Efektor
strona ujednoznaczniająca
Efektor (łac. effector ‘twórca’, ‘sprawca’) – narząd wykonawczy organizmu zwierzęcego, wykonujący lub zmieniający swoją czynność pod wpływem impulsu nerwowego[1] (końcowa część łuku odruchowego). Efektor wykonuje reakcję, czyli daje efekt po zadziałaniu bodźca.
Efektorami są mięśnie i gruczoły[1]. I tak:
- w anatomii jest to komórka pobudzana lub narząd pobudzany przez nerw, która umożliwia organizmowi odpowiedź na stymulację z układu nerwowego (u kręgowców najważniejszymi efektorami są mięśnie);
- w psychocybernetyce, zapoczątkowanej w Polsce przez Mariana Mazura, jest to organ wykonawczy systemu autonomicznego otrzymujący informacje od korelatora i energię od akumulatora i odpowiednio do tego oddziałujący na otoczenie[2];
- w biochemii wyróżnia się efektor allosteryczny;
- w wojskowości efektorem jest nośnik ładunku bojowego (najczęściej rakieta jako nośnik głowicy bojowej).
Przypisy edytuj
- ↑ a b Słownik tematyczny. Biologia, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 35, ISBN 978-83-01-16530-7.
- ↑ Marian Mazur: Cybernetyka i charakter. Wyd. 3. Warszawa: Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości im. Bogdana Jańskiego, 1999.