Stefania Jaworska
Stefania Jaworska z domu Klemensiewicz (ur. 13 września 1882[1][2] w Bieczu[1], zm. 18 listopada 1977[2] w Krakowie[1]) – polska polonistka i germanistka, pedagog i tłumaczka.
 Portret Stefanii Jaworskiej autorstwa S. I. Witkiewicza (1910) | |
| Data i miejsce urodzenia |
13 września 1882 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 listopada 1977 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
nauczycielka, tłumaczka |
| Małżeństwo | |
Życiorys edytuj
Studiowała filologię polską i germańską na uniwersytetach: wiedeńskim, krakowskim oraz lwowskim. W 1909 w Krakowie wyszła za prozaika i publicystę – Romana Jaworskiego. W 1910 przenieśli się oni z Krakowa do Lwowa, gdzie Jaworska pracowała jako nauczycielka w gimnazjum Strzałkowskiej. W latach 1910–1911 uczestniczyła wraz z mężem w tworzeniu Klubu Konstrukcjonalistów. W 1913 małżeństwo (nieformalnie) rozpadło się. Po 1918 Jaworska przeniosła się do Łodzi, gdzie podjęła pracę nauczycielki w Państwowym Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika. Po II wojnie światowej była zaangażowana w organizowanie Muzeum Sztuki w Łodzi, wspierając w tym działaniu kustosza – Romana Zrębowicza[3]. Do końca życia była zaangażowana w tworzeniu przekładów poezji niemieckiego romantyzmu oraz poezji polskiej na język niemiecki, m.in. Cypriana Kamila Norwida, wraz z Krystyną Leo[3]. Należała do Towarzystwa Ochrony Piękności Krakowa i Okolicy[4].
Jaworska była propagatorką działalności swojego męża – Romana Jaworskiego. Pomimo kilku lat trwania małżeństwa, pełniła także rolę archiwistki rodzinnej, która zachowała i przetłumaczyła adresowane do nich listy (w tym m.in. od Witkacego)[3].
Witkacy jest autorem kilku portretów Stefani Jaworskiej[5].
Życie prywatne edytuj
Była córką Ludwika Klemensiewicza[6] i Lucyny ze Szreniawa-Wieruskich[1][6][3]. Jej mężem był prozaik i publicysta – Roman Jaworski[6][1]. Zmarła bezpotomnie[1].
Pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera: FB, rząd: zachodni, miejsce: po prawej Lassocińskich)[2].
Tłumaczenia edytuj
- Joseph Hochmann, Louis Colombier, „Życie Atomów” (Lwów 1927)[7],
- Augustin Boutaric, „Stale odporne na korozję i stale żaroodporne” (Katowice 1964)[8],
- Stanisław Ignacy Witkiewicz, „Listy niemieckie Witkacego do Romana i Stefanii Jaworskich”[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g Stefania Klemensiewicz [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-08-27].
- ↑ a b c Stefania Jaworska [online], Zarząd Cmentarzy Komunalnych [dostęp 2023-08-27].
- ↑ a b c d Tomasz Lewandowski, Miscellanea z okresu Młodej Polski, Instytut Badań Literackich, 1995, ISBN 978-83-85605-49-2 [dostęp 2023-08-24] (pol.).
- ↑ Wykaz członków w r. 1913, „Miesięcznik Artystyczny” (1, 2), Towarzystwo Ochrony Piękności Krakowa i Okolicy, styczeń 1914.
- ↑ Sztuka dawna. Prace na papierze. [online], Desa Unicum, 14 maja 2020, s. 39.
- ↑ a b c Stefania Jaworska [online], geni_family_tree [dostęp 2023-08-27] (pol.).
- ↑ Radosław Cybulski, Jan Malinowski, Gimnazjum Ojców Jezuitów w Wilnie w latach 1922–1940: (monografia), Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, 1998, ISBN 978-83-87865-04-7 [dostęp 2023-08-27] (pol.).
- ↑ Nowe książki, Wiedza Powszechna, 1964 [dostęp 2023-08-27] (pol.).