Stanisław Kończykowski

polski elektrotechnik

Stanisław Kończykowski (ur. 1 kwietnia 1891 w Warszawie, zm. 12 stycznia 1985 tamże) – elektrotechnik polski, profesor Politechniki Warszawskiej i Łódzkiej, członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

Stanisław Kończykowski
Data i miejsce urodzenia

1 kwietnia 1891
Warszawa

Data i miejsce śmierci

12 stycznia 1985
Warszawa

Zawód, zajęcie

elektrotechnik

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

profesor

Edukacja

Państwowy Uniwersytet Politechniczny w Sankt Petersburgu
Politechnika Lwowska
Politechnika Warszawska

Dzieci

Henryk Kończykowski

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Grób Jerzego Kończykowskiego i Stanisława Kończykowskiego na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Życiorys

edytuj

Urodził się w rodzinie Ludwika (zm. 1915), prawnika[1], pracownika bankowości, i Olgi z domu Klawer. Uczęszczał do gimnazjum W. Wróblewskiego w Warszawie i gimnazjum realnego w Petersburgu. Studiował elektrotechnikę w Instytucie Elektrotechnicznym w Petersburgu (1909–1912), Szkole Politechnicznej we Lwowie (1913–1914), Wyższej Szkole Technicznej w Moskwie (1914–1915) i na Politechnice Warszawskiej (1917–1919, 1920–1922); wśród jego profesorów byli Aleksander Rothert i Mieczysław Pożaryski. Przez wiele lat pracował w koncernie „Siła i Światło”, był głównym inżynierem firmy „Sieci Elektryczne” wchodzącej w skład koncernu (1923–1924), głównym inżynierem koncernu (1924–1934), dyrektorem koncernu (1934–1944).

Zajmował się także pracą dydaktyczną. Od 1922 był pracownikiem Katedry Urządzeń Elektrycznych Politechniki Warszawskiej[2], kolejno starszym asystentem (1922–1931) i p.o. kierownika[2] (1931–1939)[3], a po kilkuletniej przerwie kierownikiem (1948–1951). Kierował również Katedrami Elektrowni (1951–1958) i Elektroenergetyki (1958–1961) tej uczelni. W latach 1945–1948 był profesorem zwyczajnym i kierownikiem Katedry Elektroenergetyki Politechniki Łódzkiej, w 1945 także dziekanem Wydziału Elektrycznego. Ponadto prowadził wykłady w Państwowej Szkole Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie (1933–1939), a w czasie okupacji w tajnej Politechnice Warszawskiej i Państwowej Wyższej Szkole Technicznej w Warszawie (1941–1944).

W 1951 został członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Był w gronie członków założycieli Stowarzyszenia Elektryków Polskich (1919) oraz Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej (1961, członek honorowy 1964[4]).

Brał udział w I powstaniu śląskim i wojnie polsko-bolszewickiej. W czasie II wojny światowej należał do AK.

Był mężem Heleny z Trautsoltów (zm. 1977)[1], ojcem żołnierza batalionu Zośka, Henryka Kończykowskiego[5].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera C-6-11,12)[1].

Dorobek naukowy

edytuj

W pracy naukowej zajmował się elektroenergetyką, elektryfikacją, systemami i urządzeniami elektrycznymi. Zaprojektował elektrownie w Poznaniu, Brześciu nad Bugiem i Lublinie, kierował ich budową. W latach 30. kierował budową pierwszej w Polsce linii przesyłowej 35 kV „Zagłębie-Częstochowa”.

Opublikował m.in.:

  • Elektrownia cieplna jako całość (1928).
  • Wykres kołowy układu elektroenergetycznego i jego zastosowania (1947).
  • Zwis przy zerwaniu przewodu, zawieszonego na izolatorach wiszących (1947).
  • Linie napowietrzne (1949–1950).
  • Konstrukcje wsporcze linii napowietrznych (1951, z Bolesławem Mayzlem).
  • Obliczanie sieci elektroenergetycznych (1953–1962, 3 tomy).
  • Podstawy teorii zwarć w układach elektroenergetycznych (1960–1961, 2 części, z Januszem Bursztyńskim).
  • Zwarcia w układach elektroenergetycznych (1965, z Januszem Bursztyńskim).
  • Podstawy stateczności elektromechanicznej układów elektroenergetycznych (1966).
  • Podstawy stabilności układów elektroenergetycznych (1974).

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Cmentarz Stare Powązki: KOŃCZYKOWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-01].
  2. a b Historia Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej w latach 1915–1952 HTML.
  3. NIEKTÓRE INFORMACJE. i15.p.lodz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-21)]. HISTORYCZNE DOTYCZĄCE OŚWIETLENIA ELEKTRYCZNEGO W POLITECHNICE ŁÓDZKIEJ.
  4. Członkowie Honorowi PTETIS [online] [dostęp 2024-02-22] (pol.).
  5. Archiwum Historii Mówionej. Wywiad z Henrykiem Kończykowskim. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2011-04-29].
  6. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. Nr 0/201 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.

Bibliografia

edytuj
  • Biogramy uczonych polskich, Część IV: Nauki techniczne, Wrocław 1988.