Spółgłoska zwarta języczkowa bezdźwięczna

Spółgłoska zwarta języczkowa bezdźwięczna
Numer IPA	111
	q
Jednostka znakowa	q
Unikod	U+0071
UTF-8 (hex)	71
	Inne systemy
X-SAMPA	q
Kirshenbaum	q
IPA Braille↗	⠟
	Przykład
	informacje • pomoc
Obraz znaku
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Spółgłoska zwarta języczkowa bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [q].

Artykulacja

Opis

W czasie artykulacji tej spółgoski:

modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka – spółgłoska środkowa
tylna część języka dotyka języczka – jest to spółgłoska języczkowa
Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przerwania utworzonej blokady i wybuchu (plozji) – jest to spółgłoska zwarta.
wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna

Warianty

Opisanej powyżej artykulacji może towarzyszyć dodatkowo:

wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [q ʲ]
przewężenie w gardle, mówimy o spółgłosce faryngalizowanej spółgłosce: [q ˤ]
zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o labializowanej spółgłosce [q ʷ]

Spółgłoska może być wymówiona:

z rozwarciem bez plozji, mówimy wtedy o spółgłosce bez plozji: [q̚].
z silnym przydechem (aspiracją), mówimy wtedy o spółgłosce przydechowej (aspirowanej): [q ʰ]

Przykłady

w języku arabskim: القرآن [ʔæl-qurʔæːn] „Koran”
w języku czeczeńskim: qela [qe:la] „klacz”
w języku kabylskim: aqcic [aqʃiʃ] „chłopiec”
w języku klallam: qəmtəm [qəmtəm] „żelazo”