Szpital w Arles (obrazy Vincenta van Gogha)
Vincent van Gogh podczas pobytu w szpitalu w Arles namalował dwa obrazy olejne z jego widokiem (oba w kwietniu 1889 roku):
- Oddział w szpitalu w Arles (hol. Slaapzaal in het hospitaal, ang: Ward in the Hospital in Arles)[1], nr kat.: F 646, JH 1636).
- Dziedziniec szpitala w Arles (hol. Binnenplaats van het hospitaal, ang: The Courtyard of the Hospital at Arles)[2], nr kat.: F 519, JH 1687).
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1889 |
| Medium | |
| Wymiary |
74,0 × 92,0 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1889 |
| Medium | |
| Wymiary |
73,0 × 92,0 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1889 |
| Medium | |
| Wymiary |
45,5 × 59,0 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Van Gogh sporządził również rysunek przedstawiający dziedziniec szpitala w Arles (nr kat.: F 1467, JH 1688).
Okoliczności powstania edytuj
Rozczarowany społecznością paryskich artystów Vincent van Gogh opuścił w połowie lutego 1888 Paryż, aby odnaleźć witalność w słonecznym Arles. Będąc gorącym miłośnikiem sztuki japońskiej miał nadzieję na zorganizowanie w Arles wspólnoty artystycznej, zgodnej z jego wyobrażeniem dotyczącym ideałów Orientu[3].
We wrześniu 1888 roku przeniósł się do "Żółtego Domu", w którym planował stworzenie kolonii artystycznej. Jako przywódcę tej kolonii widział Paula Gauguina. Przekonał go, by ten przyjechał do Arles i zamieszkał razem z nim[4]. 23 października Gauguin przyjechał do Arles i zamieszkał razem z Van Goghiem w "Żółtym Domu", jednak ich współpraca nie układała się najlepiej[5].
23 grudnia 1888 roku po gwałtownej sprzeczce z Paulem Gauguinem Vincent van Gogh obciął sobie ucho, w następstwie czego został nazajutrz przyjęty do szpitala Hôtel-Dieu w Arles. Znalazł się tam pod opieką doktora Félixa Reya[6][7].
W styczniu 1889 roku, po spędzeniu dwóch tygodni w szpitalu, van Gogh powrócił do swojego domu, wznawiając malowanie obrazów. 7 lutego jednak ponownie znalazł się w szpitalu, po tym, jak przeszedł atak paranoi. W szpitalu spędził dziesięć dni, po czym został wypisany, ale okazało się, iż cierpi na manię prześladowczą. Mieszkańcy Arles zwrócili się z petycją do władz o zamknięcie van Gogha. Pod koniec lutego van Gogh został ponownie hospitalizowany, a "Żółty Dom" został opieczętowany przez policję. O problemach zdrowotnych artysty pisała ówczesna lokalna prasa[6][8].
Podczas pobytu w szpitalu Vincent van Gogh namalował dwa obrazy ze szpitalem jako motywem; pierwszy obraz przedstawia szpitalny oddział, a drugi – wewnętrzny dziedziniec. O namalowaniu tych obrazów artysta wspominał w liście do siostry Willeminy, napisanym na przełomie kwietnia i maja 1889 roku:
Tymczasem pracuję i właśnie ukończyłem dwa obrazy szpitala. Pierwszy to oddział, bardzo długi oddział z rzędami łóżek, z białymi zasłonami, z kilkoma postaciami poruszających się pacjentów (...). A następnie, jako pendant, wewnętrzny dziedziniec[9].
Z listu do brata Theo z 3 maja 1889 roku wynika, że w tym samym czasie wykonał również rysunek szpitala w Arles[10].
Artysta kontynuował malowanie obrazu przedstawiającego szpitalny oddział, kiedy przebywał na leczeniu w innym szpitalu, Saint-Paul-de-Mausole w Saint-Rémy. Pisał wówczas do siostry:
Pracuję teraz nad oddziałem w szpitalu. (...) Czytałem artykuł o Dostojewskim, który napisał książkę Wspomnienia z domu umarłych i to zachęciło mnie do podjęcia na nowo pracy nad tym dużym studium, które rozpocząłem na oddziale zakaźnym w Arles. Ale malowanie postaci bez modeli jest denerwujące[11].
Opis edytuj
Oddział w szpitalu w Arles edytuj
Obraz został namalowany z podwyższonego punktu obserwacyjnego, prawdopodobnie z podestu. Przedstawia długi pokój, podzielony białymi zasłonami na mniejsze sekcje, w których znajdują się łóżka pacjentów. Na pierwszym planie widoczny jest wielki, czarny piec, którego stromy, zgięty pod kątem komin wznosi się do stropu, niemal przepoławiając płótno[12]. Wokół pieca zgromadziło się kilku pacjentów, ubranych na szaro lub czarno. Dalej za nimi widoczny jest bardzo długi oddział, wyłożony czerwonymi cegłami, z dwoma rzędami białych łóżek, ściany oddziału są białe, z odcieniem białego bzu lub zieleni, w oknach są różowe i zielone zasłony. W głębi widach dwie postacie zakonnic w czarno-białych strojach. Sufit oddziału jest fioletowy z dużymi belkami[13]. W oddali, na końcu sali widoczne są drzwi i wiszący nad nimi krzyż[14].
Obraz ten stanowi interesujący przykład „literackiej” wyobraźni van Gogha oddziaływającej na jego twórczość, jest też pewnego rodzaju wartością osiąganą dzięki zasadzie pracy z pamięci i z wyobraźni, zasadzie, której gorącym zwolennikiem był Gauguin, a o której sam Vincent wcześniej sądził, iż może być sposobem na postęp w jego sztuce. Ale coraz częściej stwierdzał, iż z natury odczuwa niechęć do tej metody. Dla niego poczucie bezpośredniości nie było niezgodne z określoną strukturą kolorystyczną, ukazaną na obrazie jako wyrazisty kontrast tonacji ciepłych i chłodnych, stanowiło raczej jej uzupełnienie[15].
Dziedziniec szpitala w Arles edytuj
Obraz przedstawia wewnętrzny dziedziniec, otoczony galerią białych arkad, na podobieństwo budynków arabskich. Przed galeriami znajduje się stary ogród ze stawem pośrodku, otoczonym ośmioma klombami kwiatowymi z niezapominajkami ciemiernikami, zawilcami, jaskrami, pszonakami, stokrotkami i innymi kwiatami. Pod galerią rosną drzewka pomarańczowe i oleandry. Obraz jest pełen kwiatów i wiosennej zieleni. W narożnikach ogrodu widnieją trzy czarne pnie drzew, a na pierwszym planie cztery duże, ciemne krzaki bukszpanu[14].
Szpital dzisiaj edytuj
Szpital Hôtel-Dieu, położony przy placu dra Félixa Reya, został zbudowany na planie czworoboku w XVI i XVII wieku. W 1835 roku nadbudowano trzy skrzydła, aby otworzyć nowe pokoje, potrzebne po poważnej epidemii cholery. Szpital funkcjonował do lat 70. XX w. Obecnie, po modernizacji, mieści się w nim centrum kulturalne Espace Van Gogh[16].
Dziedziniec wewnętrzny został starannie zrekonstruowany i urządzony na podstawie obrazu van Gogha[17].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ David Brooks (Vincent Van Gogh Gallery): The Paintings: Ward in the Hospital in Arles. [dostęp 2013-08-03]. (ang.).
- ↑ David Brooks (Vincent Van Gogh Gallery): The Paintings: Courtyard of the Hospital at Arles, The. [dostęp 2013-08-04]. (ang.).
- ↑ Jennifer Blessing (The Solomon R. Guggenheim Foundation): Collection Online: Vincent van Gogh – Landscape with Snow. guggenheim.org. [dostęp 2013-08-04]. (ang.).
- ↑ Walther, Metzger i Hulse 2010 ↓, s. 404.
- ↑ Walther, Metzger i Hulse 2010 ↓, s. 441.
- ↑ a b Torterolo 1996 ↓, s. 90.
- ↑ Field 2006 ↓, s. 309–311.
- ↑ Walther, Metzger i Hulse 2010 ↓, s. 476.
- ↑ Van Gogh Museum: 764: To Willemien van Gogh. Arles, between about Sunday, 28 April and Thursday, 2 May 1889.. www.vangoghletters.org. [dostęp 2013-08-04]. Cytat: Je travaille cependant & viens de faire deux tableaux de l’hospice. l’un une salle une très longue salle avec les rangées de lits à rideaux blancs où se meuvent quelques figures de malades. (...) Et alors comme pendant, la cour intérieure. (fr.).
- ↑ Van Gogh Museum: 768: To Theo van Gogh. Arles, Friday, 3 May 1889.. www.vangoghletters.org. [dostęp 2013-08-08]. (fr.).
- ↑ Van Gogh Museum: 812: To Willemien van Gogh. Saint-Rémy-de-Provence, on or about Monday, 21 October 1889.. www.vangoghletters.org. [dostęp 2013-08-04]. Cytat: A present je travaille à une salle d’hôpital. J’avais lu un article sur Dostoievsky qui avait ecrit un livre, Souvenirs de la maison des morts, et cela m’avait poussé à reprendre une grande étude que j’avais commencée dans la salle des fievreux à Arles. Mais c’est embêtant de faire des figures sans modèle. (fr.).
- ↑ Field 2006 ↓, s. 314.
- ↑ Van Gogh Museum, Amsterdam: 812: To Willemien van Gogh. Saint-Rémy-de-Provence, on or about Monday, 21 October 1889.. [dostęp 2013-08-04]. (fr.).
- ↑ a b Van Gogh Museum: 764: To Willemien van Gogh. Arles, between about Sunday, 28 April and Thursday, 2 May 1889.. www.vangoghletters.org. [dostęp 2013-08-04]. (fr.).
- ↑ Petrie 1985 ↓, s. 81.
- ↑ Patrimoine de la Ville d’Arles: Espace Van Gogh (ancien hôtel-Dieu). [dostęp 2017-01-15]. (fr.).
- ↑ Fodor's: Provence Sights – Espace Van Gogh. fodors.com. [dostęp 2013-08-04]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- D. M. Field: Van Gogh. Chartwell Books, Inc., 2006. ISBN 0-7858-2011-6. (ang.).
- Brian Petrie: Van Gogh. Oxford: Phaidon Press Ltd., 1985. ISBN 0-7148-1631-0. (ang.).
- Anna Torterolo: Van Gogh: A Profound and Tormented Genius – His Life in Paintings. Dorling Kindersley, 1996. ISBN 0-7894-4143-8. (ang.).
- Ingo F. Walther, Rainer Metzger, (tłum.) Michael Hulse: Van Gogh: The Complete Paintings. Vol. I & II. Köln: Taschen, 2010. ISBN 978-3-8365-2299-1. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Oddział w szpitalu w Arles na stronie Oskar Reinhart Collection. bundesmuseen.ch. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (niem.)
- Dziedziniec szpitala w Arles na stronie Oskar Reinhart Collection. bundesmuseen.ch. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (niem.)