Jan Juriewicz Hlebowicz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
biblio., WP:SK
Linia 1:
'''Jan Juriewicz Hlebowicz v. Chlebowicz''' herbu [[Leliwa (herb szlachecki)|Leliwa]] (ur. [[1480]] – zm.[[1549]]) – [[kanclerz wielki litewski]] od [[1546]], [[województwo wileńskie (I Rzeczpospolita)|wojewoda wileński]] od [[1542]], [[województwo połockie|wojewoda połocki]] od [[1532]],[[wojewodowie witebscy|wojewoda witebski]] od [[1529]], [[starosta]] żyżmorski, raduński i mścisławski]] od [[1527]], [[marszałek litewski]] od [[1516]].
 
== Życiorys ==
Linia 5:
Niemirowiczem]] starał się odbić [[Siebież]], lecz przeprowadzona przez niego próba była nieudana. W grudniu tego samego roku wyjechał na czele poselstwa litewskiego do [[Moskwa|Moskwy]]. Udało mu się zawrzeć 5-letni rozejm, pozostawiający przy [[Litwa|Litwie]] [[Homel]], przy [[Moskwa|Moskwie]] zaś Siebież i całą prawie [[Siewierszczyzna|Siewierszczyznę]]. W [[1542]] wyjechał ponownie do Moskwy i zawarł układ o przedłużenie rozejmu na dalszych 7 lat. Po powrocie otrzymał starostwo [[Powiat bobrujski|bobrujskie]] i [[Powiat borysowski|borysowskie]], a [[5 maja]] [[1542]], wakujące od śmierci [[Olbracht Gasztołd|Olbrachta Gasztołda]], [[Województwo wileńskie (I Rzeczpospolita)|województwo wileńskie]].
 
Jan Hlebowicz był wrogiem rodziny [[Radziwiłłowie|Radziwiłłów]]. Po bezpotomnej śmierci [[Stanisław Gasztołd|Stanisława Gasztołda]] (grudzień [[1542]]) zastosował wobec pozostałej po Gasztołdzie wdowy - [[Barbara Radziwiłłówna|Barbary Radziwiłłówny]] - przepis z litewskiego prawa o całkowitej stracie mienia wygasłej rodziny na rzecz skarbu hospodarskiego. Pozostał sprzymierzeńcem królowej [[Bona Sforza|Bony]], zwalczanej przez litewskich separatystów. Z tego powodu został odosobniony wśród panów Rady, choć trzeba podkreślić że zajmował między nimi naczelne stanowisko. Na głośnym sejmie litewskim w [[Brześć|Brześciu]] ([[1544]]) jego obrona królowej spotkała się z powszechnym i burzliwym protestem. Mimo to Hlebowicz nie zawahał się wystąpić przeciwko oddaniu rządów na Litwie [[Zygmunt II August|Zygmuntowi Augustowi]] za życia ojca i obstawał za ściślejszym związkiem [[Litwa|Litwy]] z [[Korona Królestwa Polskiego|Koroną]]. Utworzył wraz z [[Jan Karol Chodkiewicz|Chodkiewiczami]] i [[OścikowiczowieOścikowicze|Ościkowiczami]] opozycję przeciwko rosnącym wpływom Radziwiłłów. Jednakże śmierć Hlebowicza ([[23 kwietnia]] [[1549]]) przeszkodziła mu stanąć do decydującej walki z [[Radziwiłłowie|Radziwiłłami]]. Pozostałe po nim urzędy oraz starostwo borysowskie otrzymał [[Mikołaj Radziwiłł Czarny]], którego nienawiść do Hlebowicza przeniosła się na pozostałą po nim wdowę.
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę
 
| nazwisko r = Spieralski
* Zd. Spieralski. '' Hlebowicz Jan h. Leliwa (ok. 1480–1549)'' / Polski Słownik Biograficzny. Wrocław — Warszawa — Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1961.— Tom IX/4. — Zeszyt 43. — S. 541–542
| imię r = Zdzisław
| autor r link = Zdzisław Spieralski
| tytuł = [[Polski Słownik Biograficzny]]
| wydawca = [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]], Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk
| miejsce = Wrocław - Warszawa - Kraków
| rok = 1961
| strony = 541–542
| rozdział = Hlebowicz Jan h. Leliwa (ok. 1480–1549)
| tom = IX/4 - zeszyt 43.
| język = pl
| odn = }}
 
{{Kanclerze wielcy litewscy}}