Slice of life
Slice of life, okruchy życia[1] (fr. tranche de vie) – przedstawienie przyziemnych doświadczeń w sztuce i rozrywce[2]. W teatrze termin ten odnosi się do naturalizmu, natomiast w języku literackim jest to technika narracyjna, w której ukazany jest pozornie przypadkowy ciąg wydarzeń z życia postaci, często pozbawiony rozwoju fabuły, konfliktów i ekspozycji, a także często mający otwarte zakończenie.
Film i teatr
edytujW języku teatralnym termin slice of life odnosi się do naturalistycznej reprezentacji prawdziwego życia. Powstał on w latach 1890–1895 jako kalka z francuskiego wyrażenia tranche de vie, przypisywanego francuskiemu dramaturgowi Jeanowi Jullienowi (1854–1919)[3].
Jullien wprowadził ten termin niedługo po wystawieniu swojej sztuki Serenada, jak zauważył Wayne S. Turney w swoim eseju „Uwagi na temat naturalizmu w teatrze”:
Serenada została zaprezentowana przez Théâtre Libre w 1887 roku. Jest ona doskonałym przykładem rosserie, czyli sztuk traktujących o skorumpowanych, moralnie upadłych bohaterach, którzy wydają się być godnymi szacunku, „uśmiechniętymi, przeklętymi złoczyńcami…”. Jullien dał nam słynny apoftegmat definiujący naturalizm w swoim The Living Theatre (1892): „Przedstawienie to skrawek życia wystawiony na scenie za pomocą sztuki”. Dalej mówi, że „...naszym celem nie jest wywołanie śmiechu, ale myśli”. Uważał, że opowieść nie kończy się wraz z kurtyną, która jest „jedynie arbitralnym przerwaniem akcji, które pozostawia widzowi swobodę spekulacji na temat tego, co będzie dalej...”[4].
W latach 50. XX wieku fraza ta była powszechnie używana w krytycznych recenzjach dramatów telewizyjnych, zwłaszcza sztuk telewizyjnych JP Millera, Paddy’ego Chayefsky’ego i Reginalda Rose'a. W tym czasie bywała używana synonimicznie z pejoratywnym terminem kitchen-sink drama, przyjętym z brytyjskich filmów i teatru.
Literatura
edytujW języku literackim termin slice of life odnosi się do sposobu opowiadania, przedstawiającego pozornie przypadkowy wycinek z życia danej postaci. Często brakuje w nim spójnego sjużetu, konfliktu lub zakończenia[5]. Historia może mieć niewielki postęp w fabule i często nie posiadać ekspozycji, konfliktu lub dénouement. Ma też zazwyczaj otwarte zakończenie. Przykładem tego typu powieści jest utwór, który skupia się na drobiazgowym i wiernym odtworzeniu jakiegoś fragmentu rzeczywistości, bez selekcji, organizacji czy osądu, a każdy najmniejszy szczegół jest przedstawiony z naukową wiernością[6]. Widać to w przypadku powieści Historia pewnego życia Guya de Maupassanta, opowiadającą historię kobiety, która przeniosła nieodwzajemnioną miłość do męża na patologiczne przywiązanie do syna[7].
W Stanach Zjednoczonych historie te zostały szczególnie wyeksponowane przez szkołę chicagowską pod koniec XIX wieku, czyli w okresie, gdy powieść i nauki społeczne stały się różnymi systemami dyskursu[8]. Powstały w ten sposób teksty literackie pisane przez badaczy-autorów w celu przedstawienia historii podmiotu i pozbawionego sentymentów realizmu społecznego przy użyciu języka zwykłych ludzi[8]. Stanowił on część późnego XIX- i wczesnego XX-wiecznego naturalizmu w literaturze, który został zainspirowany adaptacją zasad i metod nauk społecznych, takich jak darwinowski pogląd na naturę[9]. Ruch ten był przedłużeniem realizmu, prezentując wierne przedstawienie rzeczywistości bez moralnego osądu[9]. Niektórzy autorzy, zwłaszcza dramatopisarze, wykorzystywali ją, skupiając się na „zgniliźnie życia”, aby obnażyć problemy społeczne i represyjne kodeksy społeczne, jak również zaszokować publiczność, by ta zaczęła wzywać do reform społecznych[10].
Anime i manga
edytujAnime i manga z gatunku slice of life to narracje „pozbawione aspektów fantastycznych, które [rozgrywają się] w rozpoznawalnej, codziennej scenerii, takiej jak podmiejska szkoła średnia, i [skupiają się] na relacjach międzyludzkich, często mających charakter romantyczny”[11]. Gatunek ten sprzyja „tworzeniu emocjonalnych więzi z bohaterami”[12]. Popularność anime tego typu zaczęła rosnąć w połowie lat 80[11]. Masayuki Nishida pisze, że anime i manga z gatunku slice of life nadal mogą zawierać elementy fantastyki lub świata fantastycznego: „Fantastyka jest czasami używana jako środek do wyrażenia »realiów« istot ludzkich w pewnych możliwych warunkach”[13].
Robin E. Brenner w książce Understanding Manga and Anime z 2007 roku twierdzi, że slice of life w anime i mandze jest gatunkiem bardziej zbliżonym do melodramatu niż dramatu, graniczącym z absurdem z powodu dużej ilości dramatycznych i komediowych wydarzeń w bardzo krótkich odstępach czasu. Autor porównuje go do seriali młodzieżowych, takich jak Jezioro marzeń czy Życie na fali. Gatunek ten rości sobie prawo do dużej części japońskiego rynku mangi i zazwyczaj skupia się na szkole i relacjach międzyludzkich[14]. Nietypowa narracja slice of life jest charakterystyczna dla serii light novel Majutsushi Orphen, w której autor przedstawia realistyczne ludzkie reakcje na zjawiska nadprzyrodzone[15].
Jednym z podgatunków slice of life w anime i mandze jest kūki-kei (typ nastrojowy) lub nichijō-kei (typ codzienny). W tym gatunku „opisy głębokich relacji osobistych lub pełnoprawnych romantycznych związków są celowo eliminowane z opowieści, aby opowiedzieć lekką, niepoważną historię, która skupia się na codziennym życiu i rozmowach bohaterek bishōjo (młoda, ładna dziewczyna)”[16]. Polega to na „specyfice miejsca”, a także „spokojnym, chwytającym za serce poczuciu codziennego życia”[17]. Gatunek nichijō-kei wyłonił się z mang w formacie yonkoma i obejmuje serie takie jak Azumanga Daioh, K-On! i Hidamari Sketch[18]. Takayoshi Yamamura twierdzi, że wzrost popularności tego podgatunku w połowie pierwszego dziesięciolecia XXI w. umożliwiła rosnąca popularność turystyki medialnej do miejsc przedstawionych w anime[16].
Stevie Suan pisze, że serie takie jak Azumanga Daioh, często zawierają przerysowane wersje „skonwencjonalizowanych środków wyrazu”, między innymi „białe obwódki oczu w czasie kłopotów, duże błyszczące oczy, aby przedstawić przytłoczenie przez emocje, krople potu, zwierzęce zęby i uproszczone przedstawienie ludzi”[19].
Przypisy
edytuj- ↑ Slice of life – Okruchy życia – Serialowy słownik Anime [online], serialowy.pl, 11 października 2021 [dostęp 2022-10-28] (pol.).
- ↑ The new Oxford American dictionary, New York : Oxford University Press, 2001, ISBN 978-0-19-511227-6 [dostęp 2022-07-22] .
- ↑ Slice of life, Random House Unabridged Dictionary, 2006 .
- ↑ Wayne S. Turney , Notes on Naturalism in the Theatre [online], wayneturney.20m.com [zarchiwizowane z adresu 2008-05-14] .
- ↑ Stuart Eddy Baker , Bernard Shaw's remarkable religion: a faith that fits the facts, University Press of Florida, 2002, s. 83–84, ISBN 978-0-8130-2432-5 .
- ↑ Charles Walcutt , American Literary Naturalism, a Divided Stream, St. Paul, Minnesota: University of Minnesota Press, 1966, s. 21, ISBN 978-0-8166-5885-5 .
- ↑ Richard Lehan , Realism and Naturalism: The Novel in an Age of Transition, Madison: University of Wisconsin Press, 2005, s. 193, ISBN 0-299-20870-2 .
- ↑ a b Norman Denzin , Yvonna Lincoln , The SAGE Handbook of Qualitative Research, Thousand Oaks, CA: SAGE, 2005, s. 16, ISBN 0-7619-2757-3 .
- ↑ a b Adam Augustyn , American Literature from the 1850s to 1945, Nowy Jork: Britannica Educational Publishing, 2010, s. 71, ISBN 978-1-61530-234-5 .
- ↑ William Downs , Lou Anne Wright , Erik Ramsey , The Art of Theatre: Then and Now, Boston, MA: Cengage Learning, 2016, s. 372, ISBN 978-1-305-95470-0 .
- ↑ a b Sarah Pasfield-Neofitou , Cathy Sell , Manga Vision : Cultural and Communicative Perspectives, Monash University Publishing, 1 czerwca 2016 [dostęp 2022-07-22] (ang.).
- ↑ Manuel Hernández‐Pérez , Otaku Tourists Out of Japan: Fictionality , Shared Memories, and the Role of National Branding in the Japanese Pilgrimages of Anime Fans in the United Kingdom, „The Journal of Popular Culture”, 52 (6), 2019, s. 1512–1535, DOI: 10.1111/jpcu.12871, ISSN 0022-3840 [dostęp 2022-07-22] (ang.).
- ↑ Masayuki Nishida , Locality in Japanese Animation: Transboundary Interactions between the Animation Tamayura and Takehara City in Hiroshima, Japan, ISSN 2586-937X .
- ↑ Robin Brenner , Understanding Manga and Anime, Westport, Connecticut: Greenwood Publishing Group, 2007, s. 112, ISBN 978-1-59158-332-5 (ang.).
- ↑ Ryou Mizuno , Sorcerous Stabber Orphen Anthology. Commentary, TO Books, s. 235, ISBN 978-4-86472-879-9 (jap.).
- ↑ a b Takayoshi Yamamura , Contents tourism and local community response: Lucky star and collaborative anime-induced tourism in Washimiya, „Japan Forum”, 27 (1), 2015, s. 60–61, DOI: 10.1080/09555803.2014.962567, ISSN 0955-5803 [dostęp 2022-07-22] .
- ↑ Deirdre Clyde , Pilgrimage and prestige: American anime fans and their travels to Japan, „Journal of Tourism and Cultural Change”, 18 (1), 2020, s. 63, DOI: 10.1080/14766825.2020.1707464, ISSN 1476-6825 [dostęp 2022-07-22] .
- ↑ Miyazaki Sangyo-keiei University Motoko Tanaka , Trends of Fiction in 2000s Japanese Pop Culture [online], www.japanesestudies.org.uk, 29 lipca 2014 [dostęp 2022-07-22] (ang.).
- ↑ Stevie Suan , The anime paradox: patterns and practices through the lens of traditional Japanese theater, 2013, ISBN 978-90-04-22215-1, OCLC 844939529 [dostęp 2022-07-22] (ang.).