Simon Crean (ur. 26 lutego 1949 w Melbourne, zm. 25 czerwca 2023 w Berlinie[2]) – australijski polityk, członek Australijskiej Partii Pracy (ALP), w latach 2001–2003 przywódca tej partii i zarazem lider opozycji. W latach 1990–1993 i ponownie 2007–2013 członek gabinetów federalnych Australii.

Simon Crean
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 lutego 1949
Melbourne

Data i miejsce śmierci

25 czerwca 2023
Berlin

Minister handlu
Okres

od 3 grudnia 2007
do 28 czerwca 2010

Przynależność polityczna

Australijska Partia Pracy

Poprzednik

Warren Truss

Następca

Stephen Smith[1]

Lider opozycji
Okres

od 11 listopada 2001
do 2 grudnia 2003

Przynależność polityczna

Australijska Partia Pracy

Poprzednik

Kim Beazley

Następca

Mark Latham

Strona internetowa

Życiorys

edytuj

Młodość i początki kariery

edytuj

Jest synem Franka Creana, wicepremiera w gabinecie Gougha Whitlama. Jest absolwentem studiów ekonomicznych i prawniczych na Monash University. Przez wiele lat pracował jako etatowy działacz związków zawodowych, dochodząc w 1979 do stanowiska sekretarza generalnego Związku Magazynierów i Pakowaczy. W 1977 bez powodzenia ubiegał się w wewnątrzpartyjnych prawyborach o nominację ALP w okręgu wyborczym, który wcześniej reprezentował w parlamencie jego ojciec. W 1981 został wiceprzewodniczącym, a cztery lata później szefem Australijskiej Rady Związków Zawodowych (ACTU), największej centrali związkowej w kraju.

Kariera polityczna

edytuj

W 1990 został wybrany do Izby Reprezentantów jako przedstawiciel okręgu wyborczego Hotham, obejmującego część przedmieść Melbourne. Zaraz potem wszedł do gabinetu Boba Hawke’a jako minister nauki i technologii. Pozostał wśród ministrów również za czasów premiera Paula Keatinga, kierując resortami produkcji pierwotnej i energii, a później zatrudnienia, edukacji i szkoleń.

Po przejściu ALP do opozycji, Crean kandydował na lidera partii. Został wybrany na to stanowisko dopiero za drugim podejściem, w roku 2001. Nie zdołał jednak odbudować pozycji partii w sondażach i w 2003 zrezygnował z przewodzenia jej. Przez cały okres 1996-2007 pozostawał członkiem gabinetu cieni. Po powrocie ALP do władzy pod wodzą Kevina Rudda w 2007 roku, został ministrem handlu. Był jedynym członkiem ekipy Rudda, który zasiadał także w gabinet dwóch poprzednich premierów z ramienia ALP. W 2010, po przejęciu kierownictwa w ALP i w rządzie przez Julię Gillard, zostały mu powierzone (równocześnie) trzy stanowiska związane z kwestiami społecznymi: ministra edukacji, ministra ds. relacji w miejscu pracy oraz ministra ds. integracji społecznej. We wrześniu 2010 został przeniesiony na stanowisko ministra regionalnej Australii, rozwoju regionalnego i samorządów lokalnych, równolegle pełnił też urząd ministra sztuki.

W marcu 2013 premier Gillard usunęła go z rządu za nielojalność po tym, jak zaczął publicznie wzywać do przeprowadzenia nowych wyborów na stanowisko lidera ALP. Kiedy w czerwcu 2013 ostatecznie do tego doszło, a przywódcą partii został po raz drugi Kevin Rudd, Crean kandydował na jego zastępcę (co automatycznie dałoby mu też fotel wicepremiera Australii), ale w głosowaniu członków klubu parlamentarnego ALP pokonał go Anthony Albanese. Rozczarowany takim wynikiem Crean ogłosił, iż nie będzie startował w kolejnych wyborach parlamentarnych, w związku z czym we wrześniu 2013 przeszedł na polityczną emeryturę.

Przypisy

edytuj
  1. jako minister spraw zagranicznych i handlu
  2. David Crowe, Former federal Labor leader Simon Crean dies, aged 74 [online], watoday.com, 25 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-25] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj