Tahir Dizdari (ur. 15 listopada 1900 w Szkodrze, zm. 9 maja 1972 w Tiranie[1]) – albański orientalista, dziennikarz, folklorysta i tłumacz.

Tahir Dizdari
Data i miejsce urodzenia

15 listopada 1900
Szkodra (Imperium Osmańskie)

Data i miejsce śmierci

9 maja 1972
Tirana (Albania)

Zawód, zajęcie

orientalista, folklorysta, tłumacz

Odznaczenia
Order Naima Frashëriego I klasy

Życiorys

edytuj

Był synem foklorysty Nasufa Dizdariego[2]. Ukończył muzułmańską szkołę religijną w Szkodrze, a następnie kształcił się w szkole jezuickiej, którą ukończył w 1918[1]. Pracował jako urzędnik państwowy we Wlorze, w Durrësie, i w Pukë. W 1925 ukończył studia z zakresu nauk politycznych na Uniwersytecie Stambulskim[3]. W latach 20. XX w. był jednym z twórców ustawy o administracji lokalnej państwa albańskiego[1]. W 1930 był zaangażowany w realizację spisu ludności w Albanii[2].

W czasie agresji włoskiej na Albanię w kwietniu 1939 wziął udział w walkach z armią włoską[1]. Aresztowany w rejonie Pukë został internowany we Włoszech[2]. Po kapitulacji Włoch powrócił do Albanii i zajął się studiami orientalnymi, pisał także artykuły do prasy albańskiej. Od 1944 był autorem rubryki Pyes vetveten w czasopiśmie Bashkimi i Kombit. Pracę tę kontynuował już w czasie rządów komunistycznych, pisząc do czasopisma Bashkimi (używał wtedy pseudonimu Hijekakeqi)[1].

W październiku 1945 wstąpił do Ligi Pisarzy Albanii. W latach 1946–1951 zajął się studiami nad albańskim językiem i folklorem przygotowując rozprawę dla Instytutu Folkloru[1]. W lutym 1951 został aresztowany przez funkcjonariuszy Sigurimi w związku ze śledztwem dotyczący zamachu bombowego na ambasadę ZSRR w Tiranie[2]. Po 13 miesiącach został zwolniony[3]. Stracił mieszkanie, w którym mieszkał z rodziną, został zmuszony do porzucenia pracy naukowej i utrzymywał się z prowadzenia małej księgarni[3]. Z uwagi na jego znajomość języków orientalnych w 1964 podjął współpracę z czasopismem Studime filologjike (Studia filologiczne), a także wziął udział w kilku konferencjach albanologicznych[1]. W latach 1965–1972 był zatrudniony na etacie starszego pracownika naukowego w Instytucie Lingwistyki. Największe dzieło jego życia Fjalor i orientalizmave në gjuhën shqipe (Słownik orientalizmów w języku albańskim), ukazał się po śmierci autora w roku 2005[2].

Był żonaty (żona Fatma), miał trójkę dzieci. W 1995 został odznaczony pośmiertnie przez prezydenta Salego Berishę Orderem Naima Frasheriego I klasy[1]. Imię Dizdariego noszą ulice w Tiranie (dzielnica Lapraka) i w Szkodrze.

Publikacje

edytuj
  • 2005: Fjalor i orientalizmave në gjuhën shqipe : rreth 4500 fjalë me prejardhje nga gjuhët turke, arabe dhe perse
  • 2010: Persizmat në gjuhën shqipe dhe studimi i tyre

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 116. ISBN 978-1-78076-431-3.
  2. a b c d e Me këta miq që janë sot. radiandradi.com. [dostęp 2023-03-31]. (alb.).
  3. a b c Tahir Dizdari [online], kujto.al, 2021 [dostęp 2023-03-31] (alb.).

Bibliografia

edytuj
  • Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 116. ISBN 978-1-78076-431-3.