Sergiusz Kułakowski

polski filolog, litaraturoznawca

Sergiusz Julianowicz Kułakowski, ps. „Kapitan Nemo” (ros. Сергей Юлианович Кулаковский, ur. 3 lipca 1892 w Wilnie, zm. 10 marca 1949 w Łodzi[1]) – polski literaturoznawca i rusycysta.

Sergiusz Julianowicz Kułakowski
Kapitan Nemo
Data i miejsce urodzenia

3 lipca 1892
Wilno

Data i miejsce śmierci

10 marca 1949
Łódź

Miejsce spoczynku

Cmentarz prawosławny w Warszawie

Zawód, zajęcie

literaturoznawca, rusycysta

Odznaczenia
Srebrny Wawrzyn Akademicki

Życiorys

edytuj

Studiował filologię słowiańską na Uniwersytecie w Kijowie i Petersburgu oraz studia mediewistyczne w Lipsku i Paryżu. W latach 1918–1921 wykładał na Uniwersytecie Kijowskim, a w 1922 był docentem na Uniwersytecie Moskiewskim. Wykładał język rosyjski w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie w latach 1928–1929 oraz na Uniwersytecie Warszawskim od 1928. Uczestniczył w I Kongresie Slawistów w Pradze w 1929 roku i w II Kongresie Slawistów Warszawie (1934)[2].  

Podczas II wojny światowej kształcił polonistów oraz wygłaszał odczyty o literaturze i sztuce rosyjskiej w tajnym kole akademickim w Mińsku Mazowieckim. Podczas powstania warszawskiego spłonęły rękopisy monografii jego autorstwa o pisarzach rosyjskich: Nikołaju Leskowie i Lwie Tołstoju oraz biblioteka Kułakowskiego. Po wojnie kierował katedrą języka i literatury rosyjskiej na Uniwersytecie Łódzkim[2].

Był autorem licznych przekładów literatury rosyjskiej na język polski i polskiej na język rosyjski, publikował studia i artykuły o literaturze rosyjskiej i jej recepcji w Polsce. Opublikował łącznie ponad 200 artykułów i rozpraw na tematy z zakresu rusycystyki, polonistyki, literatury krajów bałtyckich oraz wydał trzy podręczniki do nauki rosyjskiego. Publikował głównie na łamach z „Wiadomości Literackich” i „Kameny”, a także prasy rosyjskiej ukazującej się w Polsce[2].

Był pierwowzorem profesora w powieści Tadeusza Chróścielewskiego pt. „Szkoła dwóch dziewcząt”[2].

Życie prywatne

edytuj

Był synem polskiego profesora Uniwersytetu św. Włodzimierza w Kijowie – Juliana Andrejewicza Kułakowskiego (1855–1920) i Lubowjii z domu Rubinow[3][2]. Został pochowany na cmentarzu prawosławnym na Woli w Warszawie[1][3] (kw. 52, rząd I, miejsce 33)[3].

Odznaczenia

edytuj

Publikacje

edytuj
  • Современныепольские поэты в очерках Сергея Кулаковского и в переводах М ихаила Хороманского (Sowriemiennyje polskoje poety w oczierkach Siergieja Kułakowskogo i pieriewodach Michaiła Choromanskogo), Petropolis: Berlin 1929.
  • Pięćdziesiąt lat literatury rosyjskiej (1884-1934), Księgarnia F.H oesicka: Warszawa 1939[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b nekrolog, „Głos Robotniczy” (70), bc.wbp.lodz.pl, 12 marca 1949, s. 5 [dostęp 2024-06-07].
  2. a b c d e f g Tadeusz Zienkiewicz, Sergiusz Kułakowski. Popularyzator literatury polskiej w środowisku emigracji rosyjskiej, „Acta Polono-Ruthenica”, 1 (V), 1 grudnia 2000, s. 151–160, ISSN 2450-0844 [dostęp 2024-06-07] (pol.).
  3. a b c 1 listopada wspominamy wykładowcę WSH, literaturoznawcę Sergiusza Kułakowskiego (1892-1949) | Gazeta SGH [online], gazeta.sgh.waw.pl [dostęp 2024-06-07] (pol.).