Teofil Merunowicz
Teofil Merunowicz (ur. 1846 we Lwowie, zm. 11 grudnia 1919 tamże) – poseł do Sejmu Krajowego Galicji V, VI, VII, VIII i IX kadencji (1882–1913), sekretarz rady powiatowej we Lwowie, dziennikarz. Był również w latach 1897–1907 posłem do austriackiej Rady Państwa. Pierwszy prezes Towarzystwa Dziennikarzy Polskich i pierwszy prezes Towarzystwa Związku urzędników Rad powiatowych w Galicji.
Teofil Merunowicz (przed 1913) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie |
dziennikarz |
Narodowość |
polska |
Alma Mater |
Uniwersytet Lwowski (studia nie ukończył) |
Wyznanie | |
Małżeństwo |
Wiktoria Merunowiczówna, Adolfiną z Morwiców |
Dzieci |
Marian, Jan, Maria (Krukowska) |
Życiorys
edytujUrodził się w ruskiej rodzinie wyznania greckokatolickiego (obrządek zachował do końca życia). W wieku 17 lat wziął udział w powstaniu styczniowym, 2 lipca 1863 został ranny pod Radziwiłłowem (3 września pod Panasówką)[1], za co został aresztowany i skazany na trzy miesiące pobytu w austriackiej twierdzy Kufstein. W latach 1874–1875 był redaktorem naczelnym dziennika „Ojczyzna”[2]. W latach 1871–1879 był redaktorem solidarystycznego dwutygodnika dla wsi „Zgoda”[1], od 1893 – przewodniczącym Towarzystwa Dziennikarzy Polskich we Lwowie[3]. Przez 40 lat był dziennikarzem „Gazety Narodowej”[4]. Początkowo reprezentował poglądy demokratyczne, a później zbliżył się do obozu Podolaków[5]. Zwalczał ruch syjonistyczny i próby polsko-ukraińskiego porozumienia[3]. Był propagatorem braterstwa polsko-ruskiego. W parlamencie był jednym z czołowych polityków klubu tzw. demokratów bezprzymiotnikowych[5]. Sprawował także urząd wiceprezydenta Lwowa[5]. Autor książki pt. Wewnętrzne sprawy Galicy (wyd. Lwów 1876). Podczas inwazji rosyjskiej opublikował[4] artykuł Rola Polaków w Wiedniu, ogłoszony w listopadzie 1914 w „Dzienniku Polskim”, wskutek czego po uwolnieniu Lwowa w 1915 został przez władzę austriackie postawiony przed sąd wojskowy i więziony na jeden rok za «zdradę stanu»[6], co podkopało bardzo jego zdrowie. Zmarł 11 grudnia 1919 w 75 roku życia[4] we Lwowie[7]. Obrzęd pogrzebowy był zaplanowany w sobotę 13 grudnia o godz. 2 po południu z domu żałoby przy ul. Kochanowskiego na Cmentarzu Łyczakowskim[4], gdzie Teofil Merunowicz został pochowany[7].
Życie prywatne
edytujBył bratem Był bratem Józefa[8]. Miał córkę Marię, żonę urzędnika Galicyjskiego banku ziemskiego w Łańcucie (zm. 1912)[9].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Zdrada, s. 455.
- ↑ Aleksander (1882-1931) Wyd. Skrzyński , Teofil (1846-1919) Red Merunowicz , Ojczyzna. Dziennik polityczny, ekonomiczny i literacki. R. 1, nr 9 (9 stycznia 1875), [Aleksander Skrzyński], 1874 [dostęp 2017-11-08] .
- ↑ a b Merunowicz Teofil, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2013-03-31] .
- ↑ a b c d † Teofil Merunowicz. „Kurier Lwowski”. 339, s. 4, 13 grudnia 1919.
- ↑ a b c Jan Stapiński (oprac. Janusz Albin, Józef Ryszard Szaflik): Listy Jana Stapińskiego z lat 1895–1928. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1977, s. 53.
- ↑ Zdrada, s. 456.
- ↑ a b Zdrada, s. 457.
- ↑ Zgon wybitnego lekarza. „Nowości Illustrowane”. Nr 16, s. 7, 20 kwietnia 1912.
- ↑ Z żałobnej karty. „Kurjer Lwowski”. 439, s. 5, 24 września 1912.
Bibliografia
edytuj- Sylweta Merunowicza. „Kurjer Lwowski”. 273, s. 2, 2 października 1900.
- Stanisław Grodziski, Sejm Krajowy Galicyjski 1861-1914, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993, ISBN 83-7059-052-7, OCLC 830051670 .
- Wykaz Członków i Posłów Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na VI. peryod w roku 1892. Lwów, 1892.
- Nowi instruktorowie Kółek rolniczych. „Nowości Illustrowane”. 36, s. 7, 3 września 1910.
- Jerzy Zdrada: Merunowicz Teofil (1846–1919). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XX. Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1974, s. 455–457.
- Merunowicz Teofil, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2013-03-31] .