Stanisław Skowron (biolog)
Stanisław Teofil Skowron (ur. 27 kwietnia 1900 w Łoniowie, zm. 28 maja 1976 w Krakowie) – polski biolog i embriolog, popularyzator nauki.
| Data i miejsce urodzenia |
27 kwietnia 1900 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 maja 1976 |
| profesor | |
| Alma Mater | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujStudiował biologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1918–1923, w 1923 otrzymał stopień naukowy doktora. Był asystentem w zakładzie anatomii u Henryka Ferdynanda Hoyera i w zakładzie biologii i embriologii u Emila Godlewskiego. Wyjeżdżał za granicę dzięki przyznanemu mu stypendium Fundacji Rockefellera. W 1928 habilitował się.
Podczas II wojny światowej dostał się do niewoli niemieckiej (Sonderaktion Krakau), był więziony w obozach Sachsenhausen i Dachau.
Od 1945 do 1947 był zastępcą profesora na Uniwersytecie Jagiellońskim, od 1947 do 1954 profesor nadzwyczajny i kierownik Zakładu Biologii i Embriologii UJ. Był organizatorem i kierownikiem Zakładu Zoologii Doświadczalnej PAN[1].
Przed II wojną światową Skowron był zwolennikiem eugeniki; postulował wprowadzenie przymusowej sterylizacji więźniów i chorych psychicznie. Po 1945 roku odrzucał osiągnięcia zachodniej genetyki, stając się jednym z czołowych polskich zwolenników i propagatorów łysenkizmu[2]. W 1952 r. został członkiem korespondentem PAN[3]. W 1955 r. otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia za prace nad regeneracją tkanki[4].
Opublikował m.in. Biologiczna szkoła krakowska (tom 182 serii wydawniczej Omega, 1970).
Od 1923 był mężem Heleny z Jasiców (1899–1983)[5].
Zmarł w Krakowie, spoczywa obok żony na cmentarzu Rakowickim (kwatera GD-wsch-12)[6][7].
Odznaczenia
edytuj- Medal 10-lecia Polski Ludowej (14 stycznia 1955)[8]
Przypisy
edytuj- ↑ Maria Jordan, „Skowron Stanisław Teofil (1900–1976)”., [w:] Słownik biologów polskich, Stanisław Feliksiak (red.), Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 490–491, ISBN 83-01-00656-0, OCLC 835877296.
- ↑ Przyczynek do myśli eugenicznej i łysenkizmu w polskiej biologii okresu międzywojennego i w latach powojennych, w: Magdalena Gawin, Kamila Uzarczyk (red.) Eugenika, biopolityka, państwo. Warszawa: Neriton, 2010, s. 187-204
- ↑ Członkowie PAN - Skowron Stanisław pan.pl [dostęp 2024-06-14].
- ↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-06-14].
- ↑ Stanisław Teofil Skowron M.J. Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2024-06-14].
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2024-06-14].
- ↑ Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803–2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 261, ISBN 978-83-233-4527-5.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 112, poz. 1450 - Uchwała Rady Państwa z dnia 14 stycznia 1955 r. nr 0/126 - na wniosek Prezesa Polskiej Akademii Nauk.