Szabat: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Przygotowania: literówka
Nie podano opisu zmian
Linia 14:
}}
{{Wikicytaty|dopełniacz=o szabacie}}
'''Szabat''' ({{w języku|he|שַׁבָּת}} lub '''יוֹם הַשַׁבָּת''', od rdzenia ''szbt'': [[Szin (litera)|szin]] + [[bet]]/bejt + [[taw]] = „odpoczywać”, „ustać”, „obserwować”, „zaprzestać działalności”), '''szabas''', '''sabat'''{{r|żih|Krawczyk}} – w [[judaizm]]ie siódmy, ostatni dzień tygodnia ({{w języku|he|''jom ha-szwii''}}), będący wgwedług [[Kalendarz żydowski|kalendarza żydowskiego]] dniem wypoczynku. Jest dniem świątecznym, stanowiącym pamiątkę cyklu stworzenia świata oraz [[wyjście Izraelitów z Egiptu|wyprowadzenia Izraelitów z Egiptu]]{{odn|Greenwald|2005|s=183}} ([[Księga Wyjścia|Wj]] 20,9–11; [[Księga Powtórzonego Prawa|Pwt]] 5,12–15). Trwa od zachodu słońca (hebr. ''szkijat ha-chama'') w piątek, do prawie godziny po zachodzie słońca w sobotni wieczór{{r|żih}}.
 
W czwartek wieczorem dorośli Żydzi biorą kąpiel w domu, a w piątek rano w łaźni rytualnej – w [[Mykwa|mykwie]]{{r|Krawczyk}}. Okazywany w ten sposób jest szacunek dla szabatu{{odn|Greenwald|2005|s=187}}. W piątek, po przyrządzeniu wszystkich potraw i dokonaniu wszelkich przygotowań przewidzianych [[halacha|halachą]], wierni zbierają się na przedwieczorne nabożeństwo w synagodze. Kończy je «Kadisz sierocy» (''Kadisz jatom''), a wyznawcy wracają do domów, aby nieco przed zachodem słońca rozpocząć rytuał „powitania szabatu”. Zapala się [[świece szabatowe]], odmawia [[kidusz]], a następnie spożywa wieczerzę szabatową{{r|Rucki|Hirsch}}. W sobotę rano, po modlitwach w synagodze, spożywa się drugi posiłek szabatowy, po którym odbywa się studiowanie [[Tora|Tory]] (''Kowim midrasz''){{odn|Greenwald|2005|s=210}}. Trzeci posiłek szabatowy (''[[szalosz seudot|seuda szilit]]'') przypada na późne popołudnie w sobotę{{odn|Greenwald|2005|s=211}}. Święto kończy ceremonia ''Hawdala'' (hebr. = oddzielenie, rozróżnienie; jid. ''hawdołe'', ''hawdoło''), która symbolicznie oddziela czas święty od ludzkiego-świeckiego{{r|żih|Schorr}}. Na koniec, w sobotę wieczorem spożywa się ''Melawe Malka'' („Odprowadzający Królową Szabat”) – czwarty, ostatni posiłek szabatu{{odn|Greenwald|2005|s=219}}.