Samostanowienie narodów: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: dodanie daty do szablonu dopracowac na podstawie edycji http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Samostanowienie%20narod%C3%B3w&diff=prev&oldid=12613420
drobne redakcyjne, WP:SK+mSK+ToS
Linia 1:
{{dopracować|marksistowski punkt widzenia|źródła=2008-05}}
'''Samostanowienie narodów''' (samostanowienie [[lud]]ów), prawo do swobodnego określania statusu politycznego, społecznego, gospodarczego, oraz kulturowego a także prawo do utworzenia własnego państwa lub połączenia się z państwem już istniejącym.
 
[[Prawo międzynarodowe]] uznaje prawo do samostanowienia narodu wyłącznie, jeżeli jest ono zgodne z obowiązującym prawem lokalnym (np. z konstytucją) uznanego państwa w którym ma się ustanowić.
Przykładem jest uznanie za zgodne z prawem międzynarodowym samostanowienie państw będących byłymi republikami Związku Radzieckiego, gdyż zezwalała na to [[konstytucja]] [[ZSRR]].
 
Początki prawa do samostanowienia narodów sięgają prądów umysłowych końca [[I wojna światowa|I wojny światowej]]. Samostanowienie narodów jako zasadę polityczną, przyznającą wszystkim narodom prawo do tworzenia i posiadania własnej państwowości sformułował m.in. [[Włodzimierz Lenin]]. Przejawiała się ona na przykład w deklaracji prezydenta USA Woodrowa Wilsona, przyznającej m.in. Polakom prawo do posiadania państwa. Samostanowienie narodów jest jedynym prawem człowieka o charakterze zbiorowym, traktowanym jako warunek korzystania z innych praw człowieka. Przyjmuje się, że samostanowienie narodów może być realizowane tylko przez ludność zamieszkującą określony obszar i dominującą na nim.