Stefan Angielski
Stefan Zygmunt Angielski (ur. 6 stycznia 1929 w Lubomlu[1], zm. 22 kwietnia 2022[2]) – lekarz, profesor nauk medycznych, członek Polskiej Akademii Nauk, kawaler Orderu Odrodzenia Polski.
| Data i miejsce urodzenia |
6 stycznia 1929 |
|---|---|
| Data śmierci |
22 kwietnia 2022 |
| profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: biochemia kliniczna | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1958 |
| Habilitacja |
1963 |
| Profesura |
1973 |
| Polska Akademia Nauk | |
| Status |
członek rzeczywisty |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Urodził się jako syn policjanta Juliana Angielskiego[3], zamordowanego w 1940 przez NKWD[4][3]. Studiował kierunek lekarski w Akademii Medycznej w Gdańsku w latach 1949[5] – 1954[6]. Cztery lata później otrzymał stopień naukowy doktora nauk medycznych[7] na podstawie rozprawy doktorskiej pt. „Aminokwasy moczu bliźniąt jedno i dwujajowych”. W 1963 roku podniesiono go do godności doktora habilitowanego za dysertację pt. „Działanie i przemiana kwasu maleinowego w nerce”. Tytuł profesora nadzwyczajnego nadano mu w 1973, a zwyczajnego w 1980[8].
Był specjalistą w zakresie biochemii klinicznej i patobiochemii nerek. Od 1989 członek korespondent, a od 2002 – członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk[9]. Kierownik Zespołu Nefrologii Komórkowej i Molekularnej Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN i Akademii Medycznej w Gdańsku. Członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, a także Ukraińskiej Akademii Nauk i Europejskiej Akademii Nauki i Sztuki[10].
Pełnił funkcję rektora Akademii Medycznej w Gdańsku[11](1990–1993)[12] i Powiślańskiej Szkoły Wyższej w Kwidzynie[6].
Był organizatorem pierwszego polskiego Zakładu Biochemii Klinicznej. Wdrożył na studiach medycznych diagnostykę laboratoryjną[13]. Współinicjował także powołanie Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego[12].
Był członkiem Wojewódzkiego Oddziału Związku Sybiraków w Gdańsku. Jako prezes tej organizacji zainicjował w 1992 r. fundusz o nazwie „Stypendium sybirackie”[4][5].
W 2020 otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego[12].
Został pochowany na gdańskim cmentarzu Srebrzysko (rejon VI, kolumbarium II-D-1)[14].
Nagrody i odznaczenia edytuj
- 1998 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w działalności naukowej oraz zasługi w pracy dydaktycznej.
- 1998 – Medal Komisji Edukacji Narodowej za szczególne zasługi dla oświaty i wychowania.
- 1990 – Nagroda Naukowa Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza[13].
- Medal Polskiego Towarzystwa Hematologów i Transplantologów.
- Distinguished Medal Kidney Foundation USA
Niektóre publikacje edytuj
- Jan Sznajd, Stefan Angielski (red.), Biochemia kliniczna w praktyce lekarskiej, Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1983, ISBN 83-200-0606-6, OCLC 749731018.
- Stefan Angielski, Zenon Jakubowski, Marek H. Dominiczak (red.), Biochemia kliniczna, Gdańsk: Wydaw. Perseusz, 1996, ISBN 83-902138-0-X, OCLC 749354867.
- Andrzej Januszewicz, Stefan Angielski (red.), Nadciśnienie tętnicze, wyd. 2, Kraków: Medycyna Praktyczna, 2004, ISBN 83-89015-91-9, OCLC 749872747.
- Andrzej Książek i inni red., Nefrologia, Lublin: Czelej, 2004, ISBN 83-89309-36-X, OCLC 749724488.
Przypisy edytuj
- ↑ Angielski Stefan Zygmunt, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-03-24].
- ↑ Zmarł prof. Stefan Zygmunt Angielski, wybitny naukowiec i nauczyciel akademicki. gdansk.pl. [dostęp 2022-04-23].
- ↑ a b l, Uroczystości 80. rocznicy ludobójstwa NKWD na Polakach. Prof. Angielski wspomina zesłanie [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 2022-03-24].
- ↑ a b Dla przyszłości z myślą o przeszłości [online], niedziela.pl [dostęp 2022-03-24].
- ↑ a b Ewa Łojkowska, Laudacja na uroczystość wręczenia Profesorowi Stefanowi Angielskiemu dyplomu doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk [2020].
- ↑ a b Prof. zw. dr hab. czł. rzecz. PAN Stefan Zygmunt Angielski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2022-03-25].[martwy link]
- ↑ ANGIELSKI STEFAN ZYGMUNT – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2022-03-24].
- ↑ Janusz Ostrowski, Bolesław Rutkowski, Poczet Członków Honorowych Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego. Część XXXII — Profesor Stefan Angielski, „Forum Nefrologiczne”, 13 (4), 2020, s. 240, ISSN 1899-3338.
- ↑ ANGIELSKI, Stefan [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN, 1 września 2021 [dostęp 2023-02-01] (pol.).
- ↑ Powiślańska Szkoła Wyższa | ul. 11-go Listopada 29, 82-500 Kwidzyn - prof. dr hab. Stefan Angielski - Rektor Powiślańskiej Szkoły Wyższej w latach 2007-2019 [online], psw.kwidzyn.edu.pl [dostęp 2022-03-24].
- ↑ "Znani nieznani". Przywrócić pamięci. Urząd Miejski w Gdańsku, 2004-07-28. [dostęp 2007-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-05)]. (pol.).
- ↑ a b c Gdański Uniwersytet Medyczny: Profesor Stefan Angielski doktorem honoris causa UG [online], gumed.edu.pl [dostęp 2022-03-24].
- ↑ a b l, Prof. zw. dr hab. Stefan Angielski laureat Nagrody Heweliusza 1990 [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 2022-03-24].
- ↑ Stefan Zygmunt Angielski. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2022-10-22].
Bibliografia edytuj
- Prof. zw. dr hab. czł. rzecz. PAN Stefan Zygmunt Angielski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2022-09-06].[martwy link]
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 grudnia 1996 r. o nadaniu orderów (M.P. z 1997 r. nr 13, poz. 104)
- Angielski, Stefan, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2022-09-06].
- Wyróżnienia PTHiT [online], Polskie Towarzystwo Hematologów i Transfuzjologów 9 [zarchiwizowane z adresu 2021-06-11].