Teodoro M. Kalaw
Teodoro Manguiat Kalaw (ur. 31 marca 1884 w Lipie, zm. 5 grudnia 1940[1][2] w Manili) – filipiński pisarz, polityk i dziennikarz.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
filipińska |
| Język |
hiszpański |
| Dziedzina sztuki |
literatura, dziennikarstwo |
Życiorys edytuj
Urodził się w Lipie[3] w prowincji Batangas. Odebrał wykształcenie prawnicze. Związany z założonym przez Fernanda Maríę Guerrero pismem El Renacimiento (od 1903 jako redaktor, od 1907 jako wydawca). Atakował na jego łamach politykę Stanów Zjednoczonych wobec Filipin. W 1909 wybrany do Izby Reprezentantów, zasiadał w niej do 1913. Był następnie (do 1922) sekretarzem spraw wewnętrznych. Dwukrotnie (1916−1917, 1929−1939)[4] piastował funkcję dyrektora filipińskiej Biblioteki Narodowej. Na tym stanowisku położył podwaliny pod krajowy system biblioteczny. Przez niektórych określany bywa mianem ojcem filipińskich bibliotek[5][6].
Uznawany za jednego z czołowych intelektualistów filipińskich swojej epoki, opublikował szereg książek, przede wszystkim w języku hiszpańskim[7]. Pisywał przede wszystkim na temat historii, dotykał także tematyki prawnej. Wśród jego istotnych prac z tego zakresu wymienia się La Revolucion Filipina (1924) i Reformas en la Ensenanza del Derecho (1907)[8]. W 1908 wydał też Hacia la tierra del zar, relację ze swojej podróży po carskiej Rosji[9].
Wolnomularz, był członkiem Wielkiego Wschodu Hiszpanii (od 1907) i wielkim mistrzem Wielkiej Loży Filipin (1928−1929)[10]. Pamiętany z działań na rzecz uniezależnienia filipińskich struktur masońskich od swoich macierzystych, hiszpańskich organizacji[11]. Rodzinne tradycje wolnomularskie podtrzymał jego syn Teodoro V. Kalaw Junior (wielki mistrz w latach 1975–1976)[12].
Poślubił pisarkę i działaczkę feministyczną Purę Villanuevę, doczekał się z nią 4 potomków. Jego najstarszym dzieckiem była modelka, Miss Filipin (1931) i późniejsza senator, Maria Kalaw-Katigbak[13]. Kolejna córka, Purita Kalaw Ledesma, była pisarką i krytyczką sztuki[14].
Zmarł w Manili. Jego imię noszą ulice w wielu filipińskich miastach[15][16], jak również loża masońska w San Juan w prowincji Rizal utworzona w 1953[17].
Przypisy edytuj
- ↑ About Teodoro M. Kalaw. philippinediaryproject.co. [dostęp 2020-11-09]. (ang.).
- ↑ Did You Know: Teodoro M. Kalaw Sr.. inquirer.net. [dostęp 2020-11-09]. (ang.).
- ↑ LA PRENSA FILIPINA EN ESPAÑOL ENTRE DOS GUERRAS (1899--1941). us.es. s. 11. [dostęp 2020-11-10]. (hiszp.).
- ↑ Speech of President Garcia on the occasion of the unveiling of a historical marker in honor of the late Teodoro M. Kalaw. officialgazette.gov.ph. [dostęp 2020-11-09]. (ang.).
- ↑ ‘We gather light to scatter’. tribune.net.ph. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ The Rise and Fall of Lipa’s 19th Century “Aristocracy” according to TM Kalaw. batangashistory.date. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Teodoro M. Kalaw: Portrait of a nation-builder. manilatimes.net. [dostęp 2020-11-09]. (ang.).
- ↑ Today in Philippine History, March 31, 1884, Teodoro M. Kalaw was born in Lipa, Batangas. kahimyang.com. [dostęp 2020-11-09]. (ang.).
- ↑ KALAW, Teodoro M. (Lipa, Batangas, 1884-Manila, 1940). cervantesvirtual.com. [dostęp 2020-11-09]. (hiszp.).
- ↑ MW Teodoro M. Kalaw Sr.. grandlodge.ph. [dostęp 2020-11-09]. (ang.).
- ↑ Kalaw’s fight for Philippine Masonic sovereignty. philippinemasonry.org. [dostęp 2020-11-10]. (ang.).
- ↑ MW Teodoro V. Kalaw, Jr.. grandlodge.ph. [dostęp 2020-11-11]. (ang.).
- ↑ Maria Kalaw-Katigbak: Beauty Queen and Senator. nhcp.gov.ph. [dostęp 2020-11-10]. (ang.).
- ↑ Purita Kalaw-Ledesma: Hail the Mother of Philippine Modern Art. inquirer.net. [dostęp 2020-11-11]. (ang.).
- ↑ TM Kalaw: Knowing the Batangueño of the Common Street Name. batangashistory.date. [dostęp 2020-11-10]. (ang.).
- ↑ Our damaged culture. inquirer.net. [dostęp 2020-11-14]. (ang.).
- ↑ Teodoro M. Kalaw Memorial. grandlodge.ph. [dostęp 2020-11-10]. (ang.).