Tętnica płucna prawa
Tętnica płucna prawa (łac. arteria pulmonalis dextra) – w anatomii człowieka tętnica krążenia małego prowadząca krew odtlenowaną z serca do prawego płuca. Jest jednym z dwóch (obok tętnicy płucnej lewej) końcowych odgałęzień pnia płucnego. Swój początek ma tuż poniżej wklęsłości łuku aorty, odchodząc od pnia płucnego mniej więcej pod kątem 45°[1]. Przebiega niemal poziomo z lewej strony na prawą i lekko w tył, z tyłu od aorty wstępującej i żyły głównej górnej, następnie wnika do wnęki prawego płuca, w obrębie której położona jest na ogół pod oskrzelem nadtętniczym a nad oskrzelem podtętniczym i żyłą płucną prawą dolną[2][1][3]. Krzyżuje prawe oskrzele główne od przodu, poniżej oskrzela płatowego górnego, następnie biegnie wzdłuż bocznej strony oskrzela głównego. Dzieli się na tętnice (gałęzie) płatowe, segmentowe i podsegmentowe, dzielące się następnie na mniejsze tętnice przebiegające wzdłuż oskrzeli i oskrzelików i kończące się w pęcherzykach płucnych. Liczba i przebieg tych odgałęzień są zmienne, skąd wynika także zmienność długości samej tętnicy płucnej prawej przed oddaniem pierwszych gałęzi – od około 35 do 50 mm, przy średnicy około 24 mm u dorosłego człowieka[2].
Na ogół wyróżnia się następujące rozgałęzienia tętnicy płucnej prawej[4][5][6][7]:
- tętnica płatowa górna płuca prawego (arteria lobaris superior pulmonis dextri)
- tętnica segmentowa szczytowa płuca prawego (arteria segmentalis apicalis pulmonis dextri), inaczej gałąź szczytowa (ramus apicalis)
- tętnica segmentowa przednia płuca prawego (arteria segmentalis anterior pulmonis dextri)
- gałąź przednia wstępująca (ramus anterior ascendens)
- gałąź przednia zstępująca (ramus anterior descendens)
- tętnica segmentowa tylna płuca prawego (arteria segmentalis posterior pulmonis dextri)
- gałąź tylna wstępująca (ramus posterior ascendens)
- gałąź tylna zstępująca (ramus posterior descendens)
- tętnica płatowa środkowa płuca prawego (arteria lobaris media pulmonis dextri)
- tętnica segmentowa przyśrodkowa płuca prawego (arteria segmentalis medialis pulmonis dextri), inaczej gałąź przyśrodkowa (ramus medialis)
- tętnica segmentowa boczna płuca prawego (arteria segmentalis lateralis pulmonis dextri), inaczej gałąź boczna (ramus lateralis)
- tętnica płatowa dolna płuca prawego (arteria lobaris inferior pulmonis dextri)
- tętnica segmentowa górna płuca prawego (arteria segmentalis superior pulmonis dextri), inaczej gałąź górna (ramus superior), gałąź szczytowa (ramus apicalis)
- część podstawna (pars basalis)
- tętnica segmentowa podstawna przednia płuca prawego (arteria segmentalis basalis anterior pulmonis dextra), inaczej gałąź podstawna przednia (ramus basalis anterior)
- tętnica segmentowa podstawna boczna płuca prawego (arteria segmentalis basalis lateralis pulmonis dextra), inaczej gałąź podstawna boczna (ramus basalis lateralis)
- tętnica segmentowa podstawna przyśrodkowa płuca prawego (arteria segmentalis basalis medialis pulmonis dextra), inaczej gałąź podstawna przyśrodkowa (ramus basalis medialis), gałąź sercowa (ramus cardiacus)
- tętnica segmentowa podstawna tylna płuca prawego (arteria segmentalis basalis posterior pulmonis dextra), inaczej gałąź podstawna tylna (ramus basalis posterior)
Przypisy
edytuj- ↑ a b Adam Bochenek , Michał Reicher , Anatomia człowieka. Tom III. Układ naczyniowy, wyd. IX, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, s. 156–159, ISBN 978-83-200-3257-4 .
- ↑ a b Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 434–437.
- ↑ Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 407.
- ↑ Jan Henryk Spodnik , Mianownictwo anatomiczne polsko-angielsko-łacińskie, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2022, s. 204–205, ISBN 978-83-66960-76-3 .
- ↑ Zygmunt Urbanowicz , Współczesne mianownictwo anatomiczne, Lublin: Wydawnictwo Czelej, 2002, s. 275, ISBN 83-88063-91-X .
- ↑ Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 437.
- ↑ Polska Akademia Nauk Wydział Nauk Medycznych , Wielki słownik medyczny, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1996, s. 1345, ISBN 83-200-1923-0 .
Bibliografia
edytuj- Adam Bochenek , Michał Reicher , Anatomia człowieka. Tom II. Trzewa, wyd. X, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, ISBN 978-83-200-4501-7 .