Stanisław Wysocki (inżynier)

polski inżynier (kolejnictwo), malarz

Stanisław Wysocki (ur. 14 kwietnia 1805 w Busku, zm. 21 maja 1868 w Warszawie[1]) – polski inżynier, projektant i główny inżynier budowy Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, malarz[2].

Stanisław Wysocki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

14 kwietnia 1805
Busko-Zdrój

Data śmierci

21 maja 1868

Zawód, zajęcie

projektant i główny inżynier budowy Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, malarz

Narodowość

polska

Grób inżyniera Stanisława Wysockiego – projektanta i głównego inżyniera budowy Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej w Alei Katakumbowej na Starych Powązkach w Warszawie. Nagrobek po renowacji.

Życiorys

edytuj

Syn nauczyciela gimnazjalnego Tomasza Wysockiego i Katarzyny z d. Rudzkiej. Brat kompozytora Kacpra Wysockiego. Absolwent Gimnazjum Św. Anny w Krakowie[1]. Ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim – filozofię, budownictwo i miernictwo. Uczył się malarstwa i raz wystawił swoje prace. W roku 1830 powołany na inżyniera Banku Polskiego. W powstaniu listopadowym porucznik w Gwardii Narodowej. Z ramienia Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji regulował rzeki Nidę i Kamienną[2]. Po upadku powstania podjął ponownie pracę inżyniera w Banku Polskim[1] (w tym okresie Bank Polski prowadził oprócz działalności bankowej również inwestycje drogowe i przemysłowe, stąd zatrudnianie inżynierów[3]). W roku 1834 kierował budową spichrzów we Włocławku. Od roku 1835 naczelny inżynier Banku Polskiego. W 1839 roku został głównym inżynierem budowy drogi żelaznej Warszawa-Wiedeń, od 1844 był członkiem zarządu tejże drogi. Od 1857 roku był inspektorem głównym dróg żelaznych w Królestwie Polskim. W trakcie powstania styczniowego ostro upomniany za brak przeciwdziałania pomocy kolejarzy powstaniu. W roku 1865 przeszedł na emeryturę. Doradca techniczny Kolei Warszawsko-Terespolskiej[2].

Założył pierwszą w Polsce fabrykę asfaltu[2].

Zmarł 21 maja 1868 roku. Jego grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie przed katakumbami (kwatera 22/23)[4].

Publikacje

edytuj
  • O robotach smołowcowych z rycinami (1838)
  • O brukach (1838)
  • O kolei Warszawsko-Wiedeńskiej (1859)
  • O kolei Warszawsko-Bydgoskiej z mapami (1860)[2]

Upamiętnienie

edytuj
  • S. Wysocki jest patronem Zespołu Szkół im. inż. Stanisława Wysockiego w Warszawie[5].

Bibliografia

edytuj
  • Karpiński A.: Stanisław Wysocki projektant i budowniczy Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, Muzeum Kolejnictwa, Warszawa 1995
  • Paszke A., Jerczyński M., Koziarski S.: 150 lat Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, Centralna Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych, 1995

Przypisy

edytuj
  1. a b c Moczulski M., 2020: Stanisław Wysocki - projektant i budowniczy Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Mówią Wieki, 8: 23
  2. a b c d e S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia).
  3. Paszke A., 2020: Jak powstawała wiedenka. Mówią Wieki, 8, s. 6
  4. Cmentarz Stare Powązki: Teofila Wysocka, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-06-14].
  5. Strona szkoły