Wikipedia

Tadeusz Dyńko

Tadeusz Adam Dyńko (ur. 11 października 1894 w Brodach, zm. 4–7 kwietnia 1940 w Katyniu) – kapitan artylerii Wojska Polskiego.

Tadeusz Adam Dyńko
kapitan artylerii kapitan artylerii
Data i miejsce urodzenia

11 października 1894
Brody

Data i miejsce śmierci

4–7 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie
Polska Organizacja Wojskowa

Jednostki

I Brygada Legionów Polskich,
1 pułk artylerii,
11 pułk artylerii polowej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
III powstanie śląskie
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości z Mieczami Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP)

Życiorys edytuj

Urodził się w rodzinie Pawła i Herminy z Ujwarów. Członek „Zarzewia” i w latach 1912–1914 Związku Strzeleckiego.

3 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich. Żołnierz I Brygady Legionów. Służył w III plutonie telefonicznym kompanii saperów[1], następnie w 1 pułku artylerii[2], walczył pod Łowczówkiem (ranny) i Kamionką. Po powrocie do Stanisławowa wraz z Antonim Deblessem, Czesławem Hofmoklem, Gustawem Dobruckim i Emilem Heniszem tworzą stanisławowski sztab POW. Dyńko zostaje szefem wywiadu[3]. Przystępują do przygotowań do odzyskania z rąk Ukraińców Stanisławowa. 25 maja 1919 Polacy przejmują bezkrwawo władzę w mieście. W 1920 zaangażowany w służbie wywiadowczej.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku. W 1923 służył w stopniu porucznika (starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919 i 236 lokatą w korpusie oficerów artylerii)[4] w 11 pułku artylerii polowej. W 1924 awansował do stopnia kapitana (starszeństwo z dniem 15 sierpnia 1924 i 71. lokatą w korpusie oficerów artylerii)[5]. W 1931 został przeniesiony do rezerwy. W 1934 posiadał przydział w rezerwie do 11 pal i pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Stanisławów[6]. We wrześniu 1923 zostaje wybrany do Zarządu Oddziału Stanisławowskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego[7]. W 1936 był w Komitecie Organizacyjnym uroczystego Zjazdu Zarzewiaków, Drużyniaków, Skautów, który odbył się w dniach 10 – 11 listopada 1936 w Stanisławowie. Po zakończeniu służby wojskowej został zatrudniony w Urzędzie Wojewódzkim w Stanisławowie na stanowisku naczelnika Wydziału IV Wojskowego[8].

Wzięty do niewoli radzieckiej, w grudniu 1939 był jeńcem obozu w Kozielsku. Między 3 a 5 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[9] – lista wywózkowa bez numeru, poz. 86[10]. Został zamordowany między 4 a 7 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[9]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, zapis w dzienniku ekshumacji pod datą 15.05.1943. Znaleziono przy szczątkach świadectwo szczepień[11]. Figuruje na liście AM-226-2198[11] i liście Komisji Technicznej PCK pod numerem 02198. Nazwisko Dyńki znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 135 i w Nowym Kurierze Warszawskim nr 139 z 1943. Pochowany w Bratniej Mogile IV.

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora[12]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Życie prywatne edytuj

Ożenił się z Ludmiłą Staff (ur. styczeń 1901 r. w Stanisławowie). Miał syna, Jana[13]. Po wywiezieniu kpt. Tadeusza Dyńko do Katynia jego żona Ludmiła i syn Jan zostali zesłani na Sybir. Oboje zostali ewakuowani do Teheranu, gdzie Ludmiła Dyńko zmarła. Stanisław Staff odszukał siostrzeńca przez PCK i sprowadził go do Brzeska w 1948.

Ordery i odznaczenia edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Żmigrodzki 1935 ↓, s. 73.
  2. ↑ Żołnierze Niepodległości ↓.
  3. ↑ Cracovia Leopolis - historia i kultura Lwowa oraz Małopolski Wschodniej [online], www.cracovia-leopolis.pl [dostęp 2017-09-02].
  4. ↑ a b Rocznik Oficerski MSWojsk., 1923, s. 735, 823.
  5. ↑ Rocznik Oficerski MSWojsk., 1924, s. 657, 747.
  6. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 135, 623.
  7. ↑ Wierchy, t. 2, Lwów 1924: Oddział Lwowski PTT, 1924, s. 248.
  8. ↑ a b M.P. z 1938 r. nr 188, poz. 357 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  9. ↑ a b Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 320.
  10. ↑ Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 612.
  11. ↑ a b Amtliches Material zum Massenmord von Katyn, 1943, s. 226.
  12. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  13. ↑ Przyczynek do biografii rodziny Filipkiewiczów i Staffów osiadłych w Brzesku w I połowie XX w. [online], brzesko.ws, 4 kwietnia 2016 [dostęp 2017-09-02].
  14. ↑ M.P. z 1934 r. nr 23, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Krzyża Niepodległości (M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199).
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 35 z 26 września 1922, s. 735.
  16. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadeusz_Dyńko&oldid=71947643”