Frances Brandon
Frances Brandon (ur. 16 lipca 1517, zm. 20 listopada 1559) – angielska arystokratka, księżna Suffolk w latach 1551-1554 jako żona Henryka Greya, córka Charlesa Brandona i Marii Tudor, matka królowej Jane Grey, kuzynka króla Edwarda VI oraz królowych Marii I Tudor oraz Elżbiety I.
| |
| |
| |
| markiza Dorset | |
| Okres | |
|---|---|
| Jako żona |
Henry'ego Greya |
| Poprzedniczka |
Margaret Wotton |
| księżna Suffolk | |
| Okres | |
| Jako żona |
Henry'ego Greya |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia |
Brandonowie |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo |
Eleanor, Henry, Henry |
| Małżeństwo | |
| Dzieci |
Jane Grey |
| Małżeństwo | |
Pochodzenie edytuj
Urodziła się jako córka Charlesa Brandona, księcia Suffolk i przyjaciela króla Henryka VIII Tudora i Marii Tudor, królewny angielskiej[1]. Matka Frances w latach 1514-1515 była królową Francji[2]. Małżeństwo jej rodziców zostało zawarte w 1515 r. kilkanaście tygodni po tym, jak Maria Tudor została wdową – jej pierwszy mąż, król Francji Ludwik XII, zmarł 1 stycznia 1515 r.[3] Takie zachowanie na krótko skonfliktowało Marię z bratem, królem Anglii Henrykiem VIII Tudorem[3].
Matką chrzestną Frances została Maria I Tudor, córka Henryka VIII i Katarzyny Aragońskiej[4]. Obie kuzynki w młodości spędzały ze sobą wiele czasu i były przyjaciółkami[4].
Maria Tudor utraciła dobry kontakt z bratem pod koniec lat 20. XVI w., gdy stanowczo sprzeciwiła się jego działaniom mającym na celu unieważnienie jego małżeństwa z Katarzyną Aragońską, tym samym okazując dezaprobatę Annie Boleyn[5].
Młodość i małżeństwo edytuj
W 1533 r. z inicjatywy wuja Henryka VIII Frances poślubiła Henry'ego Greya, markiza Dorset[1]. Małżonkowie byli spokrewnieni – ich wspólnym przodkiem była królowa Elżbieta Woodville (Henryk był prawnukiem Tomasza Greya, starszego syna królowej i Johna Greya, jej pierwszego męża)[1]. Małżeństwo było raczej zgodne i szczęśliwe[6].
Frances w styczniu 1536 r. wzięła udział w skromnym pogrzebie Katarzyny Aragońskiej, z którą król rozstał się 3 lata wcześniej[7]. Maria Tudor, która w wyniku unieważnienia małżeństwa rodziców została uznana za dziecko nieślubne i utraciła tytuł królewny, nie mogła wziąć udziału w uroczystościach pogrzebowych swojej matki[7].
Frances urodziła pięcioro dzieci, jednak tylko trzy córki przeżyły dzieciństwo[8]:
- Jane Grey (12 października 1537 – 12 lutego 1554),
- Katarzyna Grey (25 sierpnia 1540 – 26 stycznia 1568),
- Maria Grey (1545 – 20 kwietnia 1578).
W stosunku do córek Frances nie przejawiała nadmiernych uczuć ani sentymentów, zwracała szczególną uwagę na ich maniery oraz wykształcenie[6]. Prawdopodobnie brakowało rodzinnej i ciepłej atmosfery, gdyż Frances była osobą o cierpkim i ponurym usposobieniu[6]. W 1547 r. swoją najstarszą córkę, Jane, wysłała na dwór do Katarzyny Parr, wdowy po Henryku VIII[9].
Henryk VIII mimo, że uznawał swoje córki Marię i Elżbietę za dzieci nieślubne, to dawał im pierwszeństwo przed Frances i Eleanor Brandon[10].
W 1551 r. po śmierci swoich przyrodnich braci Henry'ego i Charlesa została księżną Suffolk, gdyż John Dudley zdecydował, że tytuł księcia Suffolk odziedziczy z praw żony jej mąż Henry[8].
Matka królowej edytuj
W pierwszej połowie 1553 r. nagle zachorował niespełna 16-letni Edward VI Tudor. Zgodnie z Aktem o Sukcesji z 1544 r. wydanym przez Henryka VIII Tudora, w razie bezpotomnej śmierci jego jedynego syna – Edwarda – tron dziedziczy Maria I Tudor a następnie Elżbieta I. Młody król, przeczuwając swoją śmierć, być może pod wpływem jednego ze swych doradców – Johna Dudleya, zamierzał sam wyznaczyć swego następcę, a raczej następczynię, z braku męskich potomków wśród jego najbliższej rodziny[11].
Edward opracował instrukcję w sprawie sukcesji, w której wydziedziczył swoje dwie siostry z racji uznania ich w latach 30. XVI w. za dzieci nieślubne (małżeństwa Henryka VIII z Katarzyną Aragońską i Anną Boleyn zostały unieważnione)[11]. Córka Małgorzaty Tudor a zarazem kuzynka Edwarda i Frances – Małgorzata Douglas została wykluczona z linii sukcesji ze względu na wątpliwości co do legalności małżeństwa jej rodziców[11]. Z kolei królowa Szkocji Maria I Stuart (wnuczka Małgorzaty Tudor), była katoliczką, w dodatku zaręczoną z francuskim następcą tronu. Wybór padł na najstarszą córkę Frances – Jane, która była gorliwą protestantką[11].
Wobec takiego obrotu spraw Frances wraz z mężem podjęła współpracę z Johnem Dudleyem. Pospiesznie przygotowano ślub Jane z jednym z synów Johna, Guilfordem. Małżeństwo zostało zawarte 18 maja 1553 r. Jane była niechętna temu ślubowi, jednak została do niego zmuszona przez rodziców[11].
6 lipca 1553 r. Edward VI zmarł. 10 lipca 1553 r. Jane przybyła do Londynu, a Frances niosła tren jej sukni, której zielony kolor był nawiązaniem do barw dynastii Tudorów[12]. Lud jednak nie chciał zaakceptować Jane w roli królowej. 9 dni późnej Henryk Grey został zmuszony do zakomunikowania swojej córce, że przestała być królową[13].
Ostatnie lata życia edytuj
W lutym 1554 r. z rozkazu królowej Marii ścięto męża, zięcia i córkę Frances.
Frances ponownie wyszła za mąż rok później za swego koniuszego, Adriana Stokesa[14].
W kulturze edytuj
W filmie Lady Jane z 1986 r. w rolę księżnej Suffolk wcieliła się Sara Kestelman[15].
W literaturze postać Frances pojawia się w powieściach Alison Weir "Niewinna zdrajczyni" oraz Philippy Gregory "Zmierzch Tudorów".
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Antonia Fraser, Sześć żon Henryka VIII, 1996, s. 238, ISBN 83-7129-961-3.
- ↑ Antonia Fraser, Sześć żon Henryka VIII, 1996, s. 91, ISBN 83-7129-961-3.
- ↑ a b Antonia Fraser, Sześć żon Henryka VIII, 1996, s. 86, ISBN 83-7129-961-3.
- ↑ a b Linda Porter, Maria Tudor. Pierwsza królowa, 2013, s. 18, ISBN 978-83-89981-57-2.
- ↑ Linda Porter, Maria Tudor. Pierwsza królowa, 2013, s. 93, ISBN 978-83-89981-57-2.
- ↑ a b c Linda Porter, Maria Tudor. Pierwsza królowa, 2013, s. 224-225, ISBN 978-83-89981-57-2.
- ↑ a b Linda Porter, Maria Tudor. Pierwsza królowa, 2013, s. 122, ISBN 978-83-89981-57-2.
- ↑ a b Linda Porter, Maria Tudor. Pierwsza królowa, 2013, s. 224, ISBN 978-83-89981-57-2.
- ↑ Antonia Fraser, Sześć żon Henryka VIII, 1996, s. 480, ISBN 83-7129-961-3.
- ↑ Antonia Fraser, Sześć żon Henryka VIII, 1996, s. 311, ISBN 83-7129-961-3.
- ↑ a b c d e Helen Castor, Wilczyce. Angielskie królowe, 2015, s. 35-38.
- ↑ Linda Porter, Maria Tudor. Pierwsza królowa, 2013, s. 223-225, ISBN 978-83-89981-57-2.
- ↑ Linda Porter, Maria Tudor. Pierwsza królowa, 2013, s. 244-246, ISBN 978-83-89981-57-2.
- ↑ Linda Porter, Maria Tudor. Pierwsza królowa, 2013, s. 468, ISBN 978-83-89981-57-2.
- ↑ Lady Jane (1986) – Filmweb [online] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-17].