Stanisław Biegański (pijar)
Paweł Stanisław Biegański (ur. 25 stycznia 1860 w Krakowie, zm. 3 kwietnia 1913 tamże) – polski duchowny katolicki, pijar, historyk zakonu, działacz filatelistyczny.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce pochówku | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Prezbiterat |
1886 |
Życiorys
edytujStudia teologiczne odbył na Uniwersytecie Jagiellońskim. Do zakonu pijarów wstąpił w 1881, na kapłana został wyświęcony w 1886. Przez wiele lat związany był z krakowskim kolegium pijarów: w latach 1887–1889 kierował konwiktem (rektorem kolegium był w tym czasie Adam Słotwiński), potem był nauczycielem kolegium, wreszcie objął kierownictwo szkoły przygotowawczej do gimnazjum.
Jako historyk zajmował się szkołami pijarskimi i dorobkiem Stanisława Konarskiego. Wydał też kilka żywotów świętych i modlitewników, zajmował się przekładami z włoskiego i niemieckiego. Z prac o Konarskim wymienić można: Poczet prac ks. Stanisława Konarskiego S.P. (1896), Konarsciana. Zbiór dokumentów odnoszących się do życia i działalności ks. Stan. Konarskiego S.P. (zeszyt 1, Mikołów 1897), Poczet autorów, którzy o St. Konarskim pisali[1]. Na uczczenie dwusetnej rocznicy urodzin Ks. Stanisława Konarskiego S.P. (Kraków 1900), przekład Wybrane poezje A. M. Duriniego arcybiskupa ancyrańskiego nuncjusza w Polsce o Stanisławie Konarskim (Kraków 1885). Dziejom szkół pijarskich Biegański poświęcił prace: Wiadomość o Polakach, którzy kształcili się w Kolegium Nazareńskim Pijarów w Rzymie ("Kwartalnik Historyczny", 1897) oraz Szkoły pijarskie w Polsce[2] ("Muzeum", 1897, także jako osobna odbitka "na pamiątkę 300 letniej rocznicy istnienia Zgromadzenia ks. Pijarów", Lwów 1898). W tej ostatniej rozprawie omówił założenie zakonu przez Józefa Kalasancjusza i sprowadzenie pijarów do Polski, przedstawił wykaz wszystkich kolegiów pijarskich w Polsce wraz z datami utworzenia i zamknięcia, a także omówił stan szkolnictwa zakonnego przed i po reformie Konarskiego. Przy okazji beatyfikacji pijara Pompiliusza Pirottiego ogłosił jego biografię (Kraków 1890), podobnie po kanonizacji Piotra Fouriera z zakonu kanoników regularnych laterańskich spolszczył (w oryginale włoski) i wydał żywot nowego świętego (Kraków 1897). Napisał też hagiografie Franciszka z Asyżu (Bogucice 1893) i Jana Bożego (Mikołów 1893)[3] oraz rys historyczny parafii w Bogucicach (Matka Boska łaskami słynąca w Bogucicach i krótka historia tejże parafii[4], Mikołów 1893). Przygotował do wydania zbiór modlitw maryjnych Weź w Twą opiekę (Kraków 1888) oraz obszerny modlitewnik z pieśniami Anioł Stróż prawowiernego katolika (Mikołów 1900). Prawdopodobnie był też autorem kilku innych modlitewników oraz pracy Katolicki rok kościelny, czyli objaśnienie świąt, obrządków i ceremonii kościelnych[5] (Mikołów 1897).
Ks. Biegański był również zasłużonym działaczem młodego polskiego ruchu filatelistycznego. Działał w Związku Polskich Zbieraczy Znaczków Pocztowych (był pierwszym prezesem), potem był członkiem i działaczem, a od 1902 prezesem Kółka Filatelistów Polskich w Krakowie. W krakowskim klasztorze pijarów organizował spotkania filatelistów. Wystawiał swoje zbiory. Z tematyki pocztowej ogłosił m.in. Poczta w dawnej Polsce (1894), Kartka do dziejów poczty w Krakowie (1899). Pisał na łamach miesięcznika "Polski Filatelista". Zasłużył się w staraniach o zjednoczenie i rozwój polskiej filatelistyki.
Pochowany został na cmentarzu Rakowickim, jego grób odnaleźli i odnowili na początku lat 60. XX wieku członkowie Pijarskiego Koła Naukowego, kierowanego przez ojca Innocentego Bubę.
Przypisy
edytuj- ↑ Poczet autorów którzy o St. Konarskim pisali [online], polona.pl [dostęp 2020-10-02].
- ↑ Szkoły pijarskie w Polsce : na pamiątkę 300-ej rocznicy istnienia Zgromadzenia Ks. Pijarów [online], polona.pl [dostęp 2020-10-02].
- ↑ Stanisław Biegański, Żywot św. Jana Bożego założyciela Zakonu Braci Miłosierdzia, Mikołów: Zgromadz. Braci Miłosiernych, [1893].
- ↑ Matka Boska łaskami słynąca w Bogucicach i krótka historya tejże parafii. [online], polona.pl [dostęp 2020-10-02].
- ↑ Katolicki rok kościelny czyli Objaśnienie świąt, obrzędów i ceremonii kościelnych [online], polona.pl [dostęp 2020-10-02].
Bibliografia
edytuj- Marian Banaszak, Biegański Paweł Stanisław (1860–1913), pijar, historyk Kościoła, w: Słownik polskich teologów katolickich, tom I: A-G [do 1918] (pod redakcją Hieronima Eugeniusza Wyczawskiego), Warszawa 1981, s. 137–138
- Gerard Brumirski, Wspomnienie o o. Janie Innocentym Bubie Sch.P. – badaczu uczestnictwa pijarów polskich w historii nauki i kultury, w: Wkład pijarów do nauki i kultury w Polsce XVII–XIX wieku (redakcja naukowa Irena Stasiewicz-Jasiukowa), Warszawa–Kraków 1993, s. 30
- Encyklopedia filatelistyki (redaktor naczelny Tadeusz Hampel), Warszawa 1993, s. 51, 260, 439, 656
- Słownik biograficzny filatelistów polskich (opracowali Henryk Białek, Marian Chabowski), Warszawa [1998], s. 22
- Roman Stępień, Biegański Stanisław (1860–1913), w: Słownik biograficzny polskiej historii wychowania (pod redakcją Andrzeja Meissnera i Władysławy Szulakiewicz), Toruń 2008, s. 91–93
Linki zewnętrzne
edytuj- Dzieła Stanisława Biegańskiego w bibliotece Polona