Spółgłoska zwarto-szczelinowa zadziąsłowa bezdźwięczna
Spółgłoska zwarto-szczelinowa zadziąsłowa bezdźwięczna – rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych, oznaczany w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA symbolem [ʧ].
| ||||
| Numer IPA | 103, 134 | |||
|---|---|---|---|---|
| t͡ʃ | ||||
| Jednostka znakowa | t͡ʃ | |||
| Unikod | U+0074 U+0361 U+0283 | |||
| UTF-8 (hex) | 74 cd a1 ca 83 | |||
| tʃ | ||||
| Jednostka znakowa | tʃ | |||
| Unikod | U+0074 U+0283 | |||
| UTF-8 (hex) | 74 ca 83 | |||
| ʧ | ||||
| Jednostka znakowa | ʧ | |||
| Unikod | U+02a7 | |||
| UTF-8 (hex) | ca a7 | |||
| Inne systemy | ||||
| X-SAMPA | tS | |||
| Kirshenbaum | tS | |||
| Przykład | ||||
| informacje • pomoc | ||||
| ||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | ||||
Spis treści
ArtykulacjaEdytuj
OpisEdytuj
W czasie artykulacji tej spółgłoski:
- modulowany jest strumień powietrza wydychany z płuc, czyli jest to spółgłoska płucna egresywna
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, jest to spółgłoska ustna
- prąd powietrza w jamie ustnej uchodzi wzdłuż środkowej linii języka – spółgłoska środkowa
- koniuszek języka i jego brzeżek kontaktuje się tuż za górnymi dziąsłami – jest to spółgłoska zadziąsłowa.
- Dochodzi do całkowitego zablokowania przepływu powietrza przez jamę ustną i nosową, a następnie do przejścia bezpośrednio, bez plozji, do spółgłoski [ʃ].
- wiązadła głosowe nie drgają , spółgłoska ta jest bezdźwięczna
WariantyEdytuj
- wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [ʧʲ]
- wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy spółgłosce welaryzowanej: [ʧˠ]
- napięcie mięśni gardła – mówimy o spółgłosce faryngalizowanej [ʧˁ]
- zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o spółgłosce labializowanej [ʧʷ]
PrzykładyEdytuj
- w języku polskim: czyn [ʧɨn]
- w języku amharskim: አንቺ [anʧi] "ty" (forma kobieca)
- w języku angielskim: cheese [ʧi:z] "ser"
- w języku baskijskim: etxea [eˈʧea] "dom"
- w języku niemieckim: Deutsch [dɔʏ̯tʃ] "język niemiecki"