Skopje: Różnice pomiędzy wersjami

|nazwa = Skopje

|nazwa oryginalna = Скопје<br />Shkup

|zdjęcie = Widok na = Widok_na_SkopjeSkopje.jpg

|opis zdjęcia = Panorama Skopja

|herb = Coat of arms of Skopje.svg

|flaga = Flag of Skopje.png

|dopełniacz nazwy = Skopje

|dewiza =

|przydomek =

|państwo = MKD

|data założenia =

|prawa miejskie =

|stanowisko zarządzającego = burmistrz

|zarządzający = Koce Trajanowski

|powierzchnia = 571,46

|wysokość = 240

|rok = 01.01.2013

|liczba ludności = 537 478

|gęstość zaludnienia = 941

|numer kierunkowy = (0)2

|kod pocztowy = główny kod 1000

|tablice rejestracyjne = SK

|podział miasta = 10 gmin

|plan miasta = Map of Skopje.svg

|commons = Category:Skopje

|wikinews =

|wikicytaty =

|wikisłownik = Skopje

|www = http://www.skopje.gov.mk/

[[Plik:Landmarks of Skopje.JPG|thumb|250px|right|Migawki ze Skopje]]

'''Skopje'''<ref>Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (KSNG) ''Nazwy państw świata, ich stolic i mieszkańców'', 2007 [http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/nazwy_panstw_swiata.pdf Wykaz w formacie PDF], s. 26.</ref><ref>Protokół z IV, V i VI posiedzenia Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Polski, które odbyły się w dniu 20 lutego, 13 marca i 17 kwietnia 2002 roku, s. 4 [http://ksng.gugik.gov.pl/pliki/protokol_ksng/protokol_ksng-04-06_posiedzenie.pdf].</ref>, dawniej też (obecnie niezalecane) '''Skopie'''<ref>Włodzimierz Pianka, Zuzanna Topolińska, Božidar Vidoeski ''Słownik macedońsko-polski i polsko-macedoński'', wydawcy: PWN i Knigoizdatelstvo "Makedonska„Makedonska kniga"kniga”, Warszawa -– Skopje 1990 r.</ref> ([[język macedoński|maced.]] Скопје, [[język albański|alb.]] ''Shkup'', [[język serbski|serb.]] Скопље – ''Skoplje'', [[język bułgarski|bułg.]] ''Скопие'', [[język grecki|gr.]] ''Σκόπια'', [[język turecki|tur.]] ''Üsküp'') – [[stolica]] [[Macedonia|Republiki Macedonii]], położona w [[kotlina|kotlinie]] na wschód od [[Szar Płanina|Szar Płaniny]] nad rzeką [[Wardar]], ludność: 537 478 mieszkańców (01.01.2013), główny ośrodek gospodarczy i naukowy kraju, węzeł kolejowy ze stacją [[Skopje (stacja kolejowa)|Skopje]], drogowy, międzynarodowy port lotniczy.

Obecna nazwa miasta może pochodzić od greckiego słowa ''σκοπιά -– skopia'', oznaczającego wojskowe obserwacyjne posterunki wartownicze. Ponadto w pobliżu obecnego miasta położone było antyczne miasto greckie Σκουποί<ref>Σκουποί czyta się po grecku podobnie, jak łacińskie "Scupi"„Scupi”.</ref>, stolica plemienia [[Dardanowie|Dardanów]], po grecku alternatywnie zwanego też ''Σκούποι''<ref>zaZa [http://greek_greek.enacademic.com/234571/%CE%A3%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%B9 Akademickim Słownikiem j. Greckiego].</ref>, zniszczone trzęsieniem ziemi w [[520]] r. Miasto zostało odbudowane dzięki pomocy pochodzącego z tych stron cesarza [[Justynian I Wielki|Justyniana I Wielkiego]]; zmieniono wtedy jego nazwę na na ''Ιουστινιανή Πρώτη'' (''Pierwsza, najważniejsza dla Justyniana'').

* panowanie bizantyńskie 1018 -– 1181

* blisko pięciowiekowe panowanie [[Imperium otomańskieOsmańskie|tureckie]]

* 1910, 26 sierpnia -– urodziła się [[Matka Teresa z Kalkuty]]<ref>{{cytuj książkę |autor=Kathryn Spink |tytuł=Matka Teresa. Autoryzowana biografia|autor=Kathryn Spink|cytat=Tak obojętnie podchodziła do chronologii swojego życia i faktycznie tak daleko była od chęci czytania tego, co o niej pisano, że przez wiele lat, a zatem także w wielu książkach błędnie podawano jako datę jej urodzenia 27 sierpnia 1910 r. Ta sama figuruje nawet w rejestrze (...) Zgromadzenia Sióstr Loretanek w Indiach. Tymczasem jak wyznała Eileen Egan, (...) była to data chrztu. |wydawca=Wydawnictwo Gaudium |data=2001 |miejsce=Lublin |isbn = 83-88615-22-X}}</ref>.

Obecnie w centrum miasta przy głównym placu (''plac Macedonia'', [[język macedoński|mac.]] ''Плоштад Македонија'') trwa budowa nowego centrum rządowo-kulturalnego. Nad rzeką [[Wardar]] wznoszone są nowe budynki (m.in. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Muzeum Archeologiczne), niekiedy nawiązujące do starych obiektów, stojących w tym miejscu do czasu trzęsienia ziemi. W wyniku realizacji projektu ''Skopje 2014'' wokół placu stanęło wiele pomników nawiązujących do odległej historii (m.in. monumentalny pomnik [[Aleksander Macedoński|Aleksandra Macedońskiego]], [[Justynian I Wielki|cesarza Justyniana I]]), prowadzone są również prace renowacyjne starszych konstrukcji.

Skopianie odwołują się do historycznej tradycji starożytnych Makedonów. Znalazło to m.in. wyraz w nazewnictwie międzynarodowego [[Port lotniczy Skopje|portu lotniczego]] ''[[Aleksander Macedoński|"Aleksander„Aleksander Wielki"Wielki”]]'', nowej nazwie głównego stadionu sportowego ''"„[[Filip II Macedoński|Filip II]]"”'', pomnikach Filipa II ([[Wojownik (Skopje)|Wojownik]]) i [[Aleksander Macedoński|Aleksandra Wielkiego]] ([[Wojownik na koniu]]), publicznych ekspozycji oryginalnych fragmentów antycznych rzeźb przed najważniejszymi gmachami państwa, itp.<ref>Artykuł w "The„The Christian Science Monitor"Monitor” [http://www.csmonitor.com/World/2009/0321/p01s01-wogn.html 2,300 years later, 'Alexander‘Alexander-mania'mania’ grips Macedonia] ; Artykuł w Der Spiegel (ang.) [http://www.spiegel.de/international/world/0,1518,544167,00.html "Which„Which Macedonia Was Alexander the Great From?"”].</ref>. W związku z powyższym w dziedzinie historii trwa [[Konflikt grecko-macedoński|spór międzypaństwowy]] z Grecją, szczególnie emocjonujący mieszkańców [[Macedonia (Grecja)|greckiej Macedonii]]. Ewenementem na skalę światową jest także to, że inny międzynarodowy port lotniczy, położony obok greckiego macedońskiego miasta [[Kawala]], także nosi imię ''"Aleksander„Aleksander Wielki".Wielki”''.

| style="text-align: right;" | 7,52

| style="text-align: right;" | 45 412

| style="text-align: right;" | 110,86

| style="text-align: right;" | 72 617

| style="text-align: right;" | 21,85

| style="text-align: right;" | 72 009

| style="text-align: right;" | 3,52

| style="text-align: right;" | 64 773

| style="text-align: right;" | 34,24

| style="text-align: right;" | 57 236

| style="text-align: right;" | 54,79

| style="text-align: right;" | 36 154

| style="text-align: right;" | 7,48

| style="text-align: right;" | 22 017

| style="text-align: right;" | 35,21

| style="text-align: right;" | 59 666

| style="text-align: right;" | 66,93

| style="text-align: right;" | 41 634

| style="text-align: right;" | 229,06

| style="text-align: right;" | 35 408

| style="text-align: right;" | 571,46

| style="text-align: right;" | 506 926

* [[Akwedukt]], według jednych opinii rzymsko-bizantyński z I wieku n.e., rozbudowany w VI wieku n.e. przez Justyniana Wielkiego; według innych źródeł powstały dopiero w czasach tureckich, ewentualnie z użyciem części starszych konstrukcji,<ref>{{cytuj książkę | autor = Adamczak S., Firlej-Adamczyk K., Bzowski K., Gołębiowski Ł.| tytuł = Czarnogóra, Serbia, Macedonia, Kosowo i Albania. Praktyczny przewodnik | wydawca = Pascal | miejsce = Bielsko-Biała | rok = 2011 | strony = 388 | isbn = 978-83-7513-904-4}}</ref><ref group=uwaga>W pierwszym okresie swego pobytu w [[Europa|Europie]], [[Turcy osmańscy]] chętnie korzystali z gotowych do realizacji projektów, rzymskich lub bizantyjskich. Przykład akweduktu w [[Kawala|Kawali]], klasyfikowanego jako rzymski, mimo jego tureckiej realizacji.</ref>,

* Architektura z okresu panowania tureckiego (łaźnie, zajazdy, meczety -– głównie z XV wieku) w muzułmańskiej części miasta,

* {{flaga|TUR}} [[Ankara]] (Od 1995r.1995)

* {{flaga|SRB}} [[Belgrad]] (Od 2012r.2012)

* {{flaga|BGR}} [[Błagojewgrad]]

* {{flaga|GBR}} [[Bradford]] (Od 1961r.1961)

* {{flaga|FRA}} [[Dijon]] (Od 1961r.1961)

* {{flaga|DEU}} [[Drezno]] (Od 1967r.1967)

* {{flaga|SLO}} [[LjubljanaLublana]] (Od 2007r.2007)

* {{flaga|TUR}} [[Manisa]] (Od 1985r.1985)

* {{flaga|CHN}} [[Nanchang]] (Od 1984r1984)

||

* {{flaga|DEU}} [[Norymberga]] (Od 1982r.1982)

* {{flaga|USA}} [[Pittsburgh]] (Od 2002r.2002)

* {{flaga|MNE}} [[Podgorica]] ( Od 2007r.2007)

* {{flaga|FRA}} [[Roubaix]] (Od 1973r.1973)

* {{flaga|ESP}} [[Saragossa]] (Od 2008r.2008)

* {{flaga|BIH}} [[Sarajewo]] (Od 2007r.2007)

* {{flaga|TUR}} [[Stambuł]] (Od 2003r.2003)

* {{flaga|EGY}} [[Suez]] (Od 1985r.1985)

* {{flaga|USA}} [[Tempe (Arizona)|Tempe]] (Od 1971r.1971)

* {{flaga|BEL}} [[Waremme]] (Od 1974r.1974)