Ilir Meta: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
uzup., uźródł. |
|||
Linia 2:
|polityk = Ilir Meta
|pełne imię i nazwisko = Ilir Rexhep Meta
|data urodzenia =
|miejsce urodzenia = [[Çorovodë]]
|grafika =
|funkcja = [[Prezydent Albanii]]
|partia =
|od =
|do =
|poprzednik = [[Bujar Nishani]]
|
|
|2 partia = [[Socjalistyczny Ruch Integracji]]
|2 od = 10 września 2013
|2 do = 24 lipca 2017
|2 poprzednik = [[Jozefina Topalli]]
|2 następca =
|
▲ |4 funkcja = {{flaga|ALB}} [[Premierzy Albanii|Premier Albanii]]
|4 partia = [[Socjalistyczna Partia Albanii]]
|4 od =
|4 do =
|4 poprzednik = [[Pandeli Majko]]
|4 następca = [[Pandeli Majko]]
|commons = Category:Ilir Meta
}}
'''Ilir Rexhep Meta''' (ur. [[24 marca]] [[1969]] w [[Okręg Skrapar|Skrapar]]<ref name="bio">{{Cytuj stronę|url=https://www.cidob.org/biografias_lideres_politicos/europa/albania/ilir_meta|tytuł=Ilir Meta|opublikowany=cidob.org|data dostępu=2021-09-17|język=es}}</ref>) – [[Albania|albański]] polityk,
== Życiorys ==
W 1992 ukończył ekonomię polityczną na [[Uniwersytet Tirański|Uniwersytecie Tirańskim]], odbywał też studia podyplomowe na tej uczelni<ref name="bio"/><ref name="cv"/>. Na początku lat 90. należał do współzałożycieli organizacji FRESSH, która stała się młodzieżówką [[Socjalistyczna Partia Albanii|Socjalistycznej Partii Albanii]]. Pełnił w tej organizacji funkcje wiceprzewodniczącego (1992–1995) oraz przewodniczącego (1995–2001). W 1992 z ramienia postkomunistów po raz pierwszy uzyskał mandat deputowanego do albańskiego parlamentu. od tego czasu z powodzeniem ubiegał się o poselską reelekcję w każdych kolejnych wyborach do 2013 włącznie<ref name="cv"/>.
W ramach Socjalistycznej Partii Albanii pełnił funkcję członka prezydium (1993–2003), wiceprzewodniczącego (1993–1996), przewodniczącego stołecznych struktur (1997–1998) oraz sekretarza do spraw kontaktów międzynarodowych (1994–1996)<ref name="cv"/>. W marcu 1998 został sekretarzem stanu do spraw integracji europejskiej w resorcie spraw zagranicznych. W październiku tegoż roku nowy premier [[Pandeli Majko]] powierzył mu funkcje wicepremiera oraz ministra do spraw koordynacji polityki rządu<ref name="bio"/><ref name="cv"/>. W październiku 1999 urzędujący premier przegrał z [[Fatos Nano|Fatosem Nano]] wybory na przewodniczącego partii, po czym ustąpił ze stanowiska. Lider postkomunistów na nowego premiera rekomendował Ilira Metę, który urząd ten objął 29 października 1999. Socjaliści zwyciężyli w następnych wyborach z 2001, 12 września tegoż roku Ilir Meta utworzył swój drugi gabinet. Podał się do dymisji już pod koniec stycznia 2002 – głównie za sprawą wewnątrzpartyjnych rozgrywek inicjowanych przez Fatosa Nano<ref name="bio"/>; zakończył urzędowanie 22 lutego<ref name="zar"/>.
Gdy w lipcu 2002 na czele kolejnego rządu stanął Fatos Nano, w ramach likwidacji sporów partyjnych mianował Ilira Metę na funkcje wicepremiera oraz ministra spraw zagranicznych<ref name="bio"/>. Polityk zrezygnował z nich po kolejnym konflikcie w lipcu 2003<ref name="bio"/>. W latach 2003–2004 zasiadał w międzynarodowej komisji do spraw Bałkanów, którą kierował [[Giuliano Amato]]<ref name="cv"/>. We wrześniu 2004 powołał nowe ugrupowanie pod nazwą [[Socjalistyczny Ruch Integracji]]<ref name="bio"/><ref name="cv"/>, którym kierował do 2017<ref name="zar"/>. Partia w wyborach w 2005 i 2009 uzyskiwała po kilka mandatów. Po drugich z tych wyborów Ilir Meta wprowadził LSI do koalicji z centroprawicową [[Demokratyczna Partia Albanii|Demokratyczną Partią Albanii]]. W drugim gabinecie [[Sali Berisha|Salego Berishy]] był wicepremierem (od września 2009 do stycznia 2011), ministrem spraw zagranicznych (od września 2009 do września 2010) oraz ministrem gospodarki (od września 2010 do stycznia 2011)<ref name="bio"/><ref name="cv"/>. Ustąpił z funkcji rządowych w atmosferze skandalu po tym, jak jego poprzednik w resorcie gospodarki, polityk LSI [[Dritan Prifti]], opublikował nagranie z 2010 przedstawiające, jak Ilir Meta miał naciskać w sprawach kontraktów i koncesji. Zrezygnował następnie z immunitetu poselskiego, a w 2012 został uniewinniony w postępowaniu sądowym z braku dowodów przestępstwa<ref name="bio"/>.
Ilir Meta pozostał przewodniczącym parlamentu. W 2017 został wysunięty jako kandydat rządzącej koalicji na prezydenta. Demokraci zapowiedzieli bojkot tych wyborów, w związku z czym w pierwszych trzech turach (z 19, 20 i 27 kwietnia) nie przeprowadzono głosowania nad żadnym kandydatem (wymagana była wówczas większość 84 głosów w parlamencie)<ref name="bio"/>. Został wybrany na prezydenta w czwartej rundzie z 28 kwietnia, otrzymując 87 głosów deputowanych<ref>{{Cytuj stronę|tytuł=Albania MPs Elect Speaker Meta as President|data=27 kwietnia 2017|opublikowany=balkaninsight.com|url=https://balkaninsight.com/2017/04/28/parliament-speaker-ilir-meta-elected-albania-president-04-28-2017/|data dostępu=2021-09-18|język=en}}</ref>. Zrezygnował następnie z funkcji parlamentarnych i partyjnych<ref name="bio"/>. Urząd prezydenta objął 24 lipca 2017<ref name="zar">{{Cytuj stronę|url=http://zarate.eu/albania.htm|tytuł=Leaders of Albania|opublikowany=zarate.eu|data dostępu=2021-09-17|język=en}}</ref>.
Wiosną 2021 socjaliści zainicjowali procedurę [[impeachment]]u, zarzucając prezydentowi naruszenie konstytucji poprzez brak neutralności w czasie kampanii przed wyborami parlamentarnymi z kwietnia tegoż roku. 9 czerwca Zgromadzenie Albanii (ustępującej kadencji) większością 104 głosów uchwaliło usunięcie z urzędu Ilira Mety, który procedurę tę uznał za bezprawną. Sprawę przekazano do [[Sąd Konstytucyjny (Albania)|Sądu Konstytucyjnego]], posiadającego uprawnienie do ostatecznego zatwierdzenia tej decyzji<ref>{{Cytuj stronę|url=https://www.dw.com/en/albania-parliament-impeaches-president-ilir-meta-removes-him-from-office/a-57830015|tytuł=Albania parliament impeaches President Ilir Meta, removes him from office|data=9 czerwca 2021|opublikowany=dw.com|data dostępu=2021-09-17|język=en}}</ref>.
== Życie prywatne ==
Żonaty z polityk [[Monika Kryemadhi|Moniką Kryemadhi]]<ref>{{Cytuj stronę|url=https://kohajone.com/monika-kryemadhi-nuk-do-te-jem-zonje-e-pare-por-deputete-e-lsi/|tytuł=Monika Kryemadhi: Nuk do të jem Zonjë e Parë, por deputete e LSI|data=28 kwietnia 2017|opublikowany=kohajone.com|data dostępu=2021-09-18|język=sq}}</ref>, która przejęła w 2017 kierownictwo LSI<ref name="bio"/>. Ma syna Besara oraz córki Borę i Erę<ref name="cv">{{Cytuj stronę|url=https://web.archive.org/web/20210609190520/https://president.al/en/biografia/|tytuł=Ilir Meta – The President of the Republic of Albania|opublikowany=president.al|data dostępu=2021-09-18|język=en}}</ref>. Posługuje się językiem angielskim i włoskim<ref name="cv"/>.
== Przypisy ==
Linia 53 ⟶ 54:
{{SORTUJ:Meta, Ilir}}
[[Kategoria:Premierzy Albanii]]▼
[[Kategoria:Albańscy ministrowie spraw zagranicznych]]
▲[[Kategoria:Premierzy Albanii]]
[[Kategoria:Prezydenci Albanii]]
[[Kategoria:Politycy Socjalistycznego Ruchu Integracji]]
[[Kategoria:Przewodniczący Zgromadzenia Albanii]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1969]]▼
[[Kategoria:Wicepremierzy Albanii]]
▲[[Kategoria:Urodzeni w 1969]]
| |||