Stefan Włodzimierz Maleszewski[a] (ur. 8 maja 1885 w Michniewie, zm. po 1945) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Stefan Maleszewski
Ilustracja
pułkownik artylerii pułkownik artylerii
Pełne imię i nazwisko

Stefan Włodzimierz Maleszewski

Data i miejsce urodzenia

8 maja 1885
Michniewo

Data śmierci

po 1945

Przebieg służby
Lata służby

1910–1911, 1914–1935, 1939–1945

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Szkoła Strzelań Artylerii

Stanowiska

komendant szkoły

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Zwycięstwa (międzyaliancki) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie)

Życiorys edytuj

Urodził się 8 maja 1885 w folwarku Michniewo, w ówczesnym powiecie kalwaryjskim guberni suwalskiej, w rodzinie Władysława i Heleny z Różańskich[5][6][7][8]. Był bratem Wiktora (1883–1941), prezydenta Wilna, posła na Sejm, podpułkownika lekarza Wojska Polskiego, i Zofii (ur. 1891), działaczki niepodległościowej, odznaczonej Medalem Niepodległości[9][10][11]. Mając 5 lat wyjechał z rodziną do Rosji. Gimnazjum ukończył w Niżnym Nowogrodzie[12]. W 1910 skończył studia na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Cesarskiego Uniwersytetu Charkowskiego[13]. W trakcie studiów należał do Związku Studentów Polaków[14]. Na przełomie 1910 i 1911 odbył obowiązkową służbę wojskową w rosyjskim 2 dywizjonie artylerii konnej w Suwałkach[12]. W 1911 został zatrudniony w Gminazjum w Łomży, w charakterze nauczyciela matematyki.

1 sierpnia 1914 został zmobilizowany do armii rosyjskiej[12]. W czasie I wojny światowej walczył jako chorąży w szeregach 18 dywizjonu moździerzy[15][16]. 29 września 1917 wstąpił do I Korpusu Polskiego w Rosji i został przydzielony do 2. baterii dywizjonu artylerii konnej[12]. Za męstwo i waleczność w walce z bolszewikami został odznaczony Amarantową Wstążką[12]. 30 czerwca 1918, po demobilizacji korpusu, wyjechał do matki w Wilnie (ojciec zmarł w czasie wojny)[12]. Następnie udał się do Warszawy, a we wrześniu objął posadę nauczyciela matematyki i gimnastyki realnym w Skierniewicach[12]. 1 listopada 1918 wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej i wziął udział w rozbrajaniu Niemców[12].

11 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego[12]. Walczył na wojnie z Ukraińcami, a następnie wojnie z bolszewikami[12]. Początkowo pełni służbę jako młodszy oficer 1. baterii 2 dywizjonu artylerii konnej, a następnie dowódca tejże baterii[17]. Wyróżnił się 26 czerwca 1920 w walce pod miasteczkiem Barbarów[12]. 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w artylerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[18].

25 lutego 1921 objął dowództwo 6 dywizjonu artylerii konnej we Lwowie[19][20][21][22] i sprawował je przez kolejnych sześć lat[23][24][25]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 50. lokatą w korpusie oficerów artylerii[26][27][28]. 16 marca 1927 prezydent RP nadał mu stopień pułkownika z dniem 1 stycznia 1927 i 7. lokatą w korpusie oficerów artylerii[29][30]. 10 czerwca 1927 zdał dowództwo dywizjonu i wyjechał do Bydgoszczy, gdzie objął dowództwo 15 pułku artylerii polowej[20][31][32]. W grudniu 1930 został mianowany komendantem Szkoły Strzelań Artylerii w Toruniu[33][34]. W czerwcu 1933 został mianowany członkiem Oficerskiego Trybunału Orzekającego[35]. Z dniem 31 sierpnia 1935 został przeniesiony w stan spoczynku[36]. Po zwolnieniu z wojska zmieszkał w Terespolu Pomorskim, gdzie nabył gospodarstwo rolne o powierzchni 25 ha[37].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 przebywał w Ośrodku Zapasowym Artylerii Lekkiej nr 8 w Skierniewicach[38]. 27 września 1939 dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w Oflagach: X A Sandbostel, X C Lubeka i VI B Dössell[38].

W 1927 ożenił się, miał córkę Helenę (ur. 12 lipca 1928) i syna Andrzeja (ur. 17 grudnia 1931)[39].

Ordery i odznaczenia edytuj

Uwagi edytuj

  1. W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Stefan I Maleszewski”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko[1], a mianowicie Stefana II Maleszewskiego (ur. 23 grudnia 1895 lub 6 stycznia 1896), porucznika rezerwy 13 pułku ułanów[2][3], odznaczonego Krzyżem Zasługi Wojsk Litwy Środkowej[4].

Przypisy edytuj

  1. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 806, 814.
  2. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 626, 703.
  3. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-06].
  4. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-06].
  5. Kolekcja ↓, s. 1, 4.
  6. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-06].
  7. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-06].
  8. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-06].
  9. a b M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276.
  10. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-06].
  11. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-06].
  12. a b c d e f g h i j k Kolekcja ↓, s. 4.
  13. Kolekcja ↓, s. 2.
  14. a b c Kolekcja ↓, s. 3.
  15. 18-й мортирный артиллерийский дивизион. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2024-04-06]. (ros.).
  16. a b c Малешевский Стефан. [w:] Памяти героев Великой войны 1914–1918 [on-line]. Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2024-04-06]. (ros.).
  17. Chytrzyński 1929 ↓, s. 3, 7, jako por. Stefan Malczewski.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 4 sierpnia 1920, s. 678.
  19. Chytrzyński 1929 ↓, s. 20.
  20. a b Mianowski 1930 ↓, s. 21.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 16 kwietnia 1921, s. 771.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 23 kwietnia 1921, s. 832.
  23. Spis oficerów 1921 ↓, s. 326.
  24. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 806.
  25. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 725.
  26. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 187.
  27. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 814.
  28. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 737.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 19 marca 1927, s. 91.
  30. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 448.
  31. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927, s. 147.
  32. a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 389.
  33. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931, s. 4.
  34. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 175, 813.
  35. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933, s. 127.
  36. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935, s. 87.
  37. Kolekcja ↓, s. 1–2.
  38. a b Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2024-04-06].
  39. Kolekcja ↓, s. 2, 4.
  40. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 18 lutego 1922, s. 106.
  41. Kolekcja ↓, s. 1.
  42. Chytrzyński 1929 ↓, s. 23.
  43. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-06].
  44. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 175.
  45. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 15 lipca 1922, s. 530, jako por. Stefan Maliszewski.
  46. Monitor Polski nr 260, poz. 634. 1928-11-10. [dostęp 2024-04-06].
  47. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 403.

Bibliografia edytuj