Albarracín
Albarracín (w języku aragońskim: Albarrazín) – stolica administracyjna comarki Sierra de Albarracín w prowincji Teruel w Aragonii (Hiszpania). Miasto liczy 1050 mieszkańców (2001) i zajmuje powierzchnię 456,5 km².
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Wspólnota autonomiczna | |||||
| Prowincja | |||||
| Comarca | |||||
| Zarządzający |
Francisco Jesus Marti Soriano↗ | ||||
| Powierzchnia |
465 km² | ||||
| Wysokość |
1171 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2001) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
978 | ||||
| Kod pocztowy |
44100 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
TE | ||||
Położenie na mapie Aragonii  | |||||
Położenie na mapie Hiszpanii  | |||||
 40°24′N 1°27′W/40,400000 -1,450000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
.svg)
Geografia edytuj
Albarracín leży na wysokości 1171 m n.p.m. w górach południowej Aragonii, w pasmie Sierra de Albarracín, nad rzeką Guadalaviar. Przez miejscowość biegnie droga A-1512 (Te-V-9111).
Historia edytuj
W okresie wpływów rzymskich była to celtiberyjska osada Lobetans (łac. Lobetum), w prowincji Tarraconensis.
W roku 133 p.n.e. Rzymianie podporządkowali sobie miejscowe plemiona i w okolicach Albarracín założyli kilka osad. W I wieku n.e. zbudowali 18-kilometrowy akwedukt. Był to jeden z najważniejszych obiektów użyteczności publicznej wzniesionych w Hiszpanii przez Rzymian.
W IX wieku ziemie te zajęli Maurowie. W latach 1012–1104 andaluzyjska dynastia Banu Razin ustanowiła tu samodzielny taifat, później podporządkowany kalifatowi Almorawidów. W połowie XII wieku Albarracín należał do dominiów Muhammada ibn Mardāniša, emira Murcji i Walencji, zwanego szeroko pod przydomkiem Króla Wilka (el Rey Lobo, ur. 1124, panował 1147-1172). Mardāniš, zacięty przeciwnik kalifów z dynastii Almohadów, przekazał miasto w latach 60. XI wieku swemu chrześcijańskiemu sprzymierzeńcowi, pochodzącemu z Nawarry Pedro Ruizowi de Azagra. Tak przynajmniej twierdzili członkowie rodu Azagrów, którzy nie wyrzekłszy się chrześcijaństwa, szybko zerwali związki wasalne z muzułmańskim królestwem. Inna wersja wypadków mówi o nadaniu Albarracín Pedro Ruizowi przez króla Nawarry Sancho Mądrego. Założywszy niezależną seniorię u zbiegu granic Aragonu, Kastylii i Walencji, panowie z rodu Azagrów uznawali się jedynie za vasallos de Santa María. Skoligaceni z kastylijskimi i nawarskimi magnatami, Azagrowie zaangażowali się jednak nade wszystko w życie polityczne Korony Aragonu, uzyskując kolejne nadania od tamtejszych władców zabiegających o udział Azagrów w wyprawach przeciw muzułmanom. Za panowania Piotra II Katolickiego Azagrowie stali się panami większości znaczących miast Nowego Aragonu. W 1276 r. ród wygasł, a jego dobra przejęła kastylijska familia możnowładcza de Lara. Wrogie stosunki z rezydującymi w Barcelonie monarchami ściągnął na ich głowy karne ekspedycje Piotra III Wielkiego (1284) i Jakuba II Sprawiedliwego (1300), które poddały Albarracín zwierzchności Korony Aragonu.
W 1961 roku rząd Hiszpanii uznał miejscowość za pomnik historyczny. W roku 2005 eksperci w dziedzinie turystyki uhonorowali Albarracín tytułem „najpiękniejszego miasta Hiszpanii”.
Obecnie miasto jest ważnym ośrodkiem turystycznym, co roku odwiedza je ponad 100 tysięcy osób.
Zabytki edytuj
Do najważniejszych zabytków należą Balkon Narożny, Dom Niebieski oraz Dom Julianny. Na wzgórzu stoi zamek muzułmańskich emirów z rodu Banu Razin, którego obwarowania są integralną częścią murów miejskich. W Albarracín znajduje się też katedra z XVI wieku oraz zabytkowy ratusz.
Bibliografia edytuj
- J.M. Latorres Ciria, La comunidad de Albarracín, Teruel 2006.
- Jerome Lee Shneidman, The Rise of the Aragonese-Catalan Empire 1200–1350, t. 1, New York 1970.