Wikipedia

Stela Aszurnasirpala II z Kurkh

Stela Aszurnasirpala II z Kurkh – kamienna stela odnaleziona w październiku 1861 roku w Kurkh (starożytne Tuszhan?)[1], ok. 20 km na południowy wschód od Diyarbakır przez J.E. Taylora, brytyjskiego konsula w Imperium Osmańskim[2][3]. Na steli znajduje się reliefowe przedstawienie asyryjskiego króla Aszurnasirpala II (883–859 p.n.e.) wraz z inskrypcją klinową opisującą przebieg jego piątej wyprawy wojennej[2]. Obecnie zabytek ten znajduje się w zbiorach British Museum (BM 118883)[4][5].

Asyryjskie stele w British Museum
Od lewej: stela Salmanasara III z Kurkh, stela Aszurnasirpala II z Kurkh, stela Szamszi-Adada V

Stela Aszurnasirpala II jest jedną z dwóch znanych asyryjskich stel pochodzących z Kurkh. Drugą stelą, również odnalezioną w 1861 roku przez J.E. Taylora, jest stela Salmanasara III, która także znajduje się obecnie w zbiorach British Museum. W literaturze fachowej oba zabytki występują często pod nazwą „Monolitów z Kurkh” (ang. Kurkh Monoliths)[6][3].

Opis edytuj

Stela Aszurnasirpala II z Kurkh
   
Z lewej strony: Stela Aszurnasirpala II z Kurkh wystawiana w Muzeum Brytyjskim. Z prawej strony: Pierwsza opublikowana autografia tekstu inskrypcji z tej steli autorstwa G. Smitha

Wykonana z wapienia stela ma wysokość 193 cm, szerokość 93 cm i grubość 27 cm[5]. Jej przednią stronę zajmuje przedstawienie reliefowe ukazujące Aszurnasirpala II w dość charakterystycznej, modlitewnej pozie, znanej z innych asyryjskich stel. Król, odziany w bogato zdobioną, sięgającą stóp szatę, stoi zwrócony w stronę kilku symboli boskich, umieszczonych przed nim na wysokości jego głowy. Prawą rękę ma wzniesioną w geście modlitwy. W lewej, opuszczonej, trzyma ceremonialną maczugę. Wolne miejsce pomiędzy postacią króla a krawędzią steli zajęła część inskrypcji. Drugą część inskrypcji umieszczono z tyłu steli[2]. W samej inskrypcji Aszurnasirpal II opisuje przebieg swej piątej wyprawy wojennej poprowadzonej w 879 roku p.n.e. przeciw krainom leżącym w rejonie górnego biegu Tygrysu[2][5]. Liczne błędy w tekście, a także brak typowego dla asyryjskich inskrypcji królewskich zakończenia z błogosławieństwami i klątwami zdają się świadczyć o tym, iż stelę wykonano w pośpiechu, najprawdopodobniej jeszcze w trakcie trwania wyprawy wojennej lub wkrótce po jej zakończeniu[5][4].

Po odkryciu w 1861 roku stela wysłana została do Anglii, gdzie w 1863 roku J.E. Taylor przekazał ją British Museum[5]. Stan zachowania steli nie jest dobry – w wielu miejscach jej powierzchnia jest mocno zatarta i uszkodzona[2].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Naʼaman N., Ancient Israel..., s. 2.
  2. ↑ a b c d e Grayson A.K., Assyrian Rulers of the Early First Millennium B.C. I (1114–859 B.C.), „The Royal...”, s. 256.
  3. ↑ a b Naʼaman N., Ancient Israel..., s. 1.
  4. ↑ a b Grayson A.K., Assyrian Rulers of the Early First Millennium B.C. I (1114–859 B.C.), „The Royal...”, s. 257.
  5. ↑ a b c d e The Kurkh Stela - opis zabytku na stronie British Museum
  6. ↑ Grayson A.K., Assyrian Rulers of the Early First Millennium B.C. II (858–745 B.C.), „The Royal...”, s. 11.

Bibliografia edytuj

  • Grayson A.K., Assyrian Rulers of the Early First Millennium B.C. I (1114–859 B.C.), „The Royal Inscriptions of Mesopotamia. Assyrian Periods” vol. 2 (RIMA 2), University of Toronto Press, 1991.
  • Grayson A.K., Assyrian Rulers of the Early First Millennium B.C. II (858–745 B.C.), „The Royal Inscriptions of Mesopotamia. Assyrian Periods” vol. 3 (RIMA 3), University of Toronto Press, 1996.
  • Naʼaman N., Ancient Israel and Its Neighbors: Interaction and Counteraction, Eisenbrauns, 2005.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stela_Aszurnasirpala_II_z_Kurkh&oldid=60987230”