Stefan Torma (ur. 13 marca 1881 w Jaworowie, zm. 27 lipca 1924 w Warszawie) – podpułkownik taborów Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy.

Stefan Torma
podpułkownik taborów podpułkownik taborów
Data i miejsce urodzenia

13 marca 1881
Jaworów

Data i miejsce śmierci

27 lipca 1924
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1914–1924

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Wojskowa Wytwórnia Materiałów Taborowych

Stanowiska

kierownik wytwórni

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie)

Życiorys edytuj

Urodził się 13 marca 1881 w Jaworowie, w rodzinie Michała i Marii z Dymnickich[1]. Po ukończeniu szkoły średniej służył w austriackim 8 galicyjskim pułku ułanów (20 marca 1898 do 30 października 1901)[2]. Od 1910 pracował jako kierownik biura „Fabryki Nafty Waleriana Stawiarskiego i Spółka w Krośnie[2]. Był członkiem i instruktorem Związku Strzeleckiego[3].

17 września 1914 z grupą 200 ochotników wyjechał z Krosna do Legionów Polskich[2]. Początkowo dowodził 1. kompanią w batalionie Stanisława Collona-Walewskiego, a następnie tą samą kompanią w batalionie kpt. Tadeusza Andrzeja Terleckiego[2]. Od 15 października 1914 dowodził 9. kompanią III batalionu 3 pułku piechoty[2]. 20 października 1914 został mianowany porucznikiem[4]. 16 czerwca 1915 został przydzielony do Intendentury Legionów Polskich, 21 listopada tego roku do Komendy III Brygady LP na stanowisko referenta intendentury, a 1 marca 1916 do Komendy Legionów Polskich na stanowisko oficera prowiantowego[2]. 1 lipca 1916 awansował na kapitana prowiantowego[4]. Od 31 lipca 1916 kierował Piekarnią Polową LP[2][4]. Od 21 września 1917, po kryzysie przysięgowym, pełnił służbę w Polskim Korpusie Posiłkowym na stanowisku zastępcy dowódcy, a od 1 stycznia 1918 dowódcy taborów[2]. Po bitwie pod Rarańczą (15–16 lutego 1918) został aresztowany i osadzony obozie internowanych w Huszt[2]. Był jednym z oskarżonych w procesie legionistów w Marmaros-Sziget (8 czerwca – 2 października 1918)[2]. Po cesarskiej abolicji wyjechał do Warszawy[2].

5 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłego Polskiego Korpusu Posiłkowego, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia rotmistrza[5]. 14 listopada 1918 został przydzielony do Sekcji Gospodarczej Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[6]. 13 grudnia 1918, na własną prośbę („z powodu tragicznych przejść rodzinnych”[3]), został zwolniony z służby czynnej i zaliczony do rezerwy[7]. 27 listopada 1919 został powołany do służby czynnej i przydzielony do 1 Dywizji Legionów na stanowisko dowódcy taborów[8]. 22 grudnia 1919 został przeniesiony z Dowództwa Taborów 1 Dywizji Legionów do 1 szwadronu zapasowego taborów z pozostawieniem na dotychczasowym stanowisku dowódcy taborów 1 DLeg.[9].

W maju 1920 został przydzielony do Wojskowej Fabryki Wozów w Kielcach na stanowisko kierownika[3][2]. 30 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w Korpusie Wojsk Taborowych, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[10]. W kwietniu 1921 został przeniesiony do 7 dywizjonu taborów i przydzielony do Wojskowej Wytwórni Materiałów Taborowych w Poznaniu na stanowisko kierownika[11][12][3][13][14]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 10. lokatą w korpusie oficerów taborowych[15][16]. Zmarł 27 lipca 1924 w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie, „po długich i ciężkich cierpieniach”[14][17][3][18]. Trzy dni później został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[14][17].

Był żonaty z Barbarą z Kunyszów, z którą miał pięcioro dzieci: Antoniego Stanisława (ur. 4 czerwca 1907), podporucznika piechoty rezerwy Wojska Polskiego[19], Stefana Jana (ur. 15 maja 1910), Michała Hipolita (ur. 20 sierpnia 1912), podporucznika piechoty rezerwy Wojska Polskiego[20], Romana Rudolfa (ur. 1914) i Kamilę Helenę (ur. 9 sierpnia 1905)[17][2][13].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-15]..
  2. a b c d e f g h i j k l m Żołnierze Niepodległości : Torma Stefan. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-07-15].
  3. a b c d e Ś.p. ppłk Stefan Torma. „Polska Zbrojna”. 209, s. 5, 1924-08-01. Warszawa. .
  4. a b c Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 63.
  5. Dz. Rozp. MSWojsk. Nr 5 z 21 listopada 1918, poz. 62.
  6. Dz. Rozp. MSWojsk. Nr 6 z 27 listopada 1918, poz. 113.
  7. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 13 z 23 grudnia 1918, poz. 362.
  8. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 98 z 28 grudnia 1919, poz. 4213.
  9. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 99 z 29 grudnia 1919, poz. 4353.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 30 z 11 sierpnia 1920, s. 692.
  11. Spis oficerów 1921 ↓, s. 397.
  12. a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1034.
  13. a b Kartoteka ewidencji ludności 1870–1931. Archiwum Państwowe w Poznaniu. [dostęp 2023-06-01]..
  14. a b c Zgon ś.p. ppłk. Stefana Tormy. „Polska Zbrojna”. 207, s. 5, 1924-07-30. Warszawa. .
  15. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 281.
  16. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1039.
  17. a b c Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 207, s. 5, 1924-07-30. Warszawa. .
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 95 z 18 września 1924, s. 532.
  19. Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 137.
  20. Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 290.
  21. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
  22. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-07-15]..
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 stycznia 1923, s. 25.

Bibliografia edytuj