Iemitsu Tokugawa

Iemitsu Tokugawa (jap. 徳川 家光 Tokugawa Iemitsu; ur. 12 sierpnia 1604, zm. 8 czerwca 1651) – trzeci siogun z dynastii Tokugawa, panował od 1623 do 1651. Był najstarszym synem Hidetady oraz wnukiem Ieyasu.

Iemitsu Tokugawa
徳川 家光)

Imię japońskie
Kanji 徳川 家光 Transkrypcja Hepburna Tokugawa Iemitsu
Mon rodu Tokugawa
Siogun
Okres	od 1623 do 1651
Poprzednik	Hidetada Tokugawa
Następca	Ietsuna Tokugawa
Dane biograficzne
Data urodzenia	12 sierpnia 1604
Data śmierci	8 czerwca 1651

Młodość (1604–1617)

Iemitsu był pierwszym członkiem rodu urodzonym po objęciu władzy przez Ieyasu Tokugawę.

W dzieciństwie nosił imię Takechiyo. Miał dwie siostry, Sen-hime i Masako oraz brata Tadanagę, który był jego rywalem. Tadanaga był ulubieńcem rodziców, ale Ieyasu zdecydował, że to Iemitsu będzie następcą Hidetady.

Silna ksenofobia jaka cechowała potomstwo Iemitsu została prawdopodobnie zaszczepiona w nich przez ojca i dziadka.

W 1617 Iemitsu oficjalnie został nominowany następcą swojego ojca. Jedynym konkurentem był jego młodszy brat Tadanaga. Wybór Iemitsu był powodem konfliktu między braćmi.

Iemitsu praktykował tradycję shudō. W 1620 pokłócił się ze swoim kochankiem, Gozaemonem Sakabe, przyjacielem z dzieciństwa i podwładnym. W wyniku konfliktu zamordował w łaźni dwudziestoletniego wówczas Sakabe.

Regencja sioguna (1623–1632)

W 1623 Hidetada powierzył stanowisko sioguna dziewiętnastoletniemu wówczas Iemitsu, a sam objął urząd ō-gosho (siogun w stanie spoczynku).

W 1626 Iemitsu i Hidetada odwiedzili w Kioto cesarza Go-Mizunoo, cesarzową Masako (córkę Hidetady i siostrę Iemitsu) i księżniczkę Okiko. Wcześniejsze relacje z Go-Mizunoo pogorszyły się po Incydencie Purpurowej Szaty (紫衣事件, shi-e jiken), podczas którego cesarz został oskarżony o nadanie honorowych, purpurowych szat dla więcej niż dziesięciu duchownych wbrew edyktowi, który zakazywał ich przez dwa lata (prawdopodobnie żeby rozbić więź między cesarzem i religijnymi kręgami). Siogunat interweniował unieważniając nadane przywileje. Powodem abdykacji Go-Mizunoo było wejście mamki Iemitsu i Masako na obszar dworu cesarskiego, mimo panującego zakazu. W wyniku tego księżniczka Okiko przejęła władzę jako cesarzowa Meishō. Siogun stał się teraz wujkiem zasiadającego na tronie monarchy.

W 1632 zmarł ō-gosho Hidetada i Iemitsu objął realną władzę w państwie. Aż do śmierci Tadanagi w 1633 czuł groźbę przejęcia przez niego władzy.

Siogun Iemitsu (1632–1651)

Hidetada pozostawił swoich doradców, zasłużonych daimyō, aby służyli jako regenci Iemitsu. Po śmierci brata w 1633 Iemitsu zdymisjonował owych doradców i na ich stanowiska wyznaczył swoich przyjaciół. Z ich pomocą utworzył silną, scentralizowaną administrację.

W 1637 wybuchła rebelia przeciw antychrześcijańskiej polityce Iemitsu w Shimabara. Tysiące chrześcijan zostało zabitych podczas tłumienia buntu i straconych po jego zakończeniu. Antychrześcijańskie prześladowania utrzymały się przez cały okres panowania sioguna Iemitsu. W 1643 z jego polecenia zginął polski jezuita Wojciech Męciński.

W 1639 Iemitsu oficjalnie odizolował Japonię od reszty świata. Ograniczył handel do holenderskich kupców, z którymi prowadził interesy na sztucznej wyspie Dejima w Nagasaki i do pełnomocników z Chinami. Handel z Koreą był prowadzony przez ród Sō z Tsushimy, a z Królestwem Ryūkyū znajdował się pod kontrolą klanu Shimazu.

W 1643 cesarzowa-władczyni Meishō zrzekła się tronu. Została nastąpiona przez jej młodszego, przyrodniego brata cesarza Go-Kōmyō, który potępiał gwałtowne i barbarzyńskie metody siogunatu. Wielokrotnie krytykował Iemitsu i jego najstarszego syna i spadkobiercę, Ietsuna.

W 1651 w wieku 47 lat zmarł siogun Iemitsu. Był pierwszym siogunem z klanu Tokugawa, którego rządy skończyły się z chwilą śmierci, a nie poprzez abdykację. Nadano mu pośmiertne imię Daiyūin. Po jego śmierci rządy objął Ietsuna.

Walka z wpływami Zachodu oraz edykt o samoizolacji kraju w 1635

Wśród krajów Azji, Japonia była stosunkowo otwarta na kontakty z zamorskimi kupcami i misjonarzami. Od połowy XVI w. statki z Portugalii, Hiszpanii, Holandii i Anglii zaczęły docierać do Japonii. Początkowe zainteresowanie obcymi, ich stylem życia, wiedzą i przywożonymi przez nich towarami np. bronią palną i artylerią, a także religią, przekształcało się stopniowo we wrogość.

Zaczęły narastać negatywne uczucia do obcokrajowców. Ponadto, po podboju Filipin przez Hiszpanię, władcy Japonii stracili wiarę w dobre zamiary Europejczyków i zwątpili w lojalność przechrzczonych daimyō. Podejmowano kolejne działania mające na celu wydalanie obcych kupców i misjonarzy. Rozkazano krzyżowanie głównych katolickich głosicieli i wyznawców.

Iemitsu dał pozwolenie handlu z Japonią tylko jednemu holenderskiemu statkowi w ciągu roku. Jego rozkazy nabrały siły po wykonaniu wyroku na dwóch Portugalczykach, którzy przyszli wstawić się w sprawie ustanowienia wcześniejszej polityki handlu zagranicznego Japonii.

W 1630 Iemitsu Tokugawa wydał kilka edyktów izolujących Japonię. Najsławniejszym z nich był Edykt o zamknięciu kraju w 1635. Zawierał on główne ograniczenia wprowadzone przez Iemitsu oraz wykazał negatywny stosunek władz do katolicyzmu i każdego, kto go głosił. Iemitsu zaoferował hojne nagrody dla każdego, kto mógłby dostarczyć informacji o duchownych i ich zwolennikach, którzy potajemnie praktykowali i rozprzestrzeniali ich religię w Japonii. Co więcej, załoga każdego przybywającego do Japonii statku musiała być gruntownie zbadana pod kątem stosunku do wiary (obowiązek fumi-e).

Edykt musiał być skrupulatnie przestrzegany, ponieważ w niektórych punktach były określone dokładne daty, w których obce statki powinny przybywać albo opuszczać kraj. Na przykład: "Data wypłynięcia do domu obcych statków będzie najpóźniej dwudziestego dnia dziewiątego miesiąca".

Ery w których rządził Iemitsu

Iemitsu sprawował urząd sioguna w następujących erach w dziejach Japonii:

• Genna (1615–1624)
• Kan’ei (1624–1644)
• Shōhō (1644–1648)
• Keian (1648–1652)

Bibliografia

• Bodart-Bailey, Beatrice M. (1999). Kaempfer's Japan: Tokugawa Culture Observed. Honolulu: University of Hawaii Press. ISBN 0-8248-2066-5
• Screech, Timon. (2006). Secret Memoirs of the Shoguns: Isaac Titsingh and Japan, 1779-1822. Londyn: RoutledgeCurzon. ISBN 0-7007-1720-X
• Titsingh, Isaac. (1822). Illustrations of Japan. Londyn: Ackerman.
• Titsingh, Isaac, ed. (1834). [Siyun-sai Rin-siyo/Hayashi Gahō, 1652], Nipon o daï itsi ran; ou, Annales des empereurs du Japon. Paryż: Royal Asiatic Society|Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland.--Two copies of this rare book have now been made available online: (1) from the library of the University of Michigan, digitized January 30, 2007; and (2) from the library of Stanford University, digitized June 23, 2006. Click here to read the original text in French.
• Totman, Conrad. (1967). Politics in the Tokugawa bakufu, 1600-1843. Cambridge: Harvard University Press.