Szmaragdolotka białodzioba

Szmaragdolotka białodzioba[3] (Psittacara labati) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae). Występował endemicznie na Gwadelupie, ostatni raz stwierdzony w 1750. Wymarły. Nie zachowały się żadne okazy.

Szmaragdolotka białodzioba
Psittacara labati
(Rothschild, 1905)
Ilustracja
Rekonstrukcja; 1907, autor: John Gerrard Keulemans
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

papugowe

Rodzina

papugowate

Podrodzina

papugi neotropikalne

Plemię

Arini

Rodzaj

Psittacara

Gatunek

szmaragdolotka białodzioba

Synonimy
  • Conurus labati Rothschild, 1905
  • Aratinga labati (Rothschild 1905)[1]
  • Eupsittula labati (Rothschild, 1905)[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Taksonomia

edytuj

Gatunek opisał jako pierwszy Jean-Baptiste Labat w 1742; papugi te żyły na Gwadelupie[4]. Naukowo opisał szmaragdolotkę białodziobą Walter Rothschild na łamach „Bulletin of the British Ornithologists’ Club” w 1905. Nadał jej nazwę Conurus labati[5]. Obecnie (2021) akceptowaną przez BirdLife International nazwą jest Psittacara labati[6]. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny nie uznaje tego gatunku (2021)[7]. Nie zachowały się żadne okazy muzealne[8].

Charakterystyka

edytuj

Jedyny znany opis sporządził Labat w 1742[9]:

[...] są rozmiarów kosa, całe zielone z wyjątkiem kilku czerwonych piórek, które mają na głowach. Dziób jest biały. Są bardzo łagodne, ujmujące i łatwo uczą się mówić.

Do wydanego w 1907 dzieła Extinct Birds Rothschilda załączona była tablica barwna autorstwa Keulemansa z rekonstrukcją wyglądu szmaragdolotki białodziobej[9].

Status

edytuj

IUCN uznaje szmaragdolotkę białodziobą za gatunek wymarły (EX, Extinct)[6]. Gatunek opisano w 1742. Du Tertre w 1654 i 1667 wspomniał o zielonych papugach żyjących na Gwadelupie; miały być rozmiarów sroki. James C. Greenway uznał, że opis mógł dotyczyć właśnie szmaragdolotki białodziobej. Hughes w 1750 również odnotował na Gwadelupie małe, zielone papugi (papugę określił Parakite)[8]. Hipoteza, jakoby szmaragdoltki białodziobe miały być w istocie zbiegłymi z niewoli szmaragdolotkami kubańskimi (P. euops), raczej nie jest prawdziwa, bowiem papugi te mają czerwień na skrzydłach, zaś szmaragdolotki białodziobe nie. Do wymarcia najprawdopodobniej przyczynił się odłów[6].

Przypisy

edytuj
  1. a b D. Lepage: Guadeloupe Parakeet Eupsittula labati (Rothschild, 1905). [w:] Avibase – Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2021-07-28]. (ang.).
  2. Psittacara labati, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Arini Gray,GR, 1840 (1825) (Wersja: 2021-06-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-28].
  4. Jean Baptiste Labat: Voyage aux isles de l’Amerique. T. 2. 1742, s. 218. (fr.).
  5. Walter Rothshild. On extinct Parrots of the West Indies. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 16, s. 13, 1905. 
  6. a b c Species factsheet: Psittacara labati. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-07-28]. (ang.).
  7. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-28]. (ang.).
  8. a b Matthew I. Williams & David W. Steadman: The Historic and Prehistoric Distribution of Parrots (Psittacidae) in the West Indies. W: Biogeography of the West Indies. CRC Press, 2001. ISBN 978-0-8493-2001-9.
  9. a b Rothschild, Lionel Walter: Extinct Birds: An Attempt to Unite in One Volume a Short Account of Those Birds which Have Become Extinct in Historical Times. 1907.