Stokówka prążkowana
Stokówka prążkowana[3] (Bolborhynchus lineola) – gatunek małego ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae). Występuje w Meksyku, Ameryce Centralnej oraz północnej i zachodniej części Ameryki Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.
| Bolborhynchus lineola[1] | |||
| (Cassin, 1853) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
stokówka prążkowana | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Taksonomia edytuj
Po raz pierwszy gatunek opisał John Cassin w 1853 na łamach Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia. Holotyp pochodził z Puente Nacional (stan Veracruz) (lokalizację podano jako National Bridge, Mexico). Nowemu gatunkowi nadał nazwę Psittacula lineola[4][5]. Obecnie (2020) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza stokówkę prążkowaną w rodzaju Bolborhynchus. Wyróżnia 2 podgatunki[6]. Proponowany podgatunek B. l. maculatus (prawdopodobnie z Peru) włączony został do B. l. tigrinus[5].
Morfologia edytuj
Długość ciała wynosi 16–18 cm, masa ciała 42–59 g[5]. Upierzenie głównie zielone. Ogon ma kształt klina. Czoło niebieskozielone. Wierzch ciała prążkowany. Dziób i woskówka różowe, tęczówka brązowa, nogi jasnoróżowe. Osobniki podgatunku B. l. tigrinus są ciemniejsze i mocniej prążkowane niż ptaki podgatunku nominatywnego, do tego mają zielone czoło. Długość skrzydła 102–107 mm, długość ogona 53–58 mm, długość dzioba 11–13 mm, długość skoku 12–14 mm[7].
Zasięg występowania edytuj
Przedstawiciele B. l. lineola (Cassin, 1853) zamieszkują obszar od południowego Meksyku (od centralnego Veracruz i północnego Oaxaca) nieregularnie po zachodnią Panamę (prowincja Veraguas), za to reprezentanci B. l. tigrinus (Souancé, 1856) obszar od północnej i zachodniej Wenezueli i Kolumbii (w tym Sierra Nevada de Santa Marta) nieregularnie po Andy w centralnej po południową części Boliwii (departament Santa Cruz)[5].
Ekologia i zachowanie edytuj
Środowiskiem życia stokówek prążkowanych są głównie górskie lasy. Odnotowywano je również w wilgotnych lasach wiecznie zielonych, lasach sosnowych, suchszych otwartych lasach oraz na przecinkach i pastwiskach z wysokimi drzewami. Niekiedy zimą schodzi na niższe wysokości, do lasów deszczowych (w Ameryce Centralnej)[7]. W Meksyku odnotowywano te ptaki od 900 do 2400 m n.p.m.; w Peru 900–3300 m n.p.m.; w Wenezueli 900–2200 m n.p.m.; głównie 1600–2600 m n.p.m. w Kolumbii; 1700–3100 m n.p.m. w Ekwadorze[5]. Są to towarzyskie ptaki, niekiedy zbierają się po kilkaset. Zbiorowo odpoczywają na czubkach drzew. W porze suchej przebywają w małych grupach lub parach[7]. Żywią się pąkami, kwiatami, „kotkami” Cecropia, jagodami, owocami i nasionami[5] (np. bambusów). Odnotowano żerowanie na takich roślinach jak Myrtis, Heliocarpus, Miconia, a na obszarach upraw kukurydzą[5].
Lęgi edytuj
Stokówki prążkowane gniazdują w dziuplach. W Kostaryce lęgi odbywają się najpewniej w porze suchej, w Panamie w grudniu, od czerwca do sierpnia w Kolumbii[7]. Brak informacji o lęgach na wolności[5]. W niewoli zniesienie liczy od 3 do 6 jaj. Inkubacja trwa około 18 dni. Młode są w pełni opierzone po blisko 5 tygodniach życia[8].
Status i ochrona edytuj
IUCN uznaje stokówkę prążkowaną za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1994. W 2008 organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność populacji mieści się w przedziale 50–500 tysięcy osobników. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku, BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako stabilny[9]. Gatunek wymieniony jest w II załączniku konwencji waszyngtońskiej (CITES)[10].
Przypisy edytuj
- ↑ Bolborhynchus lineola, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Bolborhynchus lineola, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Amoropsittacini Brereton, 1963 (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-19].
- ↑ John Cassin. Descriptions of new species of Hirundinidae and Psittacidae, specimens of which are in the collection of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 6, s. 372, 1853.
- ↑ a b c d e f g h Collar, N. & Boesman, P.: Barred Parakeet (Bolborhynchus lineola). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-07-08].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-10-19]. (ang.).
- ↑ a b c d Mike Parr, Tony Juniper: Parrots: A Guide to Parrots of the World. Bloomsbury Publishing, 2010, s. 172, 478–479. ISBN 978-1-4081-3574-7.
- ↑ World Parrot Trust: Barred Parakeet (Bolborhynchus lineola). Parrot Encyclopedia. [dostęp 2017-07-08].
- ↑ Barred Parakeet Bolborhynchus lineola. BirdLife International. [dostęp 2017-07-09].
- ↑ Bolborhynchus lineola. [w:] Species+ [on-line]. UNEP-WCMC, CITES Secretariat. [dostęp 2021-11-08]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).