Sodalicja Pań Wiejskich Ziemi Krakowskiej
Sodalicja Pań Wiejskich Ziemi Krakowskiej – katolickie stowarzyszenie kobiet. Powstało w 1901 roku z inicjatywy Zofii Popiel i działało do 1939 roku.
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
1901 |
| Zakończenie działalności |
1939 |
| Rodzaj stowarzyszenia |
katolickie |
Historia edytuj
Inicjatorką założenia Sodalicji była Zofia Popiel, córka Pawła Popiela mieszkająca w Ruszczy. Pierwsze spotkanie odbyło się 3 maja 1901 roku u Marii Koźmian. Ustawy regulujące działalność Sodalicji przygotowała Zofia Popiel, a weszły w życie po aprobacie biskupa Jana Duklana Puzyny. Prezydentką została Zofia Popiel, a moderatorem jezuita o. Stefan Bratkowski. Pierwsze zebranie stowarzyszenia wraz z nabożeństwem miało miejsce 12 października 1901 roku[1]. Sodalicja powstała pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Dobrej Rady[2]. W 1902 roku po rekolekcjach dla nauczycielek zorganizowanych w klasztorze SS. Urszulanek w Krakowie pod przewodnictwem o. Bratkowskiego powstała Sodalicja Nauczycielek Wiejskich ziem i krakowskiej[1].
Stowarzyszenie rozrastało się i przed 1917 rokiem liczyło 125 członkiń. W 1917 odeszło część członkiń tworząc Sodalicję diecezji kieleckiej pod wezwaniem Królowej Korony Polskiej. W 1932 roku stowarzyszenie liczyło 63 członkinie. W 1914 roku zmarł Stefan Bratkowski, a jego miejsce zajął o. Józef Tuszowski. Funkcję pełnił do 1929 roku, gdy z powodu choroby przekazał obowiązki o. Janowi Rostworowskiemu. Zofia Popiel w 1926 roku zrezygnowała z bycia prezydentką, a kilka miesięcy później zmarła. Nową prezydentka została Zofia Włodkowa, żona Jana Włodka, córka Jana Albina Goetza[1]. W 1936 roku o. Rostworowski został przeniesiony do Warszawy. Nowym moderatorem został o. Marian Morawski[3].
W 1923 roku Sodalicja pań Wiejskich przystąpiła do nowo utworzonego Związku Zjednoczonych Sodalicji Pań Wiejskich[4]. W ramach sodalicji członkinie spotykały się na zebraniach i nabożeństwach, raz w roku na zamkniętych rekolekcjach organizowanych w klasztorach (ss. Urszulanek w Krakowie, klasztorze w Zbylitowskiej Górze) czy w domach prywatnych (w Ruszczy i Okocimiu). Zofia Popiel organizowała w pierwsze piątki miesiąca wspólne czytanie Ustaw Sodalicyjnych i Ewangelii. Rozwojowi członkiń miała służyć czytelnia, której zbiory w 1932 roku liczyły 1600 woluminów[1].
Do wybuchu I wojny światowej w ramach Sodalicji działały 3 sekcje: eucharystyczna, oświatowa i gospodarczo–społeczna. Po 1914 roku działała tylko sekcja eucharystyczna organizująca adoracje w pierwsze czwartki i komunię w pierwsze piątki. Troszczyła się również o wyposażenia kościołów w „bieliznę kościelną”. W 1929 roku powstała sekcja misyjna[1].
Kursy gospodarcze organizowane przez Sodalicję stały się podstawą do powstania w 1916 roku szkoły gospodarczej. Działała ona w Ruszczy przez 5 lat[1]. Zofia Popiel poprosiła o wsparcie Towarzystwo Gospodarczego Wykształcenia Kobiet, które przysłało 4 absolwentki prowadzonego przez nie Seminarium w Snopkowie. Pierwszy kurs trwający od października 1916 do listopada 1917 roku ukończyło 16 uczennic. Zainteresowanie nauka było tak duże, że na kolejny przyjęto już 25 uczennic[5]. Sodalicja pomagała materialnie w prowadzeniu szkoły[1].
Prezydentki edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h Z historii Sodalicyj Zwiazkowych., „Dwór Marji” (4), 1932, s. 77–78.
- ↑ Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa [online], jbc.bj.uj.edu.pl [dostęp 2021-08-09].
- ↑ Sprawozdanie Sodalicji pań Wiejskich Ziemi krakowskiej za rok 1934/35, „Dwór Marji” (1), 1936, s. 11.
- ↑ Maria Helclowa, Dziesięciolecie Związku, „Dwór Marji” (3), 1933, s. 37–39.
- ↑ Towarzystwo Gospodarczego Wykształcenia Kobiet. Sprawozdanie za lata 1914, 1915, 1916 i 1917 – Śląska Biblioteka Cyfrowa [online], sbc.org.pl, s. 21–23 [dostęp 2021-08-09] (pol.).
- ↑ 176 kobiet Barona Antoniego Goetza Okocimskiego [online], brzesko.ws [dostęp 2021-08-07].