Stefan Przedpełski

polski inżynier technolog, wynalazca

Stefan Franciszek Przedpełski herbu Boleścic[1] (ur. 2 września 1865 w Nowej Wsi, zm. 25 sierpnia 1930 w Łodzi) – inżynier technolog, wynalazca w przemyśle tekstylnym, dyrektor przędzalni Spółki Akcyjnej „Ludwik Geyer” w Łodzi (1894–1930)[2].

Stefan Franciszek Przedpełski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 września 1865
Nowa Wieś

Data i miejsce śmierci

25 sierpnia 1930
Łódź

Pracodawca

Spółka Akcyjna „Ludwik Geyer” (1894-1930)

Życiorys

edytuj

Ukończył Wyższą Szkołę Rzemieślniczą w Łodzi[3], a następnie studia w Instytucie Technologicznym w Petersburgu (1882–1887), po których uzyskał tytuł inżyniera technologa. W latach 1887–1891 odbywał praktyki w przędzalniach bawełny łódzkich fabrykantów: Alfreda Biedermanna, Izraela Poznańskiego, Karola Scheiblera, a także w Zakładach Przemysłu Bawełnianego „Zawiercie”, pracując zarówno jako majster, jak i inżynier oddziałowy[2].

W latach 1891–1892 był kierownikiem przędzalni bawełny firmy Bułykin w Iwanowo-Wozniesieńsku, w 1892 zaś powrócił do Polski, gdzie pracował na tym samym stanowisku w firmie „Heinzel i Kunitzer”[2] w Widzewskiej Manufakturze[3]. W 1894 jako jeden z pierwszych Polaków w przemyśle bawełnianym osiągnął stanowisko dyrektora przędzalni – tę funkcję pełnił w Spółce Akcyjnej „Ludwik Geyer” w Łodzi i pozostawał na niej do końca życia[2].

Jako dyrektor w zakładach Geyera odpowiadał za modernizację przestarzałej przędzalni odpadowej oraz był projektantem u budowniczym wówczas jednej z najnowocześniejszych przędzalni średnioprzędnych. Był inicjatorem zastosowania w przemyśle włókienniczym urządzeń klimatyzacyjnych hydro- i termoregulacyjnych. Wprowadzał ulepszenia i pomysły racjonalizatorskie oraz opatentował wysokogatunkowe włosianki krawieckie w 1926, przyczyniając się do rezygnacji przedsiębiorstwa z importowania ich. Odpowiadał także za opracowanie technologii tkanin lotniczych i filtracyjnych oraz do produkcji opon samochodowych[2].

W 1926 w celu produkcji polskich tkanin technicznych założył spółkę „Tkalnia w Środzie”, której był głównym udziałowcem. Był współzałożycielem Sekcji Technicznej w Łodzi oraz łódzkiego oddziału Stowarzyszenia Technicznego[2].

Życie prywatne

edytuj

Był synem Walentego Przedpełskiego – administratora rolnego oraz Marii z domu Dębickiej. Jego żoną była Romualda z domu Włodzimierska, z którą miał 4 córki: Stefanię (ur. 1893), żonę inżyniera – Karola Bajera (ur. 1895), żonę inżyniera – B. Zaniewskiego, Julię (ur. 1897), żonę lekarza – Józefa Rosiewicza, Zofię (ur. 1903), żonę inżyniera – K. Wannera[2].

Został pochowany Starym Cmentarzu w Łodzi[2] w części rzymskokatolickiej[4].

Przypisy

edytuj
  1. Stefan Franciszek Przedpełski h. Boleścic (ID: psb.24494.1) [online], Sejm-Wielki.pl.
  2. a b c d e f g h Stefan Franciszek Przedpełski [online], ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2023-11-21] (pol.).
  3. a b Klemens Orchulski (red.), Z łódzkiej karty zasług. Trzydziestoletni jubileusz, „Łódź w Ilustracji. Dodatek niedzielny do „Kurjera Łódzkiego”” (1), Łódź: Kurjer Łódzki, 31 sierpnia 1924, 3 (14) [dostęp 2023-11-20].
  4. Stefan Przedpełski 22 September 1865 – 25 August 1930 w BillionGraves GPS Headstones [online], BillionGraves [dostęp 2023-11-21].