Smiła

miasto na Ukrainie w obwodzie czerkaskim

Smiła (ukr. Сміла) – miasto na Ukrainie w obwodzie czerkaskim, siedziba byłego rejonu; nad Taśminą (dopływ Dniepru); liczy 67,5 tys. mieszkańców; zakłady naprawcze taboru kolejowego, przemysł maszynowy, metalowy, spożywczy, odzieżowy oraz meblarski[2].

Smiła
Сміла
Ilustracja
Herb Flaga
Herb flaga Smiły
Państwo

 Ukraina

Obwód

 czerkaski

Powierzchnia

39,80 km²

Wysokość

73 m n.p.m.

Populacja (2019)
• liczba ludności


67 530[1]

Nr kierunkowy

+380 4733

Kod pocztowy

20700

Tablice rejestracyjne

CA

Położenie na mapie obwodu czerkaskiego
Mapa konturowa obwodu czerkaskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Smiła”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Smiła”
Ziemia49°13′N 31°52′E/49,216667 31,866667
Strona internetowa

Historia

edytuj
 
Kościół katolicki na przełomie XIX i XX w.

W 1536 roku tereny te król Zygmunt I Stary nadał Juśkowi Tymkiewiczowi, który założył tu osadę nazwaną Juśkowem. W Rzeczypospolitej miejscowość należała administracyjnie do powiatu kijowskiego w województwie kijowskim. W 1633 roku okolice te Krystyna Pachucina Korzeniowska sprzedała hetmanowi wielkiemu koronnemu Stanisławowi Koniecpolskiemu.

W 1768 Smiłę objęła koliszczyzna. Franciszek Ksawery Lubomirski w 1787 sprzedał miasto wraz z całą Smilańszczyzną za 2 mln rubli Grzegorzowi Potiomkinowi, dzięki czemu uzyskał on polski indygenat. W 1793 po II rozbiorze Polski miasto zostało włączone do Imperium Rosyjskiego. Pod zaborami siedziba gminy Smiła(inne języki) w powiecie czerkaskim w guberni kijowskiej. W XIX wieku istniała tu parafia katolicka dekanatu zwinogródzkiego.

Podczas II wojny światowej Smiła była okupowana przez Wehrmacht od 4 sierpnia 1941 do 29 stycznia 1944.

Podczas okupacji hitlerowskiej, pod koniec 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 700 osób. Pod koniec lutego 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali. Sprawcami zbrodni była niemiecka żandarmeria oraz ukraińska policja[3].

W 1989 liczyła 79 449 mieszkańców[4][5].

W 2013 liczyła 68 636 mieszkańców[6].

Zabytki

edytuj
  • po zamku położonym na wysokiej górze, pozostały resztki wałów i fos, między fałami cmentarz katolicki[7].
  • Kościół Wniebowzięcia NMP z 1818 r.
  • Cerkiew Opieki Matki Bożej z początku XX wieku
  • Dworzec kolejowy Smiła z 1870 r.
  • Dawny budynek banku z 1909 r., współcześnie muzeum
  • Dawne gimnazjum męskie z 1909 r.
  • Dawne gimnazjum żeńskie z 1910 r.
  • Wieża ciśnień z 1907 r.
  • Wieża strażacka z lat 30. XX wieku
  • Dworzec kolejowy im. Tarasa Szewczenki z 1951 r.
  • Dom kultury z 1962 r.

Urodzeni w Smile

edytuj

Miasta partnerskie

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2019 року. Державна служба статистики України. Київ, 2019. стор.75
  2. Smiła, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-08-11].
  3. Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1603.
  4. Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
  5. Смела // Большой энциклопедический словарь (в 2-х тт.). / редколл., гл. ред. А. М. Прохоров. том 2. М., "Советская энциклопедия", 1991. стр.367
  6. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).
  7. Antoni Urbański: Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi, (II cz. książki Memento kresowe). Gdańsk: Oficyna Wydawnicza "Graf": 1991, s. 102.

Linki zewnętrzne

edytuj