asakusa-dera[2].

Na terenie tego buddyjskiego kompleksu świątynnego, w północno-wschodniej części – tuż obok głównego pawilonu Kannon-dō – znajduje się chram shintō o nazwie Asakusa-jinja[2].

Historia

edytuj

Wczesnym rankiem 18 marca 628 roku bracia Hamanari i Takenari Hinokuma łowili siecią ryby w rzece Sumida (wówczas nazywała się Miyato) i wyłowili posążek jakiejś postaci. Nie wiedzieli, co to jest i wrzucili go z powrotem do wody. Następnie zmieniali kilkakrotnie miejsce połowu, ale zamiast ryb wyławiali wciąż ten sam posążek, aż w końcu zabrali go ze sobą do domu[2].

Wódz ich wioski, Nakamoto Haji (lub Haji no Matsuchi)[c], rozpoznał, iż jest to posążek bosatsu Kannon (Bogini Miłosierdzia – skt. Awalokiteśwara Bodhisattwa). Następnego dnia przebudował swój dom w małą świątynkę i poświęcił resztę życia buddyzmowi[2].

Tuż po pojawieniu się statuetki Kannon, w ciągu jednej nocy wyrosło w okolicy tysiąc sosen, a po trzech dniach znaleziono w tym lesie smoka o złotej łusce, który przybył z nieba. Dało to początek „górskiej” nazwie (sangō)[d] świątyni „Kinryūzan” (Góra/Świątynia Złotego Smoka; napis ten widnieje na bramach Kaminari-mon i Hōzō-mon). Do dziś świątynny taniec wykonywany w Sensō-ji nazywa się „kinryū-no-mai” (taniec złotego smoka) jako główne wydarzenie ceremonii Honzon-Jigen-e[2].

Asakusa była wówczas małą wioską rybacką, położoną u ujścia rzeki do morza na rozległym pustkowiu regionu Musashino[e]. Rozwijała się jednak szybko, gdyż coraz więcej ludzi przybywało, aby czcić Kannon, boginię miłosierdzia. W 645 roku kapłan buddyjski o imieniu Shōkai przybył z pielgrzymką do tego regionu i zbudował pawilon dla Kannon, ale po objawieniu, którego doznał we śnie, postanowił ukryć posążek, który do dziś nigdy nie był wystawiany. W połowie IX wieku mistrz Ennin (794–864, pośmiertnie: Jikaku daishi) wykonał kopię statuetki, którą umieszczono w centrum wewnętrznego sanktuarium do wystawiania publicznego[6][2].

W okresie Kamakura (1185–1333) siogunowie okazywali wielkie oddanie Sensō-ji, a jej znaczenie rosło. Stopniowo kolejne wybitne postacie, w tym dowódcy wojskowi i ludzie kultury, szli za ich przykładem. W 1590 roku Ieyasu Tokugawa, wybrał Sensō-ji jako świątynię tytularną rodu, w której odbywały się ich modlitwy. Również kolejni siogunowie rodu Tokugawa często odwiedzali Sensō-ji, a wiara w Kannon rozprzestrzeniła się wśród zwykłych ludzi w okresie Edo (1603–1867). W przeszłości świątynia była związana z sektą buddyzmu Tendai. Obecnie jest w gestii sekty Shō-Kannon[6].

Od końca XVIII wieku do XIX wieku miasto Edo rozwinęło się pod względem ludności w jedno z największych na świecie, o charakterystycznej kulturze z dzielnicą Asakusa jako jej centrum.

Kompleks świątynny

edytuj

Wchodząc na teren świątyni, przechodzi się najpierw przez Kaminari-mon (Bramę Gromu; formalna nazwa: Fūraijin-mon, główna brama strzeżona przez bogów wiatru i grzmotów), zewnętrzną bramę świątyni oraz symbol dzielnicy Asakusa. We wnękach po obu stronach bramy znajdują się figury Raijina (boga gromu) i Fūjina (boga wiatru). Została ona zbudowana po raz pierwszy w 942 roku przez dowódcę wojskowego Kinmasę Taira[2][7].

Następnie idzie się wąską alejką prowadzącą do głównego pawilonu świątyni. Nazywa się ona omotesandō[1], ale w tym przypadku z biegiem stuleci stała się pasażem handlowym o powszechnie znanej nazwie Nakamise-dōri. Ma on długość ok. 250 m i jest wypełniony po obu stronach straganami. Oprócz typowych japońskich pamiątek, takich jak yukata, czy wachlarze, są tam tradycyjne lokalne przekąski i słodycze. Uliczka powstała w latach 1688–1735, kiedy okolicznym mieszkańcom udzielono pozwolenia na zakładanie sklepów na drodze prowadzącej do świątyni[2][8].

Pasaż sklepików kończy się przy drugiej bramie świątyni, Hōzō-mon (Brama Skarbiec). Pierwotnie była zwana Niō-mon, ale po odbudowie w 1964 roku zmieniono nazwę, ponieważ służy ona również jako tradycyjne miejsce przechowywania świętych pism i skarbów świątynnych[9].

Główny budynek świątyni, Kannon-dō, i pięciopiętrowa pagoda znajdują się za bramą Hōzō-mon. Pagodę i bramę, podobnie jak Kaminari-mon, zbudował w 942 roku Kinmasa Taira. Ich obecny wygląd jest wynikiem rekonstrukcji dokonanych po II wojnie światowej[2].

Chram shintō, Asakusa-jinja, zbudowany w 1649 roku przez Iemitsu Tokugawę, stoi kilkadziesiąt metrów od głównego budynku świątyni[2].

Z biegiem lat teren ten i obiekty sakralne przechodziły liczne zmiany, a dwukrotnie były prawie całkowicie zniszczone: wskutek trzęsienia ziemi w 1923 roku i podczas II wojny światowej[2].

Festiwale

edytuj

W ciągu roku różnego rodzaju uroczystości, święta i festiwale odbywają się w świątyni i jej otoczeniu. W dniach 17 i 18 marca organizowany jest festiwal Honzon-Jigen-e dla uczczenia pojawienia się Kannon w 628 roku. Jest on obecnie traktowany jako rodzaj prologu do Sanja Matsuri (Festiwalu Trzech Chramów)[10] organizowanego w trzeci piątek, sobotę i niedzielę maja dla upamiętnienia obu rybaków i wodza wioski – „założycieli" świątyni. Festiwal gromadzi rzesze ludzi z bardzo różnych środowisk społecznych, które na co dzień żyją daleko od siebie. Oprócz rzemieślników, artystów, przebranych aktorów, swoją obecność zaznaczają także przedstawiciele gangów yakuza, którzy prezentują w czasie festiwalu swoje liczne tatuaże[11][12].

Inne wydarzenia to m.in. odbywający się od 1981 roku, obok świątyni, sierpniowy Asakusa Samba Carnival[13][14][f] i grudniowy festiwal Osame no Kannon Goennichi, połączony z Hagoita-ichi (targ Hagoita), podczas którego sprzedawane są bogato zdobione, drewniane rakietki (hagoita) używane w tradycyjnej, ale już zanikającej, noworocznej grze dziewcząt o nazwie hanetsuki. Tradycyjne wersje przedstawiają aktorów teatru kabuki i eleganckie piękności z minionych wieków, ale można również znaleźć wizerunki gwiazd filmu i TV, zapaśników sumō, czy nawet postaci z anime[15][16].

Galeria

edytuj
  •  
    Hokkei Totoya (1780–1850), Panorama, 1820
  •  
    Widok z góry na teren świątyni
  •  
    Hōzō-mon i pagoda
  •  
    Kannon-dō (główny pawilon)
  •  
    Kaminari-mon
  •  
    Sensō-ji, na pierwszym planie skrzynia na ofiarę dla świątyni, w głębi Hōzō-mon
  •  
    Sprzedawca hagoita
  •  
    Asakusa Samba Carnival, 2007
  •  
    Chram Asakusa (shintō)
  •  
    Sanja Matsuri
  •  
    Nakamise-dōri

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Zushi tu nazywa się Gokūden i zawiera dwie statuetki Kannon: tę oryginalną w górnej części, nigdy nie pokazywaną, w dolnej – duplikat wykonany przez mnicha Ennina (794–864).
  2. ↑ W piśmiennictwie polskim dot. Japonii przyjęto słowo „chram” jako tłumaczenie jinja (shintō), a słowo „świątynia” – buddyjskiej tera (o-tera, -ji). Podobnie jest w innych językach, w tym w języku angielskim: jinja → „shrine”, tera → „temple”.
  3. ↑ W zależności od źródła jest on przywódcą, zarządcą wioski lub bogatym właścicielem ziemskim, który dowiedziawszy się o rybakach i znalezisku, przekonał ich do buddyzmu, któremu wszyscy trzej poświęcili swoje życie.
  4. ↑ Sangō – świątynie są metaforycznie nazywane „górami”, nawet gdy są usytuowane na dnie doliny. Liczby używane do ich liczenia noszą końcowe -san lub -zan (山), stąd nazwa sangō. Tradycja ta sięga czasów, gdy świątynie były przede wszystkim klasztorami celowo budowanymi na odległych obszarach górskich.
  5. ↑ Obszar obejmujący dzisiejsze prefektury: Tokio i Saitama. Rozciąga się pomiędzy rzekami Tama i Ara. Płaska część historycznej prowincji Musashi.
  6. ↑ W Brazylii żyje największa na świecie diaspora japońska.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 321, 730, 1170, 1433, 2066. ISBN 4-7674-2015-6.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l Visit. Sensouji, 2016. [dostęp 2020-02-28]. (ang.).
  3. ↑ Momoo Yamaguchi: 英語で伝える江戸の文化・東京の観光. 三修社 Sanshusha, 2017. s. 120, 121. [dostęp 2020-03-01]. (ang. • jap.).
  4. ↑ 新明解国語辞典. Tokyo: Sanseido Co., Ltd., 2018, s. 317. ISBN 978-4-385-13107-8.
  5. ↑ Kimie Osawa: Asakusa Sensōji Temple: An Introduction To Japanese Buddhism. MATCHA, Inc., 2015. [dostęp 2020-02-28]. (ang.).
  6. ↑ a b Shinjō Kamimura: Sensōji. The Asakusa Kannon Temple. [dostęp 2020-02-28]. (ang.).
  7. ↑ 雷門（風雷神門）. Sensouji, 2016. [dostęp 2020-02-29]. (jap.).
  8. ↑ 仲見世. Sensouji, 2016. [dostęp 2020-02-29]. (jap.).
  9. ↑ 宝蔵門（仁王門）. Sensouji, 2016. [dostęp 2020-02-29]. (jap.).
  10. ↑ 三社祭. Sensouji, 2016. [dostęp 2020-02-29]. (jap.).
  11. ↑ Sanja Matsuri. Japan Experience, 2014. [dostęp 2020-02-22]. (ang.).
  12. ↑ Honzon-jigen-e at Sensoji Temple, Tokyo (浅草寺 本尊示現会) – Mar 17-18. Traveling Traditional Japan, 2020. [dostęp 2020-02-22]. (ang.).
  13. ↑ 38th Asakusa Samba Carnival. Tokyo Convention & Visitors Bureau. [dostęp 2020-02-27]. (ang.).
  14. ↑ Asakusa Samba Carnival 2020. japanistry.com. [dostęp 2020-02-27]. (ang.).
  15. ↑ Hagoita Ichi Fair. Japan National Tourism Organization. [dostęp 2020-02-28]. (ang.).
  16. ↑ 納めの観音ご縁日・羽子板市. Sensouji, 2016. [dostęp 2020-02-29]. (jap.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sensō-ji&oldid=73628355”